Истеъмолчилар электр қурилмаларини эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси

2-боб. Автоматик узатмали ва масофадан бошқарилидиган коммутация аппаратларидаги (ўчиргичлар, юклама ўчиргичлари, бўлгичлар, қисқа туташтиргичлар, ажраткичларда) ишлар
8. Масофадан бошқариладиган коммутация аппаратларида ишга ижозат беришдан аввал:
узатманинг куч занжири, оператив ток занжирлари ва иситиш занжирлари узилиши;
ўчиргичларнинг бакига ёки пневматик узатмасига ҳаво узатувчи қувур ўтказгичдаги тамбалар ёпиқ ва қулфланган ҳолатга келтирилиши ҳамда улардаги ҳаво атмосферага чиқарилиб юборилиши, шу билан бирга, ҳаво чиқарувчи тиқин (клапан) очиқ ҳолатга ўтказилиши;
уловчи юк ёки уловчи пружиналар ишламайдиган ҳолатга келтирилиши;
масофадан бошқарувчи калитга «УЛАНМАСИН! ОДАМЛАР ИШЛАМОҚДА!» ва ёпиқ тамбаларга «ОЧИЛМАСИН! ОДАМЛАР ИШЛАМОҚДА!» плакатлари осиб қўйилиши керак.
9. Коммутация аппаратини созлаш пайтида топширилмаган наряд бўйича унинг уланиши ва узилишини синов тариқасида текшириб кўриш учун оператив ток занжирига, узатманинг куч занжири, сигнализация ва иситиш занжирига вақтинча кучланиш, шунингдек, ўчиргичга ва узатмага ҳаво беришга рухсат этилади.
Олиб қўйилган сақлагичларни ўрнатиш, узиб қўйилган занжирларни улаш ва ҳаво узатиш учун тамбаларни очиш, шунингдек, текшириб кўриш вақтида «УЛАНМАСИН! ОДАМЛАР ИШЛАМОҚДА!» ва «ОЧИЛМАСИН! ОДАМЛАР ИШЛАМОҚДА!» плакатларини олиш тезкор ходимлар ёки унинг рухсати билан иш бажарувчи томонидан амалга оширилади. Коммутация аппаратини текшириб кўриш учун масофадан улаш ёки узишни, созлашни ёки ростлашни бажараётган шахсга ёки унинг талаби асосида тезкор ходим бажаришига рухсат этилади.
Коммутация аппарати текшириб кўрилгандан сўнг иш яна давом эттирилиши зарур бўлган тақдирда, тезкор ходимлардан бўлган шахс ёки унинг рухсати асосида иш бажарувчи мазкур Қоидаларга 10-илова 8-бандига мувофиқ ишлашга ижозат олиш учун талаб этиладиган тадбирларни бажариши шарт.
10. Ишчи босим остидаги ҳаволи ўчиргичга фақат синаш ва созлаш (демпферларни созлаш, виброграмма олиш, симларни ўлчов асбобларига улаш ёки узиш, ҳаво чиқаётган жойларни топиш ва бошқалар) ишларини бажариш учун кўтарилишга рухсат этилади.
Тармоқдан узиб қўйилган ҳаво ўчиргичига ҳаво билан тўлдирилган ажраткичи ишчи босим остида бўлганда, кўтарилиш барча ҳолатларда қатъиян ман этилади.
11. Ҳаволи ўчиргичларнинг нам ўтказмаслигини (герметик ҳолатини) текшириш уни ишлаб чиқарган корхона йўриқномасига мувофиқ паст босимда бажарилади.
12. Ҳаволи ўчиргични синаш ва созлаш ишларини бажариш учун унга кўтарилишдан олдин қуйидагилар зарур:
оператив ток занжирларини узиш;
маҳаллий бошқарув тугмасини ва ишга тушириш клапанини блокировкалаш (масалан, ҳаво ўтказувчи қувурларни ечиб қўйиш, шкафларни қулфлаш ва бошқалар) ёки иш бажарувчининг кўрсатмаси бўйича фақат аниқ бир шахс (оператив ток улангандан сўнг) узиб-улаш операцияларини бажариши учун ишга қўйювчи йўл-йўриқ олган бригада аъзоларидан бир ходимни ўчиргич ёнига қўйиш.
Босим остидаги ҳаволи ўчиргичда одамлар бўлган вақтда бошқарув ва тақсимлаш шкафларидаги барча ишлар тўхтатилади.
13. Ҳаволи ўчиргични ишлатиб кўриш, созлаш ва синаш учун уни улаш ва ўчириш вақтида ўчиргич ёнида одамларнинг бўлиши тақиқланади.
Синаш ва созлаш учун ўчиргич билан операциялар бажарилишига буйруқни иш бажарувчи (ёки бригада аъзолари жумласидан бўлган ва иш бажарувчи томонидан вакил қилинган шахс) фақат бригада аъзолари ўчиргичдан хавфсиз масофага ёки беркиниш жойига узоқлаштирилганларидан сўнг бериши мумкин.
14. Одамларни ҳаво тўплагич ичида бўлиши билан боғлиқ ишга ижозат беришдан аввал қуйидагилар зарур:
ҳаво берилиши мумкин бўлган барча ҳаво қувурларининг сурилма клапанларини беркитиш, қулфлаб ёпиш, сурилма клапанларига «ОЧИЛМАСИН! ОДАМЛАР ИШЛАМОҚДА!» плакатини осиш;
ҳаво тўплагичдан босим остида бўлган ҳавони чиқариш, унинг юқори қисмидаги тиқинни ва пастдаги ҳаво чиқарувчи сурилма клапанни очиқ ҳолатда қолдириш;
ҳаво тўплагичдан ҳаво қувурини ажратиш ва унга қопқоқни ўрнатиш лозим.
15. Ўчиргичларнинг ва ҳаво тўплагичнинг бакларидаги манометрнинг ноль қийматини кўрсатиши уларда сиқилган ҳаво йўқлигини исботловчи ишончли далил бўлолмайди. Дарчага ўрнатилган қопқоқларни ечишда, болт ва гайкаларни бўшатишдан олдин ҳаво чиқарувчи тиқинларни (клапанларни) ёки сурилма клапанларни очиш йўли билан ҳақиқатан ҳам сиқилган ҳаво йўқлигига ишонч ҳосил қилиш зарур.
Ҳаво чиқарувчи тиқинларни (клапанларни) ёки сурилма клапанларни ёпишга фақат дарчага ўрнатилган қопқоқни маҳкамлаб ёпувчи барча болт ва гайкалар қотирилгандан сўнг рухсат берилади.
16. Компрессор қурилмасига Газ қувурлари, ҳаво қувурларининг кўчмас компрессор қурилмаларининг тузилиши ва хавфсиