Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

H – tajriba uchun olingan urug„ning massasi (g hisobida). 
 
Tushuntirish: 
Lipidlar – yog„simon moddalar bo„lib, tarkibi, tuzilishi va 
funksiyalari qanchalik murakkab bo„lmasin, bu guruh moddalari turli xil 
kimyoviy strukturaga ega bo„lishiga qaramay, gidrofobligi va suvda 
erimasligi, faqat organik erituvchilarda (atseton, benzol, tetraxlor metan, 
efir, benzin va boshq.) erish xususiyatlariga ko„ra bir guruhga 
umumlashtirilganlar. Lipidlar ham xuddi uglevod va oqsillar singari, 
tirik hujayra tarkibining asosiy qismini tashkil hiladi. Lekin ular uglevod 
va oqsillardan ba‟zi bir xususiyatlari bilan farq qiladi.
1 – lipidlar guruhsiga kiruvchi moddalar turli kimyoviy struktura 
tuzilishiga ega bo„ladi. 

---

29 
2 – lipidlar turli organik erituvchilarda yaxshi eriydilar, suvda esa 
umuman erimaydilar.
Lipidlarning barchasi gidrofob moddalardir. Lipidlarga yog„lar, 
mumlar, pigmentlar (xlorofillar va karatinoidlar), fosfolipidlar, 
glikolipidlar va steroidlar kiradi. Lipidlar organizmda muhim 
ahamiyatga ega bo„lib, yog„lar-zaxira moddalar, mumlar-himoyalovchi 
moddalar, fosfolipidlar-hujayra strukturasi komponentlarining biologik 
membranasi, xlorofil va karatinoidlar-fotosintez jarayonining muhim 
komponentlari vazifalarini bajaradilar.  
Lipidlarni tarkibiga qarab ikki guruhga: oddiy va murakkab 
lipidlarga bo„lish mumkin. 
Oddiy lipidlarning ko„pchiligi ikki komponentli bo„lib, kimyoviy 
jihatidan spirtlarning yog„ kislotalar bilan hosil qilgan murakkab 
efirlaridir. Ularga yog„lar, mumlar, steroidlar, oddiy diollipidlar va 
boshqalarni kiritish mumkin. 
Murakkab lipidlar ko„p komponentli birikmalar bo„lib, ularning 
tarkibida yog„ kislotalar va spirtlardan tashqari azot asoslari, fosfat 
kislota, uglevod va boshqalar qoldig„i uchraydi. Ularga fosfolipidlar,