I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
55 
library.ziyonet.uz/ 
 
 
Bultur qamoqdan qutulib qolishini Sanjar katta baxt deb sanamasdi. Otasidan minnatdor 
ham boʻlmasdi. U otasi kabi birovga qulluq qilib, birovdan ustun turib yurishni istamasdi. 
U barchaning oʻziga qulluq qilishini istardi. Buning birdan bir yoʻli uning nazarida 
oʻgʻriboshi boʻlish edi. Ikki kundan beri qoʻlga tushish sababini tahlil qilardi. Otasi 
koʻmagida bu yerdan chiqqach, boshqa zoʻrroq guruh tuzish rejasini oʻylardi. 
 
Vaqtinchalik qamoq xonasida oʻzining ertasi haqida oʻylayotgan Sanjarning taqdirini 
tergovchi xonasida turgan bu ikki kishi hal qiladiganday edi. Biri ayblab, jazoni ravo 
koʻrsa, ikkinchisi bu jazo toʻridan yulib olish umidida edi. 
 
Shunday niyatda turgan bu ikki odamning ayni choqda tarbiya hususida oʻylashi yoki 
bahslashishi tashqaridan turib kuzatgan kishiga ehtimol nodonlik boʻlib tuyulardi. Shu 
sababli tergovchining tarbiyaga doir fikriga Oʻlmas uncha e’tibor bermay, gapining 
yakuniga diqqatiniqaratdi: 
 
-Qanaqa ishlar? Tushunmadim? 
 
“Tushunmaganmish...Baloga tushunasan. Oʻgʻlingga oʻxshab oʻzingni merovlikka 
solyapsanmi?” -Toʻlqin shunday deb oʻyladi, lekin javobni qisqaroq qildi: 
 
-Tushunibqolarsiz... 
 
-Birodar, noxushroq vaziyatda tanishayotgan boʻlsak ham kelgusida aka-uka boʻlib 
ketishimiz ham mumkin. Shuning uchun osmondan sal pastroq tushing. Bu dunyoda 
kelishmaydigan ish yoʻq. 
 
-Siz men bilan kelishmoqchimisiz? Axir siz oʻgʻlingizni aybsiz deb da’vo qilasiz-ku? 
Oʻgʻlingizning oʻgʻirlikka sirayam daxli yoʻq, u mashina yonidan oʻtib ketayotganida 
nodon militsiya ushlab olgan, toʻgʻrimi? 
 
-Nodon emas-ku, lekin adashib ushlagan. 
 
-Shunga oʻzingiz aniq ishonasizmi? 
 
-Nega ishonmas ekanman? 
 
-Ishonsangiz... kelishmoqchi boʻlayotganingiz qiziq. Men oʻgʻlingizni oʻgʻirlikda 
ayblayapman, demak, men bilan kelishyapsiz? Toʻgʻri tushunibmanmi? 
 
Kimningdir sabr kosasi chuqurroq, boshqa birovniki sayozroq boʻladi. Oʻlmas tabiatan 
ikkinchi toifadan edi. Toʻlqin sovuq qarshi olgandayoq, sabr kosasi gʻazabga toʻlib 
boʻlgandi. Lekin murosaga undovchi kuch bu kosani chayqatmay, gʻazabni toshirmay 
turgandi. Toʻlqinning keyingi gapi bu kuchning ildiziga bolta urib, gʻazabga limmo-lim 
sabr kosasini chayqatib yubordi: 
 
-Gapni aylantiravermang. Beshtami, oʻntami - boʻladiganini aytavering. Savdolashgan -
nomard! Yana suyunchisiga bitmayotgan ishingizni fiysabililloh toʻgʻirlab beraman. 

---