H. P. Abdulqosimov O‘zmu iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi

 
Seminar darslarini muhokama qilish uchun savollar 
1. Pulning paydo bo‘lishi va zarurligi. 
2. Hozirgi zamon pullari va ularning funksiyalari. 
3. Pul muomalasi qonunlari.
 
Mustaqil talim uchun savollar 
1. Natural xo‘jaligi bilan tovar xo‘jaligining qanday farqi bor? 
2. Pulning har xil funksiyalarni bajarishda pul turlarini solishtirish qanday 
natijalarga ega bo‘ladi? 
3. Pul turlari bir xil miqdorda o‘zining funksiyalarini bajaradi. 

---

225 
10 BOB. IQTISODIYOT FANINING QIYMAT TO‘G’RISIDAGI 
TURLI ILMIY-NAZARIY KONSEPSIYALARI 
Qiymat nazariyasida inqilob 
Naflilik nazariyasi katta uslubiy ahamiyatga ega bo‘lgan cheklangan 
resurslardan optimal foydalanish asosida ishlab chiqarish samarodorligini 
oshirish muammosiga yangicha ilmiy yondashuvga asos soldi. Amaliy 
iqtisodiy fanlarda qo‘llanila boshlangan eng so‘nggi chegara tamoyili 
iqtisodiyot nazariyasida birinchi bor foydalanildi. Iqtisodiy tahlilda og‘irlik 
markazi sarf-xarajatlar ustuvorligidan pirovard natijalarga ko‘chirildi. Qiymat 
nazariyasida inqilob sodir bo‘ldi. Va nihoyat, iqtisodiyot nazariyasi birlamchi 
sifatida shaxsning iqtisodiy xulqi sababini qabul qildi, ya’ni insonga, ishlab-
chiqaruvchi va iste’molchiga yuz o‘girdi. 
 
10.1. Qiymat - iqtisodiyot faninig asosiy muammosi 
Qiymat, aniqrog‘i qadrlilik iqtisodiyot fanining asosiy muammolari 
sirasiga kiradi. Bu ko‘rib chiqilayotgan masalalarning chuqurligi va doirasi 
bilan izohlanadi. Qiymat nazariyasi asosida iqtisodiyot sub’ektlari 
faoliyatining maqsad va sabablari aniqlanadi, iqtisodiy resurslar va 
daromadlarni taqsimlash variantlari tanlanadi, bozor ayirboshlash jarayoni 
harakat qiladi. Bu demak, qiymat nazariyasi iqtisodiyot organizmining nazariy 
konstruksiyasi quriladigan poydevordir.