Diktant tu’rleri ha’m metodikasi

DO’RETIWSHILIK DIKTANT


Quyash avtomobildi ju’rgizedi
Quyash nurınan ha’mme islerde paydalanıw mu’mkin. Konstruktor ha’m alımlarımız quyash nurları ja’rdeminde kemelerdi, avtomobillerdi ju’rgiziwge eristi.
Quyash energiyasınan tiykarınan, eki jol menen paydalanıladı.
Birinshiden, quyash nurları quyash batareyalarına tu’sirilip, tuwrıdan-tuwrı elektr energiyasına aylandırıladı. Alıng’an elektr energiyası radiopriemnik, mashina ha’m basqa qurılmalardı ta’miynlew ushın jiberiledi. Bul usıllardı qollaw arqalı qansha avtomobillerdi tez ha’m an’sat ju’rgiziw imkanı jaratıladı.


BILIMLENDIRIWSHI DIKTANT


Jasıl baylıg’ımız
Tog’aylardı jasıl baylıq dep ataw mu’mkin. Tog’ay ha’m onın’ a’tirapındag’ı hawa bolsa ba’rha taza boladı. Taza hawa insan ushın ju’da’ za’ru’r. Insan bir sutkada 12 mın’ litr kislorod jutadı. Jasıl japıraqlar a’ne sol kislorodtı shıg’arıp beredi.
Bir gektar tog’ay yamasa bag’ 18 million kubometr hawanı tazalaydı. Sonın’ ushın biz tog’aylardı – jasıl baylıg’ımızdı asırawımız kerek. Ha’r bir aymaqta tog’ay payda etiw ushın balalar da o’z u’leslerin qossa, qanday qayırlı is bolar edi.


Dem alıs ku’nlerinde
Jazg’ı dem alısta ko’p na’rselerdi baqlaw mu’mkin. Quyash shıg’ıwı, onın’ nurlarının’ da’slep qay jerlerge tu’siwin baqlaw ju’da’ zawıqlı boladı. Qaysı quslardın’ birinshi sayrawın tın’law, atızg’a birinshi qaysı diyqan shıg’ıwın ko’riw ushın ju’da’ erte turıw kerek. Kim erte tursa, salamat ha’m ku’shli boladı.
Insan baqlag’anları tiykarında oy-pikir etedi. Oy-pikir qılıw bolsa jaqsı xızmet bolıp, insannın’ aqıllı bolıwına ja’rdem beredi.
Balalar, siz ku’n boyı baqlag’anların’ızdı jazıp barın’. Jan’a oqıw jılında bul jaqsı oqıwın’ız ushın ja’rdem boladı.
M A Z M U N I

Kirisiw……………………………………………………………………	3