Favqulodda moddalar hisobi

Dt «Foyda solig`i bo`yicha xarajatlar» 144000
Dt «Vaqtinchalik farqlar bo`yicha muddati uzaytirilgan
foyda solig`i; 36000
Kt «Hisoblangan foyda solig`i» 180000

Demak, bu holatda hisobot davri uchun hisoblangan soliqning bir qismi (36000 so`m)ni xarajat sifatida tan olishning muddati uzaytirilmoqda. Bu summa korxona balansining joriy yoki uzoq muddatli aktivlar bo`limiga tegishli bo`lgan «Vaqtinchalik farqlar bo`yicha muddati uzaytirilgan daromad (foyda) solig`i» deb nomlangan moddasida aks ettiriladi.

Vaqtinchalik farqlar bo`yicha daromad (foyda) solig`i yuzasidan muddati uzayti­rilgan majburiyatlar
Bu modda soliqqa tortiluvchi foyda summasini vaqtinchalik farqlar ta`-siri natijasi buxgalteriya foydasidan kam bo`lgan holatda yuzaga kelib, muddati uzaytirilgan majburiyatni hosil qiladi. Kelgusi yillarda bu moddadagi summa muddati uzaytirilgan daromad (foyda) solig`i hisobidan tartibga solinadi. Ushbu holatni misol yordamida ko`rib chiqamiz.
3-misol. «XYZ» korxonasi bo`yicha hisobot davrida ishlab chiqarish usulini asosiy vositalarga hisoblangan eskirish summasi 600 ming so`mni tashkil qilgan. Lekin soliq kodeksi soliq hisobi uchun eskirish hisoblashning to`g`ri chiziqli usulini tavsiya etgan. Bu usul bo`yicha hisoblangan eskirish summasi 850 ming so`mdan iborat bo`lishi lozim edi. Bu holatda soliqqa tortiladigan foyda summasini olib keladigan vaqtinchalik farq (850000- 600000 = 250000) yuzaga keladi.
Echim:
1.Buxgalteriya foydasi 500000
2.Doimiy farqlar (+):
issiq ovqat xarajatlari 200000
moddiy yordam summasi 100000 300000
3.Soliqqa tortiladigan foyda 800000
4.Soliq stavkasi 18 %
5.Foyda solig`i summasi 144000
6.Vaqtinchalik farqlar (+;-):
Asosiy vositalar eskirishidagi farq (-) (250000)
7.Soliqqa tortiladigan foyda (800000-250000) 550000
8.Soliq stavkasi 18 %
9.Foyda solig`i summasi 99000

Bu holatda soliq bo`yicha yuzaga kelgan ko`shimcha majburiyat summasi quyidagi buxgal­teriya yozuvlari bilan rasmiylashtiriladi: