Energetika va atrof-muhit o‘rtasidagi munosabat

Ko‘mir sanoati. Mamlakatimiz hududida dastlabki ko‘mir qazib olish 1930-yillarning oxirida 
boshlangan. Toshkent viloyatining Ohangaron hududida (Angren), Surxondaryo viloyatining 
Sariosiyo va Boysun tumanlarida ko‘mir konlari mavjud. Ko‘mir zaxiralarining yildan-yilga 
kamayishi ko‘mir qazib olish darajasiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda (masalan, 1990-yilda 
6,4 
mln. tonna ko‘mir qazib olingan bo‘lsa, endilikda uning hajmi 2 ma’rtege kemeyip ketken). 
0‘zbekistonda gidro elektr energiya olish uchun imkoniyatlar ancha yuqori hisoblanadi. Shu bois, 
0‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev tashabbusi bilan 2017-yilda 
“0‘zbekgidroenergo” Aksionerlik Jamiyati tashkil etildi. 
Elektr energetika sanoati. Elektrlashtirish sanoati uning joylashtirilishiga g‘oyat katta ta’sir 
ko‘rsatadi. Odatda elektr energiya uzoq masofaga uzatiladi. Bu esa olis hududlarda ishlab chiqarish 
kuchlarini rivojlanishiga bir xil yordam beradi. Elektr energetika sanoatini joylashtirilishi 
ta’kidlangan holatlar va sanoat ishlab chiqarishni hududiy tashkil qilish qonuniyatlariga amal qiladi. 
Ushbu sanoatning joylashtirilishi va rivojlantirilishiga yoqilg‘i va gidroenergetika resurslarining 
geografiyasi, elektr energiya yetkazib berishdagi texnika taraqqiyoti va energiya iste’mol 
qiluvchilaming joylashishi ta’sir ko‘rsatadi. 0‘zbekistonda elektr energiya ishlab chiqarish va 

---

iqtisodiyotning turli tarmoqlarida foydalanishning o‘z xos tarixi mavjud. XX asming boshlarida 
Toshkent shahrida dastlab ikkita elektr stansiya qurilgan. 1913-yilda mamlakatimiz hududida 
umumiy quvvati 3 kVt. bo'lgan 6 ta dizel elektr stansiya ishlagan, ulaming yillik quvvati 3,3 mln. 
kVt. ga tengbo‘lgan. 
0‘zbekistonda gidro elektr stansiya (GES) lami qurilishi 1926- yilda Toshkentda Bo‘zsuv GESning 
qurilishi bilan boshlangan. 0‘sha davrda Bo‘zsuv GES 0‘rta Osiyoda birinchi va yirik energetika 
inshooti hisoblangan. 1940-yilgacha Bo‘zsuv daryosida va Bo‘zsuv kanalida Qodiriya, Bo‘ijoy, 
Tovoqsoy va boshqa GESlar qurilgan.