Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
pentathlon nm sport beshkurash; pentathlon antique et moderne qadimiy va zamonaviy beshkurash; pentathlon féminin ayollar beshkurashi. pentathlonien,
ienne
n beshkurashchi. pente
nf 1. bir tomoni baland, bir tomoni past joylashish; qiyalik; pente douce, raide, rapide d’un chemin, d’un terrain sekin-asta pastlab boradigan, tik qiyalik, yo‘lning, joyning qiyaligi; une pente de quinze pour cent o‘n besh gradusli qiyalik; 2. qiya, qiyalik, nishab, o‘r; suivre la pente du terrain yerning qiyaligi bo‘ylab ketmoq; loc fig suivre sa pente o‘z mayliga qarab ish qilmoq; 3. en pente gorizontal bo‘ lmagan, qiya, nishab; qiya yer; chemin en pente douce, raide sekin-asta pastlab bordigan, tik qiya yo‘ l; 4. qiya, qiyalik, qiya yuza, yon bag‘ir, nishab; descendre, monter une pente qiyalikdan tushmoq, qiyalikdan ko‘ tarilmoq; en haut, en bas de la pente qiyaning tepasida, pastida; la pente d’une colline tepalikning yon bag‘ri; la pente d’un toit tomning nishabi; 5. mayl, havas, ishtiyoq; être sur une mauvaise pente yomon odati bo‘lmoq; remonter la pente yomon odatini tashlamoq. pentecôte nf 1. yahudiylarda hayitning ikkinchi kunidan keyin yetti hafta o‘tkazib qilinadigan bayram; 2. nasroniylarning troitsa kuni (bayrami). penthotal nm farm. tiotsental. pentu,
adj nishab, juda qiya; des toits pentus nishab tomlar. penture
nf oshiq-moshiq; les pentures en équerre d’une fenêtre derazaning to‘g‘ri burchakli oshiq-moshig‘i. pénultième I. adj oxirgidan oldingisi; II. nf oxirgidan oldingi bo‘g‘in. pénurie nf yetishmovchilik, zaruriy narsaning yetishmasligi; pénurie de blé g‘allaning yetishmasligi; pénurie de main-d’œuvre ishchi kuchining yetishmasligi. péon nm batrak (Janubiy Amerikada). pépé nm 1. fam enf bobo; le pépé et la mémé bobo va momo; 2. fam boboy; un vieux pépé qari boboy. pépée
nf fam jonon, nozanin (ayol, qiz); une jolie pépée bir go‘zal jonon. pépère
I. nm 1. bobo; “bonjour, pépère!” “assalomu alaykum, bobo!” boboy, chol; 2. semiz, tepsa tebranmas odam, bola; un gros pépère semiz, tepsa tebranmas odam; II. adj sokin, osoyishta, tinch; un petit coin pépère tinchgina bir go‘sha; vous serez pépère ici siz bu yerda maza qilasiz. pépètes nf pl fam mullajiring, pul, aqcha; j’ai plus de pépètes mening boshqa aqcham qolmadi. pépie
nf fam avoir la pépie tomog‘i qaqrab ketmoq (suvsizlikdan). pépiement nm chug‘ur-chug‘ur qilish, chug‘urlash, chirqillash, chiychiylash; les pépiements des moineaux, des poussins chumchuqlarning chirqillashi, jo‘jalarning chiychiylashi. pépier
vi (yosh qushchalar) chug‘urlamoq, chirqillamoq, chiychiylamoq. pépin
1 nm urug‘, danak; fruits à pépins danakli mevalar; enlever les pépins d’un fruit mevaning urug‘larini ajratmoq. pépin
2 nm fam ko‘ngilsizlik, noxushlik, ko‘ngilsiz voqea; pourvu qu’il n’ait pas de pépin! faqatgina unga noxushlik bo‘lmasa edi! pépin
3 nm fam zontik; ouvre ton pépin, il pleut zontigingni och, yomg‘ir yog‘yapti. pépinière nf 1. ko‘chatxona, niholxona; 2. ulug‘ odamlar yetishib chiqqan joy, ulug‘ odamlar vatani; ce pays est une pépinière de savants bu yurt ulug‘ olimlar yetishib chiqqan joydir. pépiniériste n, adj ko‘chat, nihol yetishtiruvchi. pépite
nf sof holda topilgan oltin; les orpailleurs, les chercheurs d’or ont trouvé des pépites dans ce ruisseau oltin qidiruvchilar bu jilg‘adan sof oltinlar topishdi. péplum
nm 1. qadimda ayollar yelkasiga tashlab yuradigan yengsiz kiyim; 2. qadim klassikasiga bag‘ ishlangan katta ko‘rinishli film. pepsine nf physiol pepsin (ovqatdagi oqsillarni eritadigan va hazm qilishga yordam beradigan me’da suvining fermenti). péquenaud,
aude
n ou péquenot nm fam péj dehqon, qishloqi, kolxoz. péquin
nm arg mil voir pékin. percale
nf perkal (texnikada ishlati ladigan batistsimon gazlama). perçant,
ante
adj 1. o‘tkir ko‘zli; ko‘zi o‘ tkir; o‘tkir; vue perçante; regard perçant o‘tkir qarash; des yeux perçants o‘ tkir ko‘z; 2. o‘ tkir, chinqiroq, qattiq (ovoz); pousser des cris perçants chinqirmoq; voix perçante chinqiroq ovoz. percée nf 1. yo‘l, o‘ tish joyi, ochiqlik; ouvrir une percée dans une forêt o‘rmondan yo‘l ochmoq; 2. yorib o‘ tish; tenter une percée yorib o‘ tishga harakat qilmoq; 3. hayratli rivojlanish, yuksalish; une percée technologique hayratli texnologik yuksalish. percement nm teshish, kovlash; le percement d’un tunnel tunnel kovlash. perce-neige nm ou f inv boychechak. perce-oreille nm uxovyortka (to‘g‘ri qanotli hasharot). percepteur nm soliq yig‘uvchi, iqtisodiy nazoratchi; recevoir un avertissement de son percepteur o‘z soliq yig‘uvchisidan ogohlantirish olmoq.
PERCEPTION
PERDRE
402 perception 1 nf zehn, idrok, idrok qilish; perception visuelle, auditive, tactile, olfactive ko‘rib, eshitib, sezish organi orqali, hidlash orqali idrok qilish; troubles de la perception idrokning buzilishi; troubles dans la perception des couleurs ranglarni ajratishning buzilishi; verbes de perception idrok qilish fe’llari. perception 2 nf 1. soliq olish, soliq solish, soliq; 2. soliqchi lavozimi, idorasi. percer
I. vt 1. teshmoq; percer un mur devorni teshmoq; un clou a percé le pneu mix shinani teshdi; souliers percés teshik tuflilar; elle s’est fait percer les oreilles pour porter des boucles u sirg‘a taqish uchun qulog‘ini teshdirdi; percer un abcès yarani teshmoq, yormoq; 2. sanchmoq, sanchib olmoq; tiqib, botirib olmoq; sanchib yaralamoq, o‘ldirmoq; percer qqn de coups kaltaklamoq, do‘pposlamoq, yaralamoq; cœur percé d’une flèche kamon o‘qi sanchilgan yurak (sevgi timsoli); loc percer le cœur de qqn birovning yuragini ezmoq, qon qilmoq; g‘am-tashvishga solmoq, azobga qo‘ymoq, qiynamoq; 3. ochmoq (yo‘l va sh; k), teshmoq; percer un coffre- fort seyfni teshmoq; 4. teshib, yorib o‘tmoq; le soleil perçait les nuages quyosh bulutlarni yorib o‘ tardi; 5. (ega odam) yorib, buzib o‘ tmoq; 6. litt bilib, payqab olmoq, fahmlab olmoq; percer un complot fitnani bilib qolmoq; loc percer qqn, qqch à jour biror kimsaning, biror narsaning sirini fosh qilmoq, kirdikorini, sir-asrorini ochib tashlamoq; 7. ochmoq, solmoq; percer un trou teshik ochmoq; percer une avenue yo‘l ochmoq; II. vi 1. chiqmoq, yorilmoq, teshilmoq; les premières dents de bébé ont percé chaqaloqning birinchi tishlari (yorib) chiqdi; abcès qui perce yorilgan yara; odam. les ennemis n’ont pas pu percer dushmanlar yorib o‘ tolmadilar; 3. mashhurlikka erishmoq; un jeune chanteur qui commence à percer mashhurlikka erisha boshlagan yosh ashulachi. perceur,
euse n burg‘ilovchi ishchi; perceur de coffre-fort seyfni burg‘ilovchi, ochuvchi. perceuse nf burg‘i, parma. percevoir 1 vt 1. tushunmoq, tushunib yetmoq, fahmlamoq, fahmiga yetmoq, farqiga yetmoq, his qilmoq; percevoir une intention, une nuance niyatni, nozik tomonni tushunmoq, fahmlamoq; 2. his qilmoq, sezmoq, farqlamoq; il percevait les battements de son cœur u o‘z yuragining urishini his qilar edi; les daltoniens ne perçoivent pas certaines couleurs daltoniklar ayrim ranglarni farqlay olmaydilar. percevoir 2 vt 1. qabul qilmoq, olmoq (pulni); fam cho‘ntakka urmoq, o‘ziniki qilib olmoq; percevoir un loyer ijara haqini olmoq; 2. olmoq, yig‘moq, undirmoq (soliq va boshqalar); droits perçus soliq undirish huquqi. perche 1
perche 2 nf 1. tayoq, xodacha, langarcho‘p; perche utilisée pour propulser une barque qayiqni ilgarilatishda foydalaniladigan langarcho‘p; saut à la perche langarcho‘p bilan sakrash; 2. loc tendre la perche à qqn birovga yordam qo‘lini cho‘zmoq; 3. fam novcha, daroz odam, davangir, naynov, daroz, mirzaterak; quelle grande perche! qanday daroz naynov ekan! percher
I. vi 1. o‘tirmoq, qo‘nib turmoq (qushlar); 2. fam yashamoq, o‘tirmoq, qo‘noq qilmoq, qo‘nog‘i bo‘lmoq; où est-ce que tu perches? sening qo‘nog‘ing qayerda? 3. joylashgan, o‘rnashgan bo‘lmoq (narsa); II. vt fam qo‘ndirmoq, qo‘ndirib qo‘ymoq (baland joyga); quelle idée d’avoir perché ce vase sur l’armoire nega bu vazani shkafning tepasiga qo‘ndirib qo‘yishdi! III. se percher vpr baland joyga chiqib o‘ tirmoq; les pigeons perchés sur le balcon balkonda o‘ tirgan kabutarlar. percheron nm persheron oti (og‘ir yuk tortish uchun mo‘ljallangan ot nasli).
percheur,
euse adj oiseau percheur daraxtlarda yashovchi qush. perchoir
nm 1. qo‘noq, qo‘ndoq (mas; tovuqxonada); perchoir de perroquet to‘tiqushning qo‘ndog‘i; 2. fam qo‘ndoq; descends de ton perchoir! qo‘ndog‘ingdan tush! perclus,
use
adj shol, falaj; elle est toute percluse de rhumatismes u revmatizmdan butunlay falaj bo‘lib qoldi; être perclus de douleurs og‘riqdan falaj bo‘lib qolmoq; litt faoliyatsiz, faoliyatdan qolgan; un vieillard perclus faoliyatdan qolgan qariya. percolateur nm qahva qaynatgich; installer un percolateur dans un bar barga qahva qaynatgich o‘rnatmoq. percussion nf urish, turtish, zarba; instrument à percussion ou de percussion zarbli musiqa asbobi (nog‘ora, childirma kabi). percussionniste n zarbli musiqa asbobi cholg‘uvchisi. percutant,
ante adj 1. uriladigan, zarbli; un obus percutant urilishdan portlaydigan snaryad; 2. fig hayratda qoldiradigan; un article percutant hayratda qoldiradigan maqola; une formule percutante hayratda qoldiradigan ifoda. percuter I. vt urmoq, turtmoq; la voiture a percuté un arbre avtomobil daraxtga borib urildi; II. vi 1. urilib yorilmoq; obus qui vient percuter contre le sol snaryad hozirgina yerga urilib yorildi; 2. zarb bilan urilmoq; la voiture est allée percuter contre un camion avtomobil yuk mashinasiga zarb bilan urildi.
