Hammaga omad) Moddalar almashinuvi bosqichlari
Download 1.76 Mb. Pdf ko'rish
|
biokimyo javoblar
- Bu sahifa navigatsiya:
- 27.So’rilgan monosaxaridlarning to’qimalardagi taqdiri.
26. Sutni ko’tara olmaslik. Катта ёшдаги баъзи одамларда доимо лактозани кўтара олмаслик кузатилади: сут ва сут маҳсулотлари бундай кишилар ичагида ел тўпланиб қорни оғриб туришига ва ич суришига сабаб бўлади. Лактозани кўтара олмаслик ичакда лактаза ферменти бўлмаслигига боғлиқдир. Лактаза чақалоқ болалар ичагида бўлади ва кўкрак сути лактозаснни глюкоза билан галактозага парчалаб, унинг сингишини таъмиплаб беради. Болани эмизиб боқишга барҳам бериладиган вақтга келиб ёки бундан сал кейинроқ ичакдаги лактаза активлиги сезиларли даражада пасаяди, баъзи болаларда эса бутунлай йўқолиб кетади. Европа халцларида катта ёшли одамларнинг тахмйнан 15 фоизида ва Шарқ халқлари, негрлар, Америка ҳиндуларининг тахмйнан 80 фоизида лактаза бўлмайди. Лактазани кўтара олмаслик оддий доминант белги тариқасида наел дан-наелга ўтиб боради. Бу генетик камчилик лактаза генининг зарарланишига боғлиқ бўлмайди, чунки эмадиган болалик даврида бу фермент синтезланиб туради. Афтидан, онтогенез давомидз лактаза генини ишга тушириш ва ишдан тўхтатишда иштирок этадиган қандайдир бирор оқсилпинг аллеломорфлари бор. Инсон сутдор молни урчитишни ўрганиб олгам пантдан бошлабгипа сугнинг катта ёшлн одамлар учун одатдаги озиқ бўлнб қолганнни айтнб ўтамиз; катта ёшли 17 одамларда лактазанинг сақланнб қолишини таъминлаб берадиган аллелнинг популяцияларда тардалиши худди ана шу вақтдан бошлангам бўлиши мумкин. 27.So’rilgan monosaxaridlarning to’qimalardagi taqdiri. Monosaxaridlar (asosan.glyukozaga aylangan holatda) ingichka ichak epiteliysidagi mikrovorsinkalar orqali ATF sarflanishi bilan (konsentratsiya gradiyentiga qarshi) so'rilib qonga o'tadi. (Ovqat bilan uglevodlar oshiqcha miqdorda iste’mol qilinganda, oz miqdorda saxaroza, laktozalar ham so'rilishi mumkin. Ammo ular organizmda foydalanilmaydi, siydik orqali chiqarilib yuboriladi). Qon bilan glyukoza jigarga boradi va uning ma’lum miqdori glikogenga aylanadi, asosiy miqdori esa qon bilan hamma to'qima hujayralariga yetkaziladi. Qonda glyukozaning miqdori normada (sog'lom kishilar qonida) 70-120 mg % (yoki «CI» bo'yicha 3,6-6,1 mmol/1) bo'ladi. Glyukoza to'qimada asosan kislorod ishtirokida hamda kislorodsiz sharoitda parchalanishi mumkin. Buning uchun glyukoza avvalo geksokinaza fermenti ta'sirida, ATF sarflanishi bilan glyukoza-6- fosfatga aylanadi. Faollashgan glyukoza-6-fosfatni taxminan 65% to'qimada parchalanadi; 30% yog'ga, 5% esa glikogenga aylanadi. Download 1.76 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling