H husanov, M. L. Tursunxodjayev, A. R. Bakiyev moliyaviy menejment

Umumdavlat moliyasining vazifasi bu moliyaviy resurslarni jamlashtirish 
va umumdavlat ehtiyojlarini moliyalashtirishni yo‘naltirishdan iborat. Ular 
soliqlar, yig‘imlar, davlat bojlari va boshqa daromadlar hisobidan shakllanadi. 
Umumdavlat moliyasining tarkibiga davlat budjeti, davlat sug‘urtasi, davlat krediti 
va budjetdan tashqari fondlar kiradi. 
Hududiy moliyalar xuddi shu umumdavlat moliyasi kabi o‘ziga xos, lekin 
hududiy miqyosdagi vazifalarni bajaradilar. 
Xo‘jalik sub'ektlari moliyasi vazifasi — bu foyda olish va moliyaviy 
barqarorlikni ta'minlash maqsadida o‘zining pul fondlarini shakllantirish va pul 
oqimlarini samarali boshqarish asosida ulardan unumli foydaianishdir. 
Fuqarolar moliyasining vazifasi bu daromadlarni shakllantirish, ulardan 
joriy xarajatlar uchun foydalanish va mulkni xarid qilish, ya'ni fuqaroning 
moliyaviy portfelini pulning qadrsizlanishidan holi tarzda barpo etishdir. 
Moliyaviy bozor. Moliya va moliya tizimi o‘zining xatti-harakatini moliya 
bozorida ko‘rsatadi. 
Moliyaviy bozor murakkab iqtisodiy tizim va tarixiy kategoriya hisoblanadi. 
U moliya va tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi sharoitida vujudga kelgan 
bo‘lib, alohida iqtisodiy munosabatlar sohasiga aylangan. 
Moliyaviy bozorning iqtisodiyotdagi mohiyati va roli uning funksiyalarida 
to‘la ayon bo‘ladi. Moliyaiy bozorning funksiyalari: 
33

---

— moliyaviy aktivlarda mujassamlangan qiymat va iste'mol qiymatining 
sotilishi; 
— moliyaviy aktivlarni iste'molchilarga yetkazib berish jarayonini tashkil 
etish; 
— investitsiyalash va iste'mol qilish jarayonlarini moliyaviy ta'minlash; 
— pul muomalasiga ta'sir etish; 
Moliyaviy bozor davlat organlari tomonidan boshqarish ob'ekti hisoblanadi. 
Moliyaviy bozor boshqarish ob'ekti sifatida quyidagi ko‘rsatkichlar bilan 
izohlanadi: bozorning hajmi, bozorning kon'yukturasi, moliyaviy aktivlarning talab 
va taklif muvozanatining darajasi va ushbu aktivlarni sotish shart-sharoitlari. 
Bozorning moliyaviy hajmi deb bir yil mobaynida aniq moliyaviy aktivning 
mumkin bo‘lgan maksimal sotilishi tushuniladi. Moliyaviy bozorning hajmi, ya'ni 
uning katta va kichikligi moliyaviy aktivning turiga, shu bozordagi raqobat 
darajasiga, bozor kon’yukturasining o‘zgarishiga, baholar darajasiga, 
mamlakatning ijtimoiy iqtisodiy va siyosiy holatiga bog‘liqdir.