Istaklarning amalga oshuvi

bo`lmasligi kerak. 
Bundan tashqari siz har qanday holatda ham mushaklaringizni to`liq 
bo`shashtirishni o`rganishingiz kerak. Buning uchun kundalik hayotingizdagi 
turli sharoitlarda tanangizni bo`shashtirishni mashq qilishingiz kerak. Maslan, 
transportda ketayotganingizda, uyda televizor oldida o`tirganingizda, ish 
orasida salgina vaqt bo`sh bo`lsangiz va boshqalarda. Bu vaqtda siz 
o`zingizning qo`g`irchoq odam ekanligingizni eslasangiz bo`ldi, shu zahotiyoq 
bo`shashasiz. 
E`tiborni jamlash mashqi sifatida uzoq vaqt davomida nafas olishingiz, biror 
harakat, biror fikr yoki biror ovozga e`tibor qaratishni mashq qilishingiz mumkin. 
Oldingi mashqlarni bajargan bo`lsangiz, bu mashqni bajarish siz uchun og`irlik 
qilmaydi. 
Vizualizatsiya haqida biz siz bilan gaplashgan edik. Bu termin bizning hayoliy 
obrazlarimizni bildiradi. 
Buni amalda sinab ko`rishning eng oddiy yo`li limonni tasavvur qilishdir. Siz sap-
sariq limonni olasiz va uni pichoq bilan kesa boshlaysiz. Pichoq unga botishi bilan 
pichoqning qirrasi bo`ylab limon sharbati oqa boshlaydi. Keyin siz limondan bir 
bo`lak kesib olasiz va og`zingizga solasiz. Uni sekin so`rasiz va chaynay 
boshlaysiz. 
Shu qatorlarni o`qiyotib og`zingiz tupukdan to`lib ketganligini tasavvur qilyapman. 
Chunki buni yozayotib o`zim ham shu ahvolga tushyapman. 
Shu erda o`zim eshitgan bitta hikoyani aytib bermoqchiman. Moxir fleytachining 
kontsertini buzishni xohlagan dushmani bu ishni limon yordamida amalga oshiradi. 
Buning uchun u kontsertda birinchi qatorga o`tirib oladi va mazza qilib limonni 
kesib olib ey boshlaydi. Buni ko`rib turgan fleytachi bo`lsa so`lak bezlarining ishi 
tufayli fleytasini chala olmay qoladi. 
Xuddi shuningdek ta`sir qiladigan boshqa mashqlar ham bor. Lekin ularning 
samaraliligi sizning tasavvuringizning qanchalik boyligiga bog`liq. Limon bilan 
mashq qilish osonroq, chunki uni tasavvur qilish ham osonda. 
Vladimir Levi armiyadan qochmoqchi bo`lgan gruzin askari haqida shunday 
yozgan edi. Bu askar armidan uyiga qaytish uchun uni yoshligida ari chaqib 
olganini eslashi bilan uning butun tanasiga toshmalar toshib ketadi. Bu toshmalar 
shu darajada haqiqiy ediki hech qaysi vrach buning sababini aniqlay olmasdi. 
Laboratoriya tahlillari askarning sog` ekanligini ko`rsatardi. Lekin uning butun 
tanasi toshmalar bilan qoplangandi. Lekin bu askar o`sha ari chaqib olgan kuni 
unga kaltsiy xlorid ukolini qilishganini eslashi bilan bu toshmalar yo`qolib ketardi. 

---

O`zingiz ham muzlab qolganingizni yoki yozning jaziramasida ko`chada piyoda 
ketayotganligingizni tasavvur qilib ko`ring. Darhol tanangizda tegishli 
o`zgarishlarni his qilasiz: sovub yoki isib ketganligingiz, chanqaganingiz yoki 
qotib qolganingizni. Albatta bu hislaringizning kuchi siz ushbu holatni qanchalik 
aniq tasavvur qila olishingizga bog`liq bo`ladi. 
Har qanday holatni tasavvur qilishingiz bilan organizmda xuddi shu sharoitga mos 
bo`lgan murakkab fiziologik o`zgarishlar sodir bo`la boshlaydi. Akademik Pavlov 
aytganidek “Harakat haqida o`ylashimiz bilan biz uni amalga oshiramiz”. Buni 
ilmiy tadqiqotlar ham tasdiqlagan. Hatto hozirgi vaqtda komonavtlarni mashq 
qildirishda bu usuldan foydalaniladi. Chunki ular vaznsizlik sharoitida 
mushaklarini mashq qildirishlari qiyin bo`ladi va vaqt o`tishi bilan mushaklar 
atrofiyaga uchraydi. Bu holat yuzaga kelmasligi uchun ular biror bir mashqni 
bajarganliklarini tasavvur qiladilar va bu vaqtda ular tasavvur qilgan holatda 
ishlashi kerak bo`lgan mushaklarning tonusi oshadi, yurak urishi o`zgaradi va 
boshqa jarayonlar sodir bo`ladi. 
Odamlar bilan muloqotda ham xuddi shu narsa kuzatiladi. Siz hayolan biror 
suhbatga tayyorlanayotgan vaqtingizdayoq siz bu odam bilan gaplasha boshlagan 
bo`lasiz. Faqat bu suhbatingiz o`ta nozik quyi ong darajasida sodir bo`ladi. Xuddi 
hech nima sodir bo`lmagandek bo`ladi, lekin aslida sizning xuddi shu hayoliy 
suhbatingiz haqiqiy muloqotning qanday o`tishini belgilab beradi.