Grammatika


Aniqlovchi: Hayotning qadriga yeting. To’ldiruvchi


Download 74.29 Kb.
bet5/17
Sana05.05.2023
Hajmi74.29 Kb.
#1429258
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
10-Morfologiya. Ismlar. Ot.

Aniqlovchi: Hayotning qadriga yeting.
To’ldiruvchi: Bolalarni kitobga qiziqtiring.
Hol: Bahorda butun tabiat uyg’onadi.


Otlar tuzilishiga ko`ra: sodda, qo`shma, jut va takroriy otlarga bo`linadi.
1.Sodda otlar faqat bir asosdan tarkib topgan otlardir: ishlarimiz, ko`chadagi, o`roq. Sodda otlar tub va yasama bo`ladi.
Tarkibida so`z yasovchi qo`shimchasi bo`lmagan otlar sodda tub otlardir: tilimiz, bolalar, kitob, quyoshni, maktabga
Morfologik usul bilan (so`z yasovchi qo`shimchalar yordamida) yasalgan otlar sodda yasama otlardir: ekin, supurgi, aravakash, gulchi, terim, tilak.
2.Qo`shma otlar ikki yoki undan ortiq asosdan tarkib topgan otlardir: kungaboqar, beshvarmoq, qulqop, boychechak. Qo`shma otlar qo`shib yoki ajratib yoziladi:

  • ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan turdosh otlar doim qo’shib yoziladi: laylakqor, olibsotar, tillaqosh,qizilishton, kungaboqar, ko’ksulton, atirgul;

  • ikkinchi qismi turdosh otdan bo`lgan atoqli otlar qo`shib yoziladi: Oltiariq, Yangibozor, Surxondaryo;

  • ikkinchi qismi atoqli otdan bo`lgan qo`shma otlar ajratib yoziladi: O`rta Osiyo, G`arbiy Yevropa, O`rta Chirchiq, Markaziy Osiyo.

3.Juft otlar - bir-biriga yaqin yoki qarama-qarshi ma’noli asoslardan tarkib topgan otlar bo’lib, ular chiziqcha bilan yoziladi: kitob-daftar, ota-ona, temir-tersak, ot-ulov,orzu-armon, gap-so`z, dori-darmon, qarindosh-urug’…
4.Takroriy otlar otni aynan yoki tovush o`zgarishi bilan takrorlash orqali hosil qilinadi otlar, ular chiziqcha bila yoziladi: tuz-puz, tovuq-povuq, don-dun, ekin-tekin, osh-posh, irim-sirim, qovun-povun, uy-puy, yor-yor, jag’-jag’(o’simlik)..
!!! Es-es, chelak-chelak, qator-qator kabi takror kelgan otlar ravish so’z turkumiga o’tadi.
!!! Tun-kun, yildan-yilga ravish so’z turkumi.



Download 74.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling