Dzyu-do, sambo umumiy qoidalari. Kirish

Oyoq chalish bilan uloqtirish
Oyoq chalish — ko‘pgina usullarning muhim elementi boiib,
u hujum qiluvchining oyogini raqibning bir oyoglni raqibning
bir yoki ikki o y o g i tagiga faol harakat bilan olib borishda bajariladi.
Shundan so‘ng, raqib qo‘yilgan oyoqdan yiqiladi. Oyoq
chalishni amalga oshirishda oyoqni raqibning oyoqlariga oldindan
va orqadan qo‘yishni farq qilish kerak. Oyoqni raqibning
o ‘ng yoki chap holatda turishiga qarab raqib oyoglga yon to m
ondan, boldirning yon qismiga q o ‘yish mumkin.
Oyoq chalish usulida chalish uchun qo‘yilgan oyoqqa qarshi
tomonga qo1 va gavda harakatlantirilib, raqib siltab kolarish
hisobiga uloqtiriladi.
Oyoq chalish usulini bajarishda eng qulay vaziyat va harakat
shartlari quyidagilardan iborat. Raqib oldinga qo‘ /i.gan oyoglga
tayanib turib hujum qilayotgan sportchini toriadi. Tayanch
oyoqni chalish kerak: raqib gavdasining ogirligini bir oyoglga
olk a za d i — shu oyoqni chalish kerak. Raqib siljib yurib, oyoqlarini
chalishtiradi — oldinda turgan oyoq yoki har ikki oyoq
chalinadi.
Raqib oyoqlarini kerib tik turibdi — oyoqlaridan biri chalinadi.
Chalishning himoya harakatlari turlicha b o lishi mumkin.
Masofadan chiqish bilan raqib q o lla rin i urib, ushlashdan
qutulish:
— raqibni orqaga yoki yon tom onga engashtirish;
— raqibni o ‘ziga tortish va uni muvozanatdan chiqarish;
67
— oyog'ini o ‘z vaqtida olib qochish yoki raqib gavdasiga
tayanib, oyog‘ini yon tomonga olish;
— oyoqni tizzadan bukib, orqaga qayishgan holat va boshqalar.
Ikki oyoqni orqaga chalish texnikasi
Dastlabki holat. Ikkala kurashchi o ‘ngga tik turish holatida.
Hujum qiluvchi o ‘ng qo‘li bilan raqibining yaktagi ni yoqasidan
ushlab oladi.
Hujum qiluvchi raqibining gavda ogirligini o ‘ng oyoqqa o ‘tkazishga
majbur etish uchun uni o ‘ziga, chapga tortadi va shundan
keyin o ‘ng oyogi bilan ikkala oyogini chaladi va uni orqasiga
yiqitadi.
Bu usulni o ‘rganishda hujumchi sherigini chap q o i yengidan
ushlash bilan ehtiyot qiladi.
Himoya:
— q oilari bilan hujum qiluvchining o ‘ng yoniga tiralish;
— o ‘ng oyogini orqaga-o‘ngga q o ‘yish;
— hujum qiluvchi orqadan chalish uchun o ‘ng oyogini
koiargan vaqtda uni o ‘ng o y o g i turgan yo‘nalishda o ‘zidan
chapga tortish;
— hujum qiluvchi orqadan chalish uchun oyogini orqaga
qo‘yib ulgursa, uning oyogidan hatlab o ‘tish.
Qarshi usullar:
— yiqilish vaqtida chap oyogini mumkin qadar ko‘proq chapga-
orqaga olib borish va chap tizzasini hujum qiluvchining chap
oyogiga yaqinroq qo‘yish, olng oyogini esa oldindan chalishga
qo‘yish va hujum qiluvchining oldinga tortish hamda orqasiga yiqitish;
— uni ushlab olish.