Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

Noʻxat unidan globulin oqsilini ajratib olish: probirkaga 1 g 
noʻxat uni olib, ustiga 10 ml 10% NaCl quyiladi va aralashtiriladi. 
Probirka 30 minutga 30-35
ᴏ
C li suv hammomida ushlanadi. 30 minutdan 
so„ng globulin eritmasi sentrifugalanadi (5 min. 2500 ob./min.), qog„oz 
filtr yordamida filtrlab ajratib olinadi. Eritmaning bir qismi rangli sifat 
reaksiyasi 
uchun 
qoldiriladi. 
Globulinlar 
distillangan 
suvda 
erimaganliklari sababli, globulinli filtratning ikkinchi osh tuzi 
yo„qotilsa, globulinlar cho„kmaga tushadi. Buning uchun yuqori 
molekulyar kolloid zarrachalarni tutib qoluvchi maxsus yarim
o„tkazgich pardalardan (membranalardan) foydalaniladi. Bu usul dializ 
deyiladi. Globulin eritmasi yarim o„tkazgich xaltagacha solinib, 
distillangan suvli stakanga 1,5-2 soatga botirib osib qo„yiladi. 
Stakandagi suv tez-tez aralashtirilib turiladi. Xaltachada globulin 
cho„kmasi qoladi. 
Bug„doy unidan prolamin oqsilini ajratib olish uchun probirkaga 1 g 
bug„doy uni olib, ustiga 10 ml 70% etil spirti quyiladi, probirka 30 
minutga 30-35
ᴏ
C suv hammomida 30 minut ushlanadi, vaqti-vaqti bilan 
aralashtiriladi. 30 minutdan so„ng globulinlarning spirtli eritmasi 
sentrifugalanadi (5 min. 2500 ob./min.) yoki filtr qog„oz yordamida 
filtrlab, ajratib olinadi. Eritmaning bir qismi rangli sifat reaksiyalar 
uchun qoldiriladi. Eritmaning qolgan qismiga (3-4) teng hajmda 
distillangan suv qo„shilib, spirtning konsentratsiyasi ikki marta 
kamaytiriladi. Bunda tuzda eruvchi globulinlarning eruvchanligi 
yo„qolib, ular cho„kmaga tushadi. 
 
Tuxum albuminini (avalbumin) olish 
Tuxum albuminini (avalbumin) olish uchun tuxum oqi ajratiladi. 1 
ml tuxum oqiga 5 ml distillangan suv qo„shiladi va yaxshi 
aralashtiriladi, 
to„liq ekstraksiyalash maqsadida 30-35
ᴏ
C 
suv 
hammomida 
30 
minut 
aralashtirib 
turish 
mumkin. 
Keyin 
sentrifugalanadi (5 min. 2500 ob./min) yoki so„ngra to„rt qavatli 
dokadan va qog„oz filtrdan o„tkaziladi. Filtrning bir qismi rangli sifat 
reaksiyasi uchun ishlatiladi. Ikkinchi qismiga teng hajmda NaCl ning 

---

7 
to„yintirilgan eritmasi qo„shilsa, albuminlar eruvchanligini yo„qotib, 
eritma xiralashadi yoki cho„kma tushadi.
Olingan natijalar va ulardan tegishli xulosa daftarga yozib olinadi. 
Tayyorlangan oqsil eritmalari keyingi tajriba uchun sovutgichda 
saqlanadi. 
Eslatma: boshoqliliar (bug„doy, arpa, suli, makkajo„xori), chigit, 
dukkaklilar (loviya, mosh, soya), turli xildagi ozuqa maxsulotlar va 
biomateriallar (go„sht, sut, kanserva) va boshqalardan yuqoridagi usullar 
bilan barcha turdagi oqsillarni eritmalariga o„tkazish usuli bilan ajratib 
olish mumkin.