1:100 000 masshtabli kartani 1:5 000 mashtabli nomenklaturaga aylantirish
Bevosita o’lchash mumkin bo’lmagan masofalarni o’lchash
Javobi: Burchak o’lchash asboblari mavzusida
Geometrik nivelerlash
Geometrik nivelirlash – nuqtalar balandligini aniqlashda nivelir asbobi va reykalardan
foydalaniladi. Geometrik nivelirlashda gorizontal vizerlash orqali nuqtalar orasidagi balandpastlik aniqlanadi. Nivelir asboblari turli xil bo’lib, shundan quyma nivelir quyidagi qismlardan iborat: ko’rish trubasi, silindrik adilak, vertikal o’q, taglik doirasi, uchta ko’rsatgich vint, shtativ, asosiy o’qqa mahkamlovchi vint va mikrovintdan iborat. Nivelir reykalarining uzunligi 3-4 m, eni 8-10 sm, qalinligi 2 sm bo’lgan taxtadan iborat. U sm larga bo’lingan bo’lib, oq, qora va qizil rangga bo’yaladi. Raqamlar reykaning pastki qismiga yozilib, ko’zga teskari bo’lib ko’rinadi, dalnomerdan u o’ng qilib ko’rsatiladi va reykadagi sanoq 1 mm aniqlikda hisoblanadi. Geometrik nivelirlash geodezik asbob — nivelir yordamida hosil qilinadigan gorizontal vizirlash nuri asosida bajariladi. Shuningdek, bunday gorizontal vizirlash nurini trubasida silindrik adilak mavjud bo’lgan geodezik asboblar — teodolit hamda kipregel yordamida ham hosil qilish mumkin.
1:1000 000 masshtabli kartani 1:300000 mashtabli nomenklaturaga aylantirish
Ellips haqida-asosiy o’q aniq ifodalangan, ekvotorial simmetriya tekisligi
mavjud, meridional tekisliklar ham aniq ifodalangan. Yerning bu ko’rinishi geodeziyada
koordinatalarni hisoblashda, kartografik andozalarni tuzishda ishlatiladi. Ellipsoidning yarim
o’qlari orasidagi farq 21 km, katta yarim o’q 6378,16 km, kichik yarim o’q – 6356,77 km,
ekssentrisitet – 1/298,25 ni tashkil qiladi. Uch o’qli ellipsoid – Yerning ekvatorial kesimi ham ellips shaklga ega ekanligi aniqlangan. Bunda yarim o’qlar farqi 200 m atrofida ekssentrisitet – 1/30000 ni tashkil qiladi. Yerning bu ko’rinishidan geografik tadqiqotlarda umuman foydalanilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
