Buxoro davlat universiteti texnologik va professional


Download 4.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/156
Sana09.10.2023
Hajmi4.18 Mb.
#1695719
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   156
Bog'liq
БухДУ Технологик таълим тўплам 2020

Литература
1. Ибрагимов 
И.М. 
Информационные 
технологии 
и 
средства 
дистанционного обучения: Учеб. пособие для студентов высших учебных 
заведений / Под ред. А. Н. Ковшова. М.: Издательский центр «Академия», 
2005. 156 c. 
2. Андреев А.А. К вопросу об определении понятия «дистанционное 
обучение» [Электронный ресурс]. Режим доступа: 
http://www.e-
joe.ru/sod/97/4_97/st096.html
, дата обращения 28.10.2020. 
3. Полат Е.С., Бухаркина М. Ю., Моисеева М. В. Теория и практика 
дистанционного обучения: Учеб. пособие для студентов высших 
педагогических учебных заведений / Под ред. Е. С. Полат. М.: 
Издательский центр «Академия», 2004. 180 c. 
 
ТАЛАБАЛАРДА КАРТОГРАФИК КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ 
ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ШАРТ - ШАРОИТЛАРИ 
Зухуров Йигитали Тоғаевич 
Қарши мухандислик-иқтисодиёт институти 
мустақил тадқиқотчиси 
Техника олий таълим муассасалари талабаларининг картографик 
компетенциясини муваффақиятли шакллантириш учун ушбу жараёнга ҳисса 
қўшадиган ва шу билан талабаларни касбий тайёргарлик самарадорлигини 
таъминлайдиган педагогик шароитларни аниқлаш керак. 
Тасодифий танланган педагогик шароитлар техника олий таълим 
муассасалари талабаларининг касбий йўналтирилган ўқитиш технологияси 
ёрдамида картографик компетенциясини шакллантиришга жиддий таъсир 
кўрсатиши мумкин эмас, шунинг учун техника олий таълим муассасаларида 
картография ва геодезия фанларини ўқитиш жараёнини оптималлаштиришни 


115 
ҳисобга оладиган мослашувчан, динамик ривожланаётган комплекс талаб 
қилинади. Уни асослашда қуйидагилар эътиборга олинди: 
- олий таълим муассасаларининг давлат таълим стандарти талаблари; 

картографик фанлар бўйича машғулотларнинг ўзига хос 
хусусиятлари; 
- эксперимент натижалари. 
Шундай қилиб, техника олий таълим муассасаларида картография ва 
геодезия фанларини ўқитиш учун ишлаб чиқилган профессионал 
йўналтирилган технология, агар маълум бир педагогик шароит мавжуд бўлса, 
самарали ишлаши мумкин. 
Картография ва геодезия фанлари бўйича самарали ўқитишнинг 
педагогик шартлари бундан кейин ўқув жараёнида ўқитувчи томонидан 
ишлаб чиқилган ва касбий йўналтирилган ўқитиш технологиясини ўқув 
жараёнига татбиқ этилишини таъминлайдиган чора-тадбирлар мажмуаси 
сифатида тушунилиши керак, бу эса талабаларнинг картографик 
компетенциясини шакллантиришга ҳисса қўшади. 
Касбий йўналтирилган ўқитиш технологиясини ишлаб чиқиш ва 
қўллаш орқали талабаларнинг картографик компетенциясини шакллантириш 
қуйидаги педагогик шартларнинг комбинацияси билан таъминланади: 
- давлат таълими стандартига, талабалар касбий фаолиятининг 
хусусиятларига мувофиқ диагностика мақсадларини белгилаш, ўқув 
материалларининг таркибини танлаш ва тузиш амалга оширилади; 
- танлов картографик компетенцияни шакллантиришга, уларни 
қўллашнинг ўзгарувчанлиги ҳамда мослашувчанлигига ҳисса қўшадиган 
шакллар, усуллар ва воситалардан фойдаланилади; 
- талабаларга профессионал йўналтирилган ўқув технологияларини 
жорий қилиш жараёнининг барча босқичларида амалга ошириладиган 
картографик машғулотлар сифатини мониторинг қилиш тизими ишлаб 
чиқилади; 
- ўқитувчилар ва талабаларнинг касбий йўналтирилган ўқув 
технологияларини амалда қўллашга тайёрлиги шаклланади; 
- ўқувчиларга картография фанларини ўрганишда ўқув материаллари 
мазмунини ўзлаштиришга рағбатлантиради; 

ўқув жараёнида ўқитувчи ва талабалар ўртасида шахсга 
йўналтирилган ўзаро боғлиқлик амалга оширилади. 
Талабаларнинг картографик компетенциясини шакллантиришнинг 
муҳим шарти - бу давлат таълим стандартига мувофиқ ўқув 
материалларининг мазмунини белгилаш, танлаш ва тузишдир. 


116 
Таъкидлаш керакки, талаба ҳар доим педагогик жараённинг марказида 
бўлиши керак, у нафақат мақсадли педагогик таъсирларнинг объекти 
сифатида, балки ҳар томонлама баркамол ривожланган шахс, барча 
шаклланиш субъекти сифатида ҳам ишлайди.
Кейинги педагогик шарт талабаларнинг ўқув материалларини 
картография фанларини ўрганишда ўзлаштиришга ундашидир.
Бу 
университет талабаларининг картографик компетенциясини шакллантириш 
учун зарур шартлардан бири сифатида ажралиб туради, чунки бу 
муваффақиятли ўқишнинг зарурий омили. Мақсадларни қабул қилиш, 
уларнинг аҳамияти, касбий аҳамиятини англаш, ўқувчиларнинг ўқув ва 
когнитив фаолиятини рағбатлантиришга катта таъсир кўрсатади. 
Қуйидаги педагогик шартларга риоя қилинган тақдирда картографик 
компетенцияни шакллантириш янада самарали бўлади. 

диагностик мақсадларни белгилаш, ўқув материалларининг 
таркибини танлаш ва давлат таълим стандартига, унда белгиланган 
ваколатларга ва бакалаврларнинг касбий фаолиятининг хусусиятларига 
мувофиқ амалга оширилади; 
- танлов картографик компетенцияни шакллантиришга, уларни 
қўллашнинг ўзгарувчанлиги ва мослашувчанлигига ҳисса қўшадиган 
шакллар, усуллар ҳамда воситалардан фойдаланилади; 
- касбий йўналтирилган ўқув технологияларини жорий қилиш 
жараёнининг барча босқичларида амалга ошириладиган ўқувчиларнинг 
картографик тайёргарлиги сифатини мониторинг қилиш тизими ишлаб 
чиқилган; 
- ўқитувчилар ва талабаларнинг касбий йўналтирилган ўқув 
технологияларини амалда қўллашга тайёрлиги шаклланди; 
- ўқувчиларга картография фанларини ўрганишда ўқув материалларини 
ўзлаштиришга туртки беради; 

ўқув жараёнида ўқитувчи ва талабалар ўртасида шахсга 
йўналтирилган ўзаро боғлиқлик амалга оширилди. 
Экспериментал ишларнинг таҳлили асосида юқоридаги педагогик 
шартларга риоя қилиш техника олий таълим муассасалари талабаларининг 
картографик 
компетенциясини 
шакллантиришни 
таъминлайди, 
деб 
таъкидлаш мумкин. 
Фойдаланилган адабиётлар:
 
1. Аксенова Г.И. Студент как субъект образовательного процесса. – М., 
Рязань: РИНФО, 1998. – 160 с.
2. Архангельский С.И. Учебный процесс в высшей школе и его 


117 
закономерные основы и методы. – М., Мн.: Высшая школа, 1998. – 431 с.
3. Бабанский Ю.К. Оптимизация процесса обучения: общедидактический 
процесс. – М.: Просвещение, 2001. – 325 с.
4. Берлянт А.М., Лурье И.К., Тутубалина О.В., Чалова Е.Р. Концепция 
университетского инновационного географического образования // 
Вестник Мос- ковского университета. Серия 5. География. – 2009. – № 2. – 
С. 6-12.
5. Болотов В.А., Ефремова Н.Ф. Системы оценки качества образования. – 
М.: Университетская книга; Логос, 2007. – 386 с.
6. Бордовская Н.В. (ред.) Современные образовательные технологии. – М.: 
КНОРУС, 2010. – 432 с.

Download 4.18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   156




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling