H. P. Abdulqosimov O‘zmu iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi


Download 5.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet153/296
Sana25.09.2023
Hajmi5.61 Mb.
#1687677
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   296
Bog'liq
1 tom Mamedov, H., Muminov, N., Umarov, A., Ismailov, A.

 
Qisqacha xulosalar 
Tovar ishlab chiqarish va pulning paydo bo‘lishi bu umuman, iqtisodiyot 
nazariyasi fanining eng asosiy muammolaridan bo‘lib hisoblanadi. 
Albatta, tovar ishlab chiqarish davrigacha bo‘lgan natural ishlab chiqarish 
u kishining o‘z ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot yaratadilar, ya’ni 
xo‘jalik yuritish shakli bo‘lgan natural ishlab chiqarish (xo‘jalik) bu tashkiliy-
iqtisodiy munosabatlarning yopiq tizimi bo‘lib hisoblanadi. Bu xo‘jalik usuli 
uchun ishlab chiqarish -mahsulot yaratish bilan iste’mol o‘rtasidagi to‘g‘ridan-
to‘g‘ri iqtisodiy aloqalar xos. Bularning keyinchalik rivojlanishi asosida tovar 
ishlab chiqarish paydo bo‘lgan, bu xo‘jalik tashkil etishning shunday bir turiki, 
foydali mahsulotlar ularni bozorda sotish uchun ishlab chiqariladi. 
Avvalambor, tovar ishlab chiqarishning vujudga kelishi sabablaridan biri-
ijtimoiy mehnat taqsimoti hisoblanadi. 
Tovar almashish paydo bo‘lishi bilanoq, bo‘lajak pulning shakllanish 
jarayoni boshlangan bu qiymatning oddiy, kengaytirilgan shakllarida namoyon 
bo‘lgan. Dastlabki vaqtlarda pul rolini har xil qimmatbaho narsalar-kumush, 
oltin tangalari o‘ynaganlar. Keyinchalik almashuv rivojlana borishi bilan 
qog‘oz pullari paydo bo‘ladi. 


224 
O‘zbekistonda milliy 
QOG

OZ 
pullar mustaqillik davrida, ya’ni 1994 yil 
1chi iyundan boshlab milliy valyuta sifatida muomalaga chiqarildi. 
Pul bu bir tovarning ikkinchi tovarga bevosita almashishini amalga 
oshiradigan barterdan farqli ravishda vaqt va fazo jarayonini xarid jarayonidan 
ajratish imkonini beruvchi vositadir. 
 
Asosiy tushunchalar 
Tovar-tovar ishlab chiqaruvchilar mehnatining natijalidir. 
Pul funksiyalari-xozirgi zamonda uchta asosiy funksiyalarni bajaradi: 
muomala va jamg‘arma vositalari hamda qiymat o‘lchami. 

Download 5.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   296




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling