I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
18 
library.ziyonet.uz/ 
 
-Aka, shu paytda haq talashmay turing. Oʻsha aylanma yoʻldan kuniga milliontasi oʻtadi. 
Ish chuvalashmay turib, borib kela qolaylik. 
 
-Qiziqsan. Mening borishimdan nima foyda? Men chegarachi boʻlmasam, bojxonada ham 
ishlamasam. Kichkinagina bir milisa boʻlsam... 
 
-Oʻsha yerda ham oʻzingizga oʻxshash “kichkinagina” milisa bordir, ehtimol tanish 
chiqib qolar. “Kichkinagina milisa” ba’zan katta muammolarni ham hal qilib tashlaydi. 
 
-Shunday abjir xotining eplay olmagan ishni ikkalamiz eplay olarkanmizmi, esing bormi? 
 
-Aka, bir ish tushganda qaysarlik qilmay, xoʻp deya qolsangiz nima boʻlarkin? 
 
-Xoʻp, ukajon, sen uchun ming marta xoʻp. Lekin hozir hech qayerga bormayman. Ertaga 
surishtirib koʻraman. 
 
-Unda kirib “yordam beraman”, deb keliningizni ovutib qoʻying. 
 
-Xotining quruq gapga ovunmaydi. Molini olmagunicha oʻzi ham tinchimaydi, seni ham 
tinchitmaydi, - Toʻlqin shunday deb uyi tomon yurdi-da, balandroq ovozda xotinini 
chaqirdi:-Ishdan kelgan eriga choy-poy beradigan insofli xotin bormi bu uyda? 
 
Toʻlqin “seni ham tinchitmaydi”, deb sal adashdi. Kelgusi kunlar ichi oʻzining ham 
gʻalva toʻfoniga uchrashini bilganida “Hammamizni tinchitmaydi”, dermidi. U savdo 
ahlining boshiga shunaqa, hatto bundanda battar tashvishlar tushishini bilgani sababli 
ularga hamdard boʻlmadi. U ham, Robiya ham buni oʻtkinchi tashvish, deb bilib 
yanglishishayotgan edi. Bu tashvish bulutining koʻlami gʻoyat keng - faqat Sattorning 
emas, aka-uka xonadonini baravar egallab oladigan edi. Undan yogʻiladigan hasrat va 
nadomat yomgʻiri ham har ikkala oilaga yetib ortardi. 
 
Bu balo buluti, bu gʻavgʻo yomgʻiri iblis boshlayotgan toʻyu tantananing darakchisi edi. 
* * * 
Shu imoratga dastlabki gʻishtlar qoʻyilayotganda iblis bu uyda ham yillar oʻtib boʻlsa-da, 
toʻy qilishni niyat etib edi. Nihoyat, umidiga yetay deb turibdi. 
 
Oʻttiz toʻqqiz yil muqaddam shu yerlarda iblisning qiladigan ishi deyarli yoʻq edi. 
Bundagi bogʻlar ham, huddi jannatdan quvilgani kabi, goʻyo unga harom etilgan edi. 
Doimiy ravishda ish bilan band bogʻbonlar dam olishga oʻtirgan chogʻlarida iblis 
ularning davrasiga yaqinlashardi-da, nafasini ufurardi. Ularni gʻiybatga tortib, lazzatlanib 
ketardi. 
 
Katta shahar zilziladan bir tebranib olgach, odamlar atrofga tariq singari sochildilar. 
Bogʻlar buzilib, shaharliklarga boʻlib berildi-yu, uylar shitob bilan tiklana boshlandi. U 
damda Toʻlqin toʻqqiz, Sattor esa besh yoshda edilar. Togʻli qishloqdan shaharga 
oʻqishga kelib, soʻng olimlikni ixtiyor qilgan Shavkatga shu zilzila bahona uy qurish 
uchun yer ajratib berilgandi. Unga qadar “ichkuyov” martabasida yashab kelgan 
Shavkatga bu baxtiyorlik saroyi eshigining lang ochilishi boʻldi. 
 

---