Buxoro — Oʻzbekiston Respublikasining qadimiy shaharlaridan biri, Buxoro viloyatining maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazi. Buyuk ipаk yoʻlida yirik tijorat markazlaridan boʻlgan. Oʻzbekistonning janubiy-gʻarbida

Qadimgi davr va Ilk oʻrta asrlar
X asr tarixchisi 
Muhammad Narshaxiyning
 
„Buxoro tarixi“
asarida oʻz aksini topgan mahalliy
mifologik anʼanalar shaharning qadimiy qismi — 
Ark
qalʼasiga asos solinishi qahramonlik
eposlari bahodirlari 
Siyovush
yoki 
Afrosiyob
, yaʼni 
Alp Er Toʻngaga
bogʻlab, shu tariqa olis-olis
zamonlarga mansub tarzda rivoyat qilinadi. Biroq, vohadagi 
Vardonze
, 
Romitan
, 
Varaxsha
kabi istehkomlar va 
Poykenddek
bir tijorat shahri — Buxoro shahridan ham qadimiyroq, deb
hisoblab kelinadi.
Tarixi

---

Buxorodan topilgan tangalar bu yerda savdo-tijorat aloqalari va tovar-pul munosabatlari
taraqqiy etganidan guvohlik beradi. Tangalarga qarab, bu yerda hukm surgan sulolalar
almashinuvi, hukmdorlar ismlari, unvon-martabalar nomlanishi, sulola alomatlari — 
tamgʻa
va
boshqa tasvirlari oʻzgarib borishini aniq-tiniq kuzatish mumkin. Biroq shahar hududida
Salavkiylar
 hukmdori 
Yevtidemning
dirhamlariga taqlidan zarb etilgan xazina 1937-yili
topilgan xolos.
Shahristonga asos solinishi
Buxoro qalʼasidan sharq tomonda 3 yoki 4 nafar 
dehqonning
 (oliy zamindor toifaning) oʻziga
xos mustaqil qalʼa-istehkomlari (
koʻshklari
) negizida asta-sekin shaharning oʻzi — 
Shahriston
shakllanib bordi (maydoni 28—30 gektar). Shahristonga asos solinishi esa 
Abruyning
zulmi
tufayli Buxorodan 
Turkiston
va 
Tarozga
koʻchib ketgan buxorolik dehqonlarning iltimosi bilan
560—580-yillarda qoʻshinlari bilan shaharga kelgan 
turk
 hukmdori 
Sheri Kishvar
nomi bilan
bogʻliq holda talqin etiladi.
Buxoro Turk xoqonligi tarkibida
Asosiy maqola: 
Turk xoqonligi
567-yilda Buxoro 
Turk xoqonligi
 tarkibiga kirgan. 585—586-yillarda Buxoroda 
Abruy
qoʻzgʻoloni
 boʻlib, u Turk shahzodasi 
El Arslon
 tomonidan bostirilgan. Shundan soʻng Yang
Soux Tegin Buxoro vohasining egasi sifatida tasdiqlandi. Undan keyin Buxoroni 589—603-
yillarda uning oʻgʻli 
Nili
boshqargan. Keyin uning oʻgʻli 
Bosi tegin
(603—604) hukmronlik
qildi
[4]
.
603—658-yillarda Buxoro 
Gʻarbiy turk xoqonligiga
 boʻysungan 
Soʻgʻd
 mulklaridan biri boʻlgan.
O. I. Smirnova
 Buxoro vohasining turkiy hukmdorlari VIII asrning oʻrtalarida „Hoqon pullari“
yozuvi bilan bir guruh Turk-Soʻgʻdiy tangalarini chiqargan deb hisoblaydi
[5]
. VIII asr Buxoro
hukmdori Tugʻshodaning ismi turkiy boʻlgan deb taxmin qilinadi
[6]
Buxoro vohasidagi
 hukmdorlardan biri — Asbar tangasi. VI—VII asr boshi.

---