percuteur nm udarnik, boyok, chertmak. perdant,
ante I. n yutqazuvchi; match nul, où il n’y a ni perdant ni gagnant durang o‘yin, bu yerda na yutqazuvchi na yutuvchi bor; vous serez perdant siz yutqazuvchi bo‘lasiz; II. adj yutuq chiqmaydigan, yutmaydigan, yutuqsiz, yutqazuvchi; les numéros perdants yutuqsiz nomerlar. perdition nf halokat, zavol, o‘lim, gunohi azim; iron lieu de perdition insonni gunohi azimga botiradigan, halok qiladigan joy; navire en perdition halokatga uchragan kema. perdre I. vt 1. yo‘qotmoq, mahrum bo‘lmoq, ayrilmoq, boy bermoq, qo‘ldan ketkizmoq; il perd, il a perdu tout son argent au jeu, dans une faillite u o‘yinda, omadsizlikda bor pulini boy beryapti, boy berdi; perdre son emploi ish joyini yo‘qotmoq; loc n’avoir plus rien a perdre yo‘qotadigan hech vaqosi bo‘lmaslik; vous ne perdez rien pour attendre kutganingizga yetasiz; fam tu ne le connais pas? tu n’y perds rien, tu ne perds rien sen uni tanimaysanmi? ko‘p narsa yo‘qotmapsan, ko‘p narsa yo‘qotm apsan! 2. yo‘qotmoq, ayrilmoq, judo bo‘lmoq; elle avait perdu son père à douze ans u otasidan o‘n ikki yoshida ayrilgan edi; depuis qu’il boit, il a perdu tous ses amis ichishni boshlagandan beri u hamma do‘stlaridan ayrildi; 3. yo‘qotmoq (bir qismini, sifatini); perdre ses cheveux sochi to‘kilib ketmoq; perdre du poids ozmoq; perdre ses forces kuchdan qolmoq; perdre la vie hayotini yo‘qotmoq, o‘lmoq; perdre la raison aqldan ozmoq; perdre la mémoire xotirasini yo‘qotmoq; perdre connaissance hushidan ketm oq; perdre courage yuragi dov bermaslik; perdre patience sabri tugamoq, toqati toq bo‘lmoq; ce procédé a perdu son intérêt bu ish o‘z mohiyatini yo‘qotdi; certains mots perdent leur sens ayrim so‘zlar o‘z ma’nolarini yo‘qotadilar; 4. yo‘qotib qo‘ymoq, adashtirib qo‘ymoq; j’ai perdu mon stylo men ruchkamni yo‘qotib qo‘ydim; nous avons perdu notre guide biz yo‘lboshlovchim izni adashtirib qo‘ydik; 5. yo‘qotmoq, tushirib yubormoq; le blessé perd beaucoup de sang yarador ko‘p qon yo‘qotyapti; 6. yo‘qotm oq, qochirmoq; ne pas perdre une bouchée, une miette d’une conversation suhbatdan biror og‘iz so‘zni ham, bir ushoqni ham yo‘qotmaslik; loc perdre qqn, qqch de vue biror kimsani, biror narsani ko‘zdan qochirmoq (borib ko‘rmaslik, uchrashmaslik); nous nous sommes perdus de vue biz bir- birimizni ko‘zdan qochirdik; 7. yo‘qotmoq, boshqarolmay qolmoq, adashmoq; perdre son chemin yo‘ldan adashmoq; loc perdre pied nima qilarini bilmaslik, qiyin ahvolda qolmoq; perdre le nord o‘zini yo‘qotm oq, hayajonlanmoq, to‘lqinlanmoq; 8. yo‘qotmoq, foydalanib qolmaslik, o‘tkazib yubormoq; perdre du temps vaqtni yo‘qotmoq; perdre son temps o‘z vaqtini bekorga o‘ tkazmoq; vous n’avez pas un instant à perdre bir daqiqa ham yo‘qotmasligingiz kerak; il a perdu une bonne occasion de se taire u jim tursa yaxshiroq bo‘lar edi; 9. yutqazmoq, boy bermoq, qo‘ldan chiqarmoq; perdre l’avantage ustunlikni boy bermoq; perdre la partie o‘yinni boy bermoq; perdre une bataille jangni yutqazmoq; perdre un procès u ishni yutqazdi (sudda); il a perdu u yengildi; il a horreur de perdre u yutqazadi (u yaxshi o‘yinchi emas); perdre du terrain orqada qolaboshlamoq, yutqazaboshlamoq, tashabusni boy bermoq; cette maladie perd du terrain bu kasallik chekinaboshladi; 10. mahrum qilmoq; halok, nobud qilmoq, juvonmarg, xarob qilmoq; il cherche à nous perdre u bizni nobud qilmoqchi; 11. tushirmoq (obro‘sini), zarar qilmoq (obro‘siga), mahrum qilmoq (obro‘sidan, amalidan), o‘z boshiga yetmoq; son excès d’ambition le perdra uning o‘ ta shuhratparastliligi o‘z boshiga yetadi; perdre qqn PERDREAU
PERFORMANT
403 auprès de qqn biror kishini biror kishi oldida obro‘sini to‘kmoq; c’est le témoignage de son complice qui l’a perdu o‘z sherigining guvohligi uning boshiga yetdi; 12. buzmoq, yo‘ldan ozdirmoq, yo‘ldan chiqarmoq; uning yomon tanishlari uni yo‘ ldan chiqardi; relig yo‘ldan ozdirmoq, yo‘ldan chiqarmoq, gunohi azimga botirmoq; 13. birovni to‘g‘ri yo‘ldan chiqarmoq, adashtirmoq; II. se perdre vpr 1. yo‘q bo‘lib ketmoq, yo‘qolmoq; les traditions se perdent an’analar yo‘q bo‘lib ketyapti; 2. yomon foydalanilmoq, keraksiz bo‘lmoq, yo‘qotmoq, boy bermoq; laisser (se) perdre une occasion qulay paytni boy bermoq; 3. g‘oyib bo‘lmoq, yo‘q bo‘lmoq; des silhouettes qui se perdent dans la nuit tunda g‘oyib bo‘ladigan sharpalar; 4. adashmoq, adashib qolmoq; chalg‘imoq, tutilib qolmoq; nous allons nous perdre biz adashib qolamiz; c’était la nuit et je me suis perdu tun edi va men adashib qoldim; plus je pense à ce problème, plus je m’y prends men bu masalani qancha o‘ylasam, shuncha adashib ketaman; se perdre dans, en botmoq, berilmoq, g‘arq bo‘lmoq; se perdre dans ses pensées o‘z xayollariga g‘arq bo‘lmoq; 5. relig yo‘ldan ozmoq, gunohi azimga botm oq. perdreau nm yosh kaklik; un vol de perdreaux yosh kakliklar galasi. perdrix nf inv kaklik. perdu,
ue adj 1. yo‘qotilgan, boy berilgan, qo‘ldan ketgan, barbod bo‘lgan; argent perdu au jeu o‘yinda boy berilgan pul; tout est perdu hammasi barbod bo‘ldi, hammasi chippakka chiqdi; provli loc un(e) de perdu(e), dix de retrouvé(e)s bitta yo‘qolganning o‘rniga o‘ntasi; 2. yo‘qolgan; objets perdus yo‘qolgan narsalar; (joy) chetdagi, uzoqdagi, chet joydagi; pays perdu uzoq yurt; un coin perdu chet joy; 3. daydi, qarovsiz; il a été blessé par une balle perdue u daydi o‘qdan yaralandi; 4. hayf, isrof bo‘lgan, bekor ketgan, bo‘lgan; verre, emballage perdu hayf bo‘lgan, shisha, o‘rash materiallari; une occasion perdue hayf ketgan qulay fursat; ce n’est pas perdu pour tout le monde hamma uchun ham bekor ketmadi; (vaqtga nisbatan) c’est du temps perdu bu hayf ketgan vaqt; je joue du piano à mes moments perdus men hordiq chiqarish vaqtlarimda pianino chalaman; à temps perdu bekor vaqt o‘ tkazish paytida; 5. boy berilgan, yutqazilgan; bataille, guerre perdue boy berilgan jang, urush; 6. mahkum etilgan, xarob bo‘lgan; ilojsiz, najotsiz qolgan, mahkum; le malade est perdu kasal najotsiz; 7. fam xarob bo‘lgan, xarobi chiqqan, tugagan; c’est un homme perdu bu tugagan odam; loc fille perdue tugagan, fohisha qiz; 8. xarobi chiqqan, payhon bo‘lgan; 9. adashgan; se sentir perdu dans la foule olomonning ichida adashib qolmoq; je suis perdu, je ne m’y retrouve plus men o‘zimni yo‘qotib qo‘ydim, o‘zimga kelolmayapman; courir comme un perdu jinniga o‘xshab yugurmoq; 10. botgan, g‘arq bo‘lgan, cho‘mgan; perdu dans ses pensées, dans sa douleur o‘z xayollariga, g‘am- tashvishiga botgan. perdurer
litt vi davom etmoq, davom qilmoq; la douleur perdure og‘riq davom etyapti. père nm 1. ota, dada, padar; être, devenir père ota bo‘lmoq, bola ko‘rmoq; être (le) père de deux enfants ikki bolaning otasi bo‘lmoq; le père et la mère ota va ona; du père otasi, otaga taalluqli; loc prov tel père, tel fils o‘g‘il otasiga o‘xshaydi, qiz onasiga; oui, père! xo‘p, dada! père adoptif asrab olgan ota; il a été un père pour moi u men uchun ota edi; le père de famille oila boshlig‘i, otasi; les responsabilités du père de famille oila boshlig‘ining javobgarliklari; loc vivre en bon père de famille ahil oila bo‘lib yashamoq; 2. ota (hayvonlarda); père biologique biologik ota; 3. pl litt ota- bobolar, ajdodlar; 4. fig ota; asoschi; 5. ota (hurmat belgisi sifatida; ayrim ruhoniylarga nisbatan); le saint-père, notre saint-père le pape ilohiy otamiz, bizning ilohiy otamiz papa; mon père otam; le père Jean Jan ota; 8. fam ota; le père Goriot Gorio ota; loc le coup du père François ensaga tushirilgan zarba; le Père Noël qorbobo; loc tepsa tebranmas semiz odam, bochka; boboy; alors, mon petit père, comment ça va? xo‘sh, boboy ishlar qalay?
pérégrination nf pl darbadarlik, joydan joyga kezib yurish. péremption nf uzoq vaqt bo‘lganligi sababli ishni to‘xtatish. péremptoire adj qat’iy, e’ tirozga o‘rin qoldirmaydigan; argument péremptoire e’tirozga o‘rin qoldirmaydigan dalil; elle a adopté un ton péremptoire u qat’iy ohangda ta’kidladi. péremptoirement adv qat’iy, qat’ iylik bilan, e’ tirozga o‘rin qoldirmay. pérennité nf litt doimiylik, abadiylik; assurer la pérennité des institutions tuzumning abadiyligini tasdiqlamoq. péréquation nf teng bo‘lish, teng taqsimlash. perestroïka nf qayta qurish. perfectible adj takomillashadigan, mukammallashadigan; takomillashib, mukammallashib boradigan; la
science est
perfectible fan
takomillashadigan narsa. perfection nf 1. kamolot, barkamollik, mukammallik, bekam-ko‘stlik, benuqsonlik; atteindre un haut degré de perfection yuqori darajadagi kamolotga erishmoq; la perfection de son travail est étonnante uning ishlarining mukammalligi hayratlidir; 2. loc adv à la perfection mukammal, a’lo darajada, benuqson; elle danse à la perfection u a’lo darajada o‘yinga tushmoqda; 3. pl litt benuqson fazilatlar, barkamol xislatlar; 4. durdona, tillo; kamol, barkamol, mukammal, benuqson inson; cette jeune fille est une perfection bu qiz durdona. perfectionné,
ée adj takomillashtirilgan, mukammallashtirilgan; une machine perfectionnée takomillashtirilgan mashina. perfectionnement nm takomillashtirish, mukammallashtirish; le perfectionnement des moyens de production ishlab chiqarish qurollarini takomillashtirish; stage de perfectionnement malaka oshirish amaliyoti; un perfectionnement de détail tafsilotlarni mukammallashtirish. perfectionner
I.
vt takomillashtirmoq, mukammallashtirmoq; perfectionner un procédé, une technique biron jarayon, texnikani takomillashtirmoq; II.
se perfectionner vpr takomillashmoq, mukammallashmoq; les techniques se perfectionnent texnikalar takomillashmoqda; se perfectionner en anglais ingliz tilidan bilimini Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|