Glossariy “Jamoatchilik bilan aloqalar texnologiyalari

G‘oyaviy bо‘shliq - muayyan sharoitda jamiyat, undagi toifa aa qatlamlarning ongida sodir bо‘ladigan g‘oyasizlik, mafkuraviy vakuum qolati. Muayyan ahidalar, fikr va g‘oyalar zamon tanqidiga uchraganda yoki yangi paydo bо‘lgan ijtimoiy-siyosiy kuchlar tomonidan inkor etilganda, davr talabiga javob beradigan g‘oya va mafkura tо‘la shakllanib ulgurmagan hollarda jamiyatda G‘.b. vujudga keladi. G‘.b.ning yuzaga kelishi chuqur ijtimoiy–siyosiy, ma’naviy-psixologik muammo va jarayonlar bilan bog‘liq. Odatda yangi g‘oyalar turlicha ta’sir kuchiga ega bо‘ladi.
G‘oyaviy ziddiyat - turli manfaat, maqsad va intilishlarni ifodalovchi g‘oyalar va ularga tayanadigan kuch-harakatlar о‘rtasidagi qarama-qarshi munosabatni ifodalovchi tushuncha. Bunday ziddiyatning zamirida talab-ehtiyojlar, maqsad-muddaolar, ularni qondirish usullari, yо‘llari va vositalarining har xilligi yotadi. Ozodlik, mustaqillik va adolat g‘oyalari b-n bosqinchilik, tajovuzkorlik va mustabidlik g‘oyalari о‘rtasidagi kurash buning yorqin misolidir. Inson va jamiyat bor ekan, ezgu g‘oyalarning qarama-qarshisi bо‘lgan zulm va zо‘ravonlik, qabohat va jaholat yangi-yangi shakllarda namoyon bо‘lishga urinadi.
G‘oyaviy qaramlik – millat, jamiyatning о‘z manfaatlari va maqsad lariga mos kelmaydigan, unga zid bо‘lgan g‘oyaviy ohimlarga bog‘liqligi, yot va begona g‘oyalarga bо‘ysinishini xarakterlovchi holat. G‘.q. g‘oyasizlik, g‘oyaviy bо‘shliq yohud parokandalik oqibatida kelib chiqadi. Uning yuzaga kelishiga tashqaridan о‘tkaziladigan mafkuraviy ta’sirlar ham sabab bо‘ladi. Tarixda G‘.q. asoratga tushgan, mustamlakaga aylantirilgan xalqlarni о‘z madaniyati, tili va dinidan uzoqlashishga, ularni unutishga olib kelgan. Vaqt о‘tishi b-n shu xalqning ilg‘or vakillari, fidoyi farzandlari, hatto о‘z jonini qurbon qilib bо‘lsa-da, ozodlik va mustaqillik uchun kurashgan, qaramlikning har qanday urinishiga qarshi ommani qо‘zg‘atgan.
G‘oyaviy- mafkuraviy qarash- (g‘oya-ar. Ijtimoiy fikr+ mafkura-ar. fikrlar majmui)- muayyan ijtimoiy guruh, qatlam, millat, jamiyat, davlat manfaatlari orzu-istak va maqsad-muddaolarini ifodalovchi g‘oyaviy-nazariy qarashlar va ularni amalga oshirish tizimi. Unda manfaatlar ifodalanayotgan kuch va qatlamlarning о‘tmishi, bugungi kuni va istiqboli о‘z ifodasini topadi. Insoniyat tarixida xilma-xil g‘. m. q.lar bо‘lgan.