I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
64 
library.ziyonet.uz/ 
 
aloqadorligini aytish bilan cheklanaman. 
 
Prokuror huzuriga chaqirmay, bunday izoh bermagan taqdirda ham, “Ish”ni topshirish 
haqida qisqacha buyruq berib qoʻyganida ham Toʻlqin bir nima deya olmas edi. Shu bois 
boshqa savol berib oʻtirmay, qaytishga izn soʻradi. Prokuror oʻrnidan turib, xayrlashish 
uchun qoʻl uzatdi-da: “Bu “Ish”ni butunlay unutmang, vaqti kelsa, sizni chorlaymiz”, deb 
qoʻydi. 
Toʻlqin ishxonasiga kelib, “Ish”ni topshirish uchun tayyorladi. Prokurorning kutib olishi 
va kuzatishini, aytgan gaplarini qayta-qayta esladi, mulohaza qildi. Masala Keldiyorov 
foydasiga hal boʻlmayotganiga ishondi. Ammo Keldiyorovning poʻpisasi tufayli 
koʻnglida uygʻongan tashvish olovi pasaymadi. Avvallari ham turli martabadagi odamlar 
unga shu kabi, hatto bundanda battar tahdidlar qilishsa ham choʻchimas edi. Hatto bittasi 
mahalla chetidan oʻtayotgan katta yoʻlni naq uning uyi ustidan oʻtkazmoqchi ham 
boʻlgandi. Unda bu kabi poʻpisalarning koʻp puch ekanini sezib turardi. Endi esa... 
qoʻrqishi bejiz emas. Jinoyat olami avvalgidan koʻra yovuzlashdi. Nimaga shunaqaligini 
u koʻp oʻylaydi, biroq aniq sababini aytib berolmaydi. Uning bilgani faqat bitta: 
kinolarda koʻrsatilayotgan jinoyatchilarning yovuzliklari kino tasmalarida qolib 
ketayotgani yoʻq, hayotga koʻchib, urchib, koʻpayib boryapti. 
 
Toʻlqin “Ish”ni topshirib, rasmiyatchiliklarni ado etgach, oʻgʻli oʻqiydigan Akademiya 
sari beixtiyor ravishda yoʻl oldi. Ertalab xotiniga “biz oʻgʻling bilan toʻrt yil avval 
kelishib olganmiz, men akademiyasiga bormaslikka soʻz berganman”, degani bilan 
va’dasiga sodiq qololmadi. Navbatchiga yaqinlashib, oʻzini tanishtirdi-da, oʻgʻliga ikki 
ogʻiz gap aytib ketishi lozimligini bildirdi. 
 
-Toʻrtinchi bosqichdan hech kim yoʻq-ku? - dedi navbatchi unga javoban. 
 
-Nega hech kim boʻlmaydi? - deb ajablandi Toʻlqin. 
 
-Imtihondan oldingi oxirgi amaliyotga ketishgan, - dedi navbatchi. 
 
-Qayoqqa ketishadi? - deb battar ajablandi Toʻlqin. 
 
-Buni oʻgʻlingizning oʻzidan soʻraysiz, aytish mumkin boʻlsa, aytadi, - deb gapni kalta 
qilgan navbatchi joyigaqaytdi. 
 
Toʻlqin sal nari borib, toʻxtadi. Nazarida hozir navbatchi uni chaqirib, Salohiddinning 
qayerdaligini aytadiganday edi. Qayerga borishni, nima qilishni bilolmay, botayotgan 
oftob kuzatuvida pastak archalar oralab yurdi. Soʻng yoʻlovchi mashina toʻxtatib, uyiga 
ketdi. 
 
Darvoza ostonasidan hatlaboq ayvoni tomon umid bilan qaradi. Nazarida oʻgʻli uyga 
qaytganu shu yerda oʻtirganday edi. Ayvonda dazmol bosayotgan Robiyaning qoʻli 
ishda-yu, xayoli televizorda edi. Ertalab yoqilgan televizor hanuz oʻchirilmagandi. Oʻgʻli 
haqida yana biron suyunchli xabar eshitish niyatidagi Robiya kun boʻyi televizordan 
uzoqlashmadi. U erining kirib kelganini sezmadi. Toʻlqin “uyga kirsammikin yo izimga 
qaytsammikin?” degan xayolda toʻxtab qoldi. Oʻgʻlidan xabar olgani kelganini xotini 
bilib qolsa, bir tashvishi oʻn boʻladi. “Ehtimol ichkarida dam olib yotgandir?” Bu umid 

---