Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
pénalité
nf 1. jazo (soliq qoidasini buzganligi uchun); 2. regbi. jarima to‘pi; coup de pied de pénalité tepish jarima to‘pi. penalty nm anglic foot penalti, o‘n bir metrli jarima to‘pi; pl des penaltys ou des penalties. pénard,
arde
n, adj fam voir peinard. pénates
nm pl 1. qadimgi rimliklarda uy xudosi; loc porter, emporter ses pénates quelque part biror joyga borib makon qurmoq, joylashmoq; 2. o‘zi yashaydigan joy, makoni, uyi; regagner ses pénates o‘zi yashaydigan joyga qaytib bormoq. penaud,
adj uyalib, uyatga qolgan, xijil, o‘sal bo‘lgan, xijolat tortgan, izza bo‘lgan, xijil. pence pennyning ko‘pligi. penchant nm 1. mayl, havas, qiziqish, ishtiyoq, intilish, yaxshi ko‘rish; moyillik; mauvais penchants yomon odatlar; avoir un penchant à la paresse, pour la paresse dangasalikka moyilligi bo‘lmoq; 2. litt muhabbat, ko‘ngil qo‘yganlik, yaxshi kurish; mayl; le penchant qu’ils ont l’un pour l’autre ularning bir-biriga ko‘ngli borligi. pencher I. vi 1. og‘moq, qiyshaymoq, egilmoq (vertikal holatga nisbatan); ce mur penche bu devor og‘yapti; 2. egilmoq, qiyshaymoq (gorizontal holatga nisbatan); ce tableau penche à droite bu rasm o‘ng tomonga qiyshayib qolibdi; loc faire pencher la balance tarozining pallasini o‘z tomoniga og‘dirmoq; pencher vers, pour ma’qul ko‘rmoq, tarafdori bo‘lmoq, moyilligi bo‘ lmoq; il penche pour la deuxième hypothèse u ikkinchi gipoteza tarafdori; II. vt egmoq, engashtirmoq, og‘dirmoq, qiyshaytirmoq; pencher une carafe pour verser de l’eau suvdan quyib olish uchun grafinni qiyshaytirmoq; pencher la tête boshini egmoq; la tour penchée de pise pizaning og‘ma minorasi; une écriture penchée bir tomonga qiyshaytirib yozilgan yozuv; iron avoir, prendre des airs penchés o‘yga, xayolga botgan ko‘rinmoq; III. se pencher vpr 1. egilmoq; défense de se pencher par la portière eshikdan egilish, bosh chiqarish taqiqlanadi; 2. fig se pencher sur biror kimsa, biror narsa bilan shug‘ullanmoq, bir kimsaga, biror narsaga qiziqmoq; se pencher sur un problème bir masalaga qiziqib qolmoq. pendable
adj loc c’est un cas pendable bu dorga ossa bo‘ladigan, dorga tortishga arziydigan ish; jouer un tour pendable à qqn birovga qabih ish qilmoq. pendaison nf 1. dorga osish, dorga tortish; le supplice de la pendaison dorga osib o‘ldirish jazosi; être condamné à la pendaison osib o‘ldirishga hukm etilgan bo‘lmoq; 2. o‘zini-o‘zi osib o‘ldirish; 3. pendaison de crémaillère hovli to‘yi o‘tkazmoq. pendant 1
ante
adj 1. osilgan, osilib turgan; les bras pendants pastga osilgan qo‘llar; les chiens haletaient, (la) langue pendante tili osilgan, itlar harsillashar edi; 2. affaire, question pendante yechimini kutayotgan (havoda qolgan) ishlar, masalalar. pendant 2
de l’autre bu estamp boshqasining jufti; faire pendant à, se faire pendant simmetrik bo‘lmoq; les deux tours du château se font pendant qasrning ikki minorasi simmetrik joylashgan. pendant
3 prép 1. paytida, davrida, davomida; il a été malade pendant le voyage sayohat paytida u kasal edi; il est arrivé pendant la nuit u kechqurun keldi; 2. davomida, mobaynida; j’ai attendu (pendant) deux heures men ikki soat kutdim; il s’est tu (pendant) un long moment u uzoq vaqt jim qoldi; elle a dansé (pendant) toute la soirée u butun kecha raqsga tushdi; pendant ce temps shu paytda; avant, pendant et après la guerre urushdan oldin, urush paytida, urushdan keyin; amusons-nous pendant que nous sommes jeunes yoshlik paytim izda xursandchilik qilib qolaylik; pendant que j’y pense, je dois vous dire men bu haqda o‘ylayotgan ekanman, men sizga aytishim kerak; iron c’est ça, pendant que vous y êtes, prenez aussi mon portefeuille shunday, modomiki siz shu darajaga yetibsiz, mening hamyonimni ham oling. pendard,
arde
n vx yaramas, ablah, dor tagidan qochgan. pendeloque nf 1. zirakning shokilasi; 2. lustraning shokilasi, osilchog‘i; des pendeloques de cristal xrustal osilchog‘lar. pendentif nm kulon (bo‘yinga taqiladigan zanjirli asl tosh, ziynat buyumi). penderie nf garderob, kiyim shkafi. pendiller vi lapanglab, chayqalib, silkinib osilib turmoq; le linge pendillait sur une corde yuvilgan kiyim-kechaklar arqonda silkinib, lapanglab turar edi. pendouiller vi fam shalvirab, halpillab osilib turmoq. pendre
I. vi 1. osilib turmoq, ilinib turmoq; des jambons pendaient au plafond de la ferme dudlangan cho‘chqa go‘shtlari fermaning shiftida osig‘liq turar edi; laisser pendre ses bras, ses jambes qo‘llarini, oyoqlarini osiltirmoq; 2. osilib tushmoq, solinmoq, solinib turmoq; 3. fam ça lui pend au nez u o‘zini jar yoqasiga olib borib qo‘ydi; II. vt 1. osmoq, ilmoq, osib, ilib qo‘ymoq; du linge pendu aux fenêtres derazaga osib qo‘yilgan kirlar; être pendu, ue osilib, yopishib olgan bo‘lmoq; il est tout le temps pendu au téléphone u har doim telefonga yopishib olgan; 2. osmoq, osib o‘ldirmoq; dire pis que pendre o‘ldirgandan battar haqorat qilmoq; fam qu’il aille se faire pendre ailleurs kuchala yegan joyiga borib tirishsin; je veux être pendu si o‘lay agar; loc avoir la langue bien pendue gapdon, mahmadona bo‘lmoq; III. se pendre vpr 1. osilib turmoq; se pendre par les mains à une barre fixe mustahkam qoyaga qo‘li bilan osilib turmoq; 2. o‘zini osmoq, o‘zini osib o‘ldirmoq; il s’est pendu par désespoir u umidsizlikdan o‘zini osib qo‘ydi. pendu,
ue n osilgan, o‘zini osib o‘ldirgan odam; loc parler de corde dans la maison d’un pendu o‘rinsiz gap qilmoq. pendulaire adj mayatnikday tebranuvchi; mouvement pendulaire tebranuvchi harakat. pendule 1
période d’un pendule mayatnikning tebranishi, chastotasi, tebranish vaqti; le pendule d’une horloge soatning kapgiri; 2. pendule de sourcier yer osti suvlarini qidiruvchisining tayoqchasi. pendule
2 nf soat (devoriy, stol); la pendule sonne midi devor soati tushki o‘n ikkiga bong urdi; pendule-réveil budilnik; pendule électrique elektr soati. pendulette nf kichik stol soati. pêne nm qulfning tili; le pêne est coincé qulfning tili qisilib qoldi. pénéplaine nf géog kichik baland-pastligi bo‘lgan tekislik. pénétrable adj 1. o‘ tkazuvchan, o‘ tkazadigan, o‘zidan o‘ tkazib yuboradigan; 2. anglab (fahmlab, payqab) bo‘ladigan; tushunish mumkin bo‘lgan; secret difficilement pénétrable qiyinchilik bilan anglab bo‘ladigan sir. pénétrant, ante
adj 1. o‘ tib ketadigan (ust-boshdan); une petite pluie pénétrante et fine mayda, ust-boshdan o‘ tib ketadigan, sevalab yog‘ayotgan yomg‘ir; 2. o‘ tkir, dimog‘ni yoradigan; une odeur pénétrante o‘tkir (dimog‘ni yoradigan) hid; des regards pénétrants o‘ tkir, teshib yuborguday qarashlar; 3. o‘tkir, ziyrak, sezgir; un esprit très pénétrant juda ham ziyrak aql. pénétration nf 1. teshish, teshib kirish, teshib o‘tish; la force de pénétration d’un projectile snaryadning teshib o‘tish kuchi; favoriser la pénétration d’idées nouvelles yangi g‘oyalarning kirib kelishiga qulaylik tug‘dirmoq; 2. o‘tkirlik, ziyraklik, sezgirlik; farosat, zakovat; un esprit doué de beaucoup de pénétration ko‘p o‘ tkirlik baxsh etilgan aql. pénétré,
ée adj chinakam berilgan, qat’iy ishongan, astoydil ishongan; être pénétré de son importance, de soi-même o‘zligiga, o‘zining kattaligiga qat’iy ishongan bo‘lmoq (o‘ziga bino qo‘ygan bo‘lmoq); iron un air, un ton pénétré qat’iy ko‘rinish, ohang. PÉNÉTRER
PENSER
400 pénétrer I. vi 1. kirmoq, ichiga chuqur kirmoq, kirib, o‘ tib ketmoq, teshmoq (narsa); la balle a pénétré dans les chairs o‘q go‘shtga chuqur kirib qoldi; le soleil pénètre dans la chambre quyosh xonaga kiryapti; faire pénétrer qqch dans biror narsani, biror narsaning ichiga kiritmoq, suqmoq; 2. kirmoq, ichiga, ichkarisiga, ichkari kirmoq (jonli narsa); pénétrer dans une maison uyga, uyning ichiga kirmoq; les envahisseurs qui pénètrent dans un pays biror davlatga bostirib kirgan bosqinchilar; II. vt 1. o‘ tmoq, ich-ichiga o‘tib ketmoq, ichiga kirmoq, singmoq, yorib o‘ tmoq (narsa); le froid vous pénétre jusqu’aux os sovuq sizning suyak-suyagingizdan o‘ tib ketyapti; 2. tushunmoq, anglamoq, tushunib yetm oq; fahmlamoq, payqamoq; pénétrer un mystère sirni anglab yetmoq; pénétrer les intention de qqn biror kishining niyatini fahmlamoq; connaissances ésotériques impossibles à pénétrer yashirin, tushunib yetib bo‘lmaydigan bilimlar; III. se pénétrer vpr tushunib yetmoq, anglamoq, chuqur anglab yetmoq; il n’arrive pas à se pénétrer de l’utilité de ce travail u bu ishning foydaliligini chuqur anglab yetmayapti. pénible adj 1. qiyin, og‘ir, mushkul; travail pénible og‘ir ish; respiration pénible og‘ir nafas olish; 2. og‘ir, mushkul, haddan ortiq, ko‘ngilsiz, noxush, ayanchli; vivre des moments pénibles og‘ ir paytlarni boshidan kechirmoq; être pénible à qqn biror kishiga og‘ir bo‘lmoq; il m’est pénible de vous voir dans cet état sizni shu holda ko‘rish mening uchun og‘ ir; c’est pénible pour moi bu mening uchun og‘ir; 3. fam chidab, toqat qilib bo‘lmaydigan, juda og‘ir, juda yomon (odam); il a un caractère pénible, il est pénible uning fe’li juda og‘ir. péniblement adv 1. qiyinchilik bilan, qiynalib, og‘ir, zo‘rg‘a; il y est arrivé péniblement u u yerga qiyinchilik bilan keldi; 2. azob-uqubat bilan; il en a été péniblement affecté u unga azob-uqudat bilan hisobga turgan edi; 3. zo‘rg‘a, bazo‘r, bor-yo‘g‘i; un journal qui tire péniblement à trente-cinq mille exemplaires bor-yo‘g‘i o‘ ttiz besh ming nusxada bosilib chiqadigan gazeta.
péniche nf barja, shalanda; train de péniches remorquées, poussées sudrab, itarib ketilayotgan barjalar tizimi. pénicilline nf penitsillin. péninsulaire adj yarim orolga oid; yarim orollik, yarim orol. péninsule nf yarim orol; la Péninsule ibérique Pireneya yarim oroli. pénis
nm inv olot, erkak kishining jinsiy a’zosi. pénitence nf 1. tavba, gunohlariga tavba qilish, istig‘ for keltirish, qilm ishiga pushaymon qilish, pushaymon, o‘kinish; faire pénitence tavba qilmoq; 2. kaforat (gunohkorlarga cherkov tomonidan beriladigan jazo: uzoq toat-ibodat qildirish, ro‘za tuttirish kabilar); loc par pénitence o‘zini jazolash uchun; mettre un enfant en pénitence bolani jazolamoq. pénitencier nm qamoqxona, axloq tuzatish qamoqxonasi; le pénitencier de l’île de Ré Re orolidagi axloq tuzatish qamoqxonasi. pénitent,
ente n 1. tavba-tazarru qiluvchi gunohkor; 2. ixtiyoriy tavba- tazarru qiluvchi diniy birodarlik a’zosi. pénitentiaire adj qamoqqa, axloq tuzatishga oid; établissement pénitentiaire axloq tuzatish muassasasi; colonie pénitentiaire axloq tuzatish koloniyasi. penne nf qushlarning qanot va dumining katta patlari. penny pl
pence nm penni, pens. pénombre nf yarim soya, xira soya; g‘ira-shira payt, tong yorishgan yoki qosh qoraygan payt; apercevoir une forme dans la pénombre g‘ira- shirada bir qiyofani ko‘rib qolmoq. pensable adj ishonsa, o‘ylasa bo‘ladigan; (aql) bovar qiladigan; ce n’est pas pensable, c’est à peine pensable bunga aql bovar qilmaydi, bunga bazo‘r aql bovar qiladi. pensant,
ante adj 1. o‘ylaydigan, aqlli, fikr, tafakkur qiladigan, mulohazali; l’homme est un être pensant odam aqlli mavjudod; 2. vx ou péj bien pensant yaxshi, ezgu niyatli, niyati xolis, xiradmand; mal pensant buzg‘unchi, qo‘poruvchi, g‘alamis, niyati buzuq; les gens riches et bien pensants boy va yaxshi niyatli odamlar. pense-bête nm qayd, belgi, o‘zi uchun yozma dasturcha, yozma xotiracha; pl des pense-bêtes. pensée 1
o‘yingni topishni qo‘yib ber; ses mots ont dépassé sa pensée uning so‘zlari o‘yidan oshib tushdi; la pensée de qqn, qqch biror kimsa, biror narsaning xayoli, fikri, o‘yi; il s’effraie à la seule pensée de prendre l’avion yolg‘izgina samolyotga chiqish kerak degan xayoldan u qo‘rqadi; la pensée que degan xayol, o‘y; 2. fikr, aql, idrok; la pensée abstraite abstrakt fikr; l’expression de la pensée par le langage fikrning nutq orqali ifodalanishi; 3. birovning fikri, falsafasi, nazariyasi, dunyo qarashi, g‘oyasi; je partage votre pensée là-dessus men sizning yuqoridagi fikringizga qo‘shilaman; loc aller jusqu’au bout de sa pensée o‘z fikrini, fikr-mulohazalarini oxirigacha to‘kib solmoq; 4. en pensée xayolan, tasavvurida; se transporter quelque part par la pensée xayolan o‘zini biror joyda ko‘rmoq; 5. xayol, o‘y, fikr (xayol qilish, o‘ylash, fikrlash uslubi); pensée claire to‘g‘ri fikr; 6. fikr, g‘oya; la pensée marxiste marksistik fikr, g‘oya; 7. asosiy fikr, o‘y, xayol; g‘oya, maqsad, niyat, tilak; j’ai découvert le fond de ses pensées men uning fikrining asosini topdim; une pensée profonde, originale, superficielle chuqur, o‘ziga xos, yuzaki, siyqasi chiqqan fikr; recevez nos plus affectueuses pensées bizning eng ezgu tilaklarimizni qabul qilgaysiz; 8. pl fikr, xayol, aql; mettre de l’ordre dans ses pensées aqlini yig‘moq; perdre le fil de ses pensées xayoli chuvalashib ketmoq; lire dans les pensées de qqn birovning xayolidagini o‘qimoq; des pensées profondes chuqur o‘ylar; il reste absorbé dans ses pensées u o‘z xayollariga g‘arq bo‘lib qoldi; 9. hikmatli gap, so‘z, hikmat. pensée 2
safsar, sariq kapalakgullar; pensées sauvages yovvoyi kapalakgullar. penser
1 I. vi 1. o‘ylamoq, fikr yuritmoq, mulohaza qilmoq; tu ne peux donc pas penser par toi-même? bunga axir o‘zingning aqling yetmaydimi? la faculté de penser fikr, o‘y; penser sur un sujet biror mavzu haqida fikr yuritmoq; penser juste to‘g‘ri fikr yuritmoq; la façon de penser de qqn birovning fikri; loc je vais lui dire ma façon de penser men uning haqida qanday fikrda ekanligimni o‘ziga aytaman; une chose qui donne, qui laisse à penser o‘ylantiradigan, o‘ylashga majbur qiladigan narsa; 2. fikrga ega bo‘lmoq, fikrlamoq, o‘ylamoq; tu penses ou tu rêves? sen o‘ylayapsanmi yoki xayol suryapsanmi? penser tout haut fikrini, kallasida borini aytmoq; les animaux pensent-ils? hayvonlar fikrlaydimi, o‘ylaydimi? 3. (à) haqida o‘ylamoq, o‘ylab ko‘rmoq, fikr yuritmoq; o‘z fikrini, e’ tiborini qaratm oq; pensez à ce que vous dites aytayotgan narsangizni o‘ylab ko‘ring; n’y pensons plus bu haqda boshqa o‘ylamaylik, shuni unutaylik; faire une chose sans y penser biror narsani o‘ylamasdan, bexosdan qilib qo‘ymoq; 4. o‘ylamoq, eslamoq, xotirlamoq; il s’efforçait de ne plus penser à elle u u haqida butunlay o‘ylamaslikka harakat qilar edi; faire penser à xotirasiga solmoq, keltirmoq; xotirasida namoyon qilmoq, esiga solmoq; 5. o‘ylamoq, g‘amini yemoq, tashvishini qilmoq; penser aux autres boshqalar haqida o‘ylamoq; il faut penser à l’avenir kelajak haqida o‘ylamoq kerak; elle ne pense qu’à s’amuser u faqat o‘ynab-kulib qolishning tashvishini qiladi; 6. o‘ylamoq, o‘ylab ko‘rmoq, xotirlamoq, eslamoq, o‘ylab qo‘ymoq, xayolida bo‘lmoq; j’essaierai d’y penser men buni eslashga harakat qilaman; j’ai pensé à tout men hamma narsani o‘ylab qo‘ydim; je n’avais pas pensé à cela, je n’y avais pas pensé men bu haqda o‘ylamagan ekanman; sans penser à mal beg‘araz, beixtiyor, o‘ylamasdan, yomonlikni ko‘ngliga keltirmay; II. vt 1. o‘ylamoq, fikrda bo‘ lmoq, hisoblamoq; penser du bien, du mal, beaucoup de bien, de mal de qqn, de qqch biror kishi, narsa haqida yaxshi, yomon, juda yaxshi, juda yomon fikrda bo‘lmoq; penser qqch de, à propos de, sur qqch biror narsani o‘ylamoq, biror narsa haqida, yuzasidan o‘ylamoq; qu’en pensez-vous? bu haqda siz qanday fikrdasiz? loc il ne dit rien mais il n’en pense pas moins u hech narsa demayapti, lekin u bilgan narsasini aytmayapti; 2. o‘ylamoq, deb o‘ylamoq, hisoblamoq, ishonmoq, faraz qilmoq; jamais je n’aurais pu penser cela! hech qachon men buni xayolimga ham keltirolmagan bo‘lardim! il n’est pas si désintéressé qu’on le pense u odamlar o‘ylaganchalik xolis emas; intj tu penses! albatta, turgan gap, shubhasiz, tabiiy! penses-tu! pensez-vous! yo‘g‘-e, unday emas, qo‘ysang-chi, qo‘ysangizchi! penser que deb o‘ylamoq, degan fikrda bo‘lmoq, deb ishonmoq; vous pensez bien que je n’aurais jamais accepté! albatta siz meni hech qachon rozi bo‘lmaydi deb o‘ylayapsiz! je pense qu’il peut; je ne pense pas qu’il puisse men o‘ylaymanki, u qiloladi;
PENSER
PERCEPTEUR
401 men uni qiloladi deb o‘ylamayman; nous pensons avoir résolu ces problèmes biz bu masalalarni hal qildik deb hisoblaymiz; 3. o‘ylamoq, degan fikrga ega bo‘lmoq; dire ce que l’on pense o‘z fikrini aytmoq; euphém il lui a flanqué un coup de pied où je pense, où vous pensez u uning men o‘ylagan, siz o‘ylagan joyiga (o‘sha joyiga) boplab tepti (orqasiga); penser que o‘ylab ko‘rmoq, tasavvur qilmoq; pensez qu’elle n’a que seize ans! tasavvur qilinga, u endigina o‘n oltiga kirdi! 4. o‘ylamoq, niyat qilmoq, qilmoqchi bo‘lmoq; que pensez-vous faire à présent? hozir nima qilmoqchisiz? je pense m’en aller, renoncer, recommencer men ketmoqchiman, voz kechmoqchiman, qaytadan boshlamoqchiman; 5. litt o‘ylab ko‘rmoq, tasavvur qilib ko‘rmoq; penser l’histoire, penser un problème hodisani, masalani tasavvur qilib ko‘rmoq; l’affaire est bien pensée ish yaxshilab o‘ylab ko‘rilgan. penser 2
qayg‘uli xayollar uni yemirardi. penseur,
euse
nm 1. o‘ylovchi, fikrlovchi, mutafakkir; les penseurs du XVIIIe siècle XVIII asr mutafakkirlari; mme de Staêl est un penseur important madam Stael ulkan mutafakkir; 2. libre penseur hur (erkin) fikrlovchi, hur (erkin) fikrli odam. pensif,
adj o‘ychan, xayolchan, o‘y-xayolga botgan, o‘yga tolgan; un homme pensif o‘ychan odam; elle était un peu pensive u bir oz o‘ychan edi; un air pensif o‘ychan ko‘rinish. pension
1 nf nafaqa, xayriya, pensiya; verser, recevoir une pension alimentaire aliment to‘lamoq, olmoq; avoir droit à une pension pensiya olish huquqiga ega bo‘lmoq. pension 2
ta’minlanish); prendre pension dans un hôtel biron mehmonxonada to‘la pansionda yashamoq; en pension pansionda, pansionga; prendre qqn chez soi en pension biron kishini o‘zinikiga pansionga olmoq; mettre un enfant en pension dans un collège bolani kollejga pansionga joylamoq; payer la pension pansion haqini to‘lamoq; 2. pansion (o‘quvchilarni yotoqxona, oziq-ovqat, kiyim-bosh bilan ta’minlaydigan o‘rta o‘quv yurti, shu o‘quv yurtining o‘quvchilari); une pension de jeunes filles qizlar pansioni (internati); toute la pension était en promenade butun pansion sayrda edi; 3. pension de famille oilaviy pansion. pensionnaire n 1. pansioner, xususiy yoki mehmonxona evaziga yashovchi shaxs; 2. pansioner; internat o‘quvchisi, tarbiyalanuvchisi; les pensionnaires, les demi-pensionnaires et les externes pansionerlar, yarim pansionerlar, va eksternlar. pensionnat nm 1. pansion, internat; le dortoir d’un pensionnat pansion yotoqxonasi; 2. shu o‘quv yurtining o‘quvchilari. pensionné,
ée
pensionner vt nafaqa, pensiya tayinlamoq, bermoq; pensionner un invalide nogironga nafaqa tayinlamoq. pensivement adv o‘ylanib, xayolga cho‘mib, xayol surib, xayolchan. pensum
nm 1. o‘quvchini jazolash uchun berilgan qo‘shimcha vazifa; des pensums ennuyeux zerikarli qo‘shimcha dars; 2. zerikarli, jonga tegadigan, diqqatni oshiradigan, xit qiladigan ish; quel pensum! bunchalik jonga tegadigan ish! pentagone nm beshburchak, beshqirra. Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|