Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti foydali qazilma konlarini qidirish
Download 4.77 Mb. Pdf ko'rish
|
Foydali qazilma konlarini qidirish va razvedka qilish asoslari 2-qism
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazariy qism
|
16 – AMALIY MASHG‘ULOT
Foydali qazilma konlarini geologik-iqtisodiy baholash tamoyillari va zaxira toifalari bilan tanishish. Konditsiya va uning ko‘rsatkichlarini aniqlash Ishning maqsadi: Foydali qazilma konlarini geologik-iqtisodiy baholash tomoyillari va zaxira toifalari bilan tanishish hamda ularni amalda tatbiq qilishni o‘rganish. Konditsiya va uning ko‘rsatkichlarini aniqlash. Nazariy qism: Yer osti boyliklari davlat mulki hisoblangan bozor iqtisodiyoti sharoitida, konlarni geologik-iqtisodiy baholashning bosh maqsadi - ularning zaxiralarini hisoblash uchun konditsiyalarni asoslash va mamlakat extiyojini qondiruvchi mineral xomashyo manbalari sifatida iqtisodiy ahamiyatini aniqlashdir. Geologiya- qidiruv ishlarining barcha bosqichlarida konlarni to„g„ri va o„z vaqtida geologik- iqtisodiy baholash ulardan oqilona foydalanishning asosi bo„lib xizmat qiladi. Foydali qazilmalarni izlashdan boshlab, konlarni geologik-iqtisodiy baholash geologiya-qidiruv ishlari har bir bosqichining ajralmas tarkibiy qismidir. Izlash va baholash ishlari tugaganidan so„ng, ularning natijalariga ko„ra, tadqiqot obyektida razvedka ishlarini olib borish maqsadga muvofiqligi aniqlanadi yoki obyektni salbiy baholash asoslanadi, razvedka ishlarini olib borish navbatlari va maqsadga muvofiqligi aniqlanadi yoki bundan keyin bajariladigan ishlarning to„xtatilishi to„g„risida asosli qaror qabul qilinadi. Razvedka ishlari tugaganidan so„ng obyektning iqtisodiy ahamiyati yanada aniqlanadi, zaxiralarni hisoblash uchun konditsiyalar belgilanadi, kondagi zaxiralar tasdiqlanadi va u sanoatda o„zlashtirishga topshiriladi. Ishlab turgan tog„-kon korxonalarida o„tkazladigan ekspluatatsion razvedka ishlari jarayonida konning ayrim uchastkalari va bloklarida ularning tog„-geologik va texnik-iqtisodiy ko„rsatkichlarini aniqlash uchun geologik-iqtisodiy baholash ishlari o„tkaziladi. Bundan tashqari, tarmoqning mineral xomashyo bazasi o„zgarganda, tog„ korxonasi mahsulotining narxlari darajasi o„zgarganda, yangi texnologiyalar paydo bo„lganda va kon sanoati iqtisodiyotini sezilarli o„zgartirib yuboruvchi boshqa shart-sharoitlar yuzaga kelganda, konlarni geologik-iqtisodiy qayta baholash ishlarini o„tkazish zarurati tug„iladi. Geologik-iqtisodiy baholash vazifalariga foydali qazilma konlarining nisbiy xo„jalik samaradorligi va sanoatda o„zlashtirishga jalb etish navbatini aniqlash kiradi, shuningdek, ishlab chiqarishga balansdan tashqari zaxiralarni yoki yangi konditsion ma‟danlarning zaxiralarini jalb qilish yo„li bilan, ishlab turgan kon korxonalarida ishlab chiqarish hajmini oshirish masalalarini hal qilish kiradi. Foydali qazilma konlarini razvedka qilish va geologik-iqtisodiy baholash jarayonida asosan quyidagi tamoyillarga amal qilinadi. Download 4.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|