Convert to pdf

О b j o ' sh - uzumni ishqorli qaynoq suvga botirib olib, oftobga y oy ib
quritish usuli. Bu usulda asosan Kattaqo’ rg’ on, Sultoni, Rizamat, Nimrang singari 
yirik donali uzum navlari quridladi. Bu usulning afzalligi shundan iboratki, 
ishqorli qaynoq suvga botirib olingandan keyin uzum po’ stida mayda-mayda
71

---

voriqlar paydo bo'ladi, ustidagi g’ ubori ketadi. Bu esauzumning qurish muddalini 
3 4
baravar qisqartiradi xamda maxsulot sifa.i yaxshilanib, m ayiz chiqish miqdo.
xam binuuncha ko’ payadi.
Quritishdan oldin uzum sortlarga ajratilib 2-3 kilogrammh elaklarga solinib 
0
,
3
-
0
,
4
% li qaynoq ishqorga 
6 - 8
sekund muddatga botirib olinadi. Xar l
0 0
litr 
suvga 300-400 gramm ishqor solinib, suv 7-8 minut qaynagandan keyin 
elaklardagi uzumlami botirib olish tavsiya etiladi. Agar uzumda yoriqchalar pay(io 
bo’ lmasa biroz ko’ proq muddat (
1 1 - 1 2
sekund) 
ushlash 
mumkin yoki 
qo’ shiladigan soda kontsentratsiyasini biroz oshirish, agar uzum juda ezilib 
ketadigan bo’ lsa biroz qo’ shimcha suv q o’ shish mumkin.
Hajmi 200 litrli qozonga ko’ pi bilan 10 tsentner uzumni botirib olish tavsiya 
qilinadi, keyin esa eritma almashtirilishi lozim. Quritish 6-12 kun davom etib, har 
2-3 kun o ’tganda uzum boshlari ag’ darilib turilishi lozim. Bu usulda uzum 
quritilganda standart bo’ yicha 26-30% mayiz olish mumkin. M ayiz qurigandan 
keyin tozalanib bir me’ yorda bo’ lishi uchun uyib q o ’ yiladi.
Bu usulda mayiz tayyorlash hozir uzumchilik h o’jaliklarida keng 
qo’ llanilmoqda, chunki qurish muddatining qisqarishi h o ’jaliklar uchun muhim 
ahamyatga egadir.
SH l a b e I - bu usulda asosan oq rangli uzumlar quritilib , oltingugurt bilan 
dudlanadi. Oltingugurt bilan dudlashdan oldin xuddi o b jo ’ shdagidek ishqorli 
eritmaga botirib olinib, maxsus patnislarga yoyilib dudlash honalariga terilib 
qo’yilishi lozim (
1 2 - 2 0
qatordan). Dudlashda uzumning ranglariga qarab, boshqa- 
boshqa joylashtirilsa, sariflanadigan oltingugurt miqdorini to ’ g ’ ri belgilash 
engillashadi. Bu usulda uzum quritilganda, ob jo’ sh usulidagiga nisbatan 2-3% 
ко proq maxsulot olinadi. Dudlangan uzum tarkibidagiqand miqdori to ’ liq saqlanib 
qolishdan tashqari sulfit angidridning antiseptik ta’ siri tufayli mikroorganizmlar 
yo’ q qilinadi.
Oq uzumlarga 1-1,5 soat, pushti uzumlarga 0,6-0
, 8
gramm oltingugurt 
tatilishi lozim. Statsionar bo Imalarda dudlash yanada yaxshiroq, ya’ ni sifatlir
° 4
bo’ lishi mumkin, bunday b o’ lmalarga bir y o ’ la 
2 0 0
patnis, ya ’ ni bir tonna atroflda
72

---

uzum joylashtirish mumkin. Dudlash bo’ lmalarining har 
1
ь • • 
rangliga qarab oltingugurt sarflash jadvalda keltirilgan. 
aJm'8a 
U Z U m n m n 8
Uzum rangiga qarab oltingugurt sarflash me 'yorlari.
(A . V. Nalsvin та 'lumoli)
Uzumning rangi
Qattik ol 
o g ’ irligi,g
tingugurt
dudlash
muddati,
min
Suyuq sulf 
og’ irligi, g
at angidridi 
dudlash 
muddati,
Oltin, oq rangdagi 
uzumlar uchun
40-50
80-90
1 0 0
80-90
Pushti rangdagi uzumlar 
uchun
30-35
60
40-50
45-80
Dudlash paytida tepadagi patnis ustiga bo’ sh patnis yopib qo’ yiladi. Har 2-3 
kundan keyin ulardagi uzum ag’darib qo'yiiadi, ayni vaqtda pastdagi patnislar 
ustiga olinadi, ustidagilar pastga qo’yiladi. Quritish 15-25 kun davom etadi. Bu 
usulda uzum quritilganda 27-32% kishmish, 26-27% mayiz olinishi mumkin. 
Mayizning qanddorligi 62-68%, namligi 17-18% atrofida bo’ lishi lozim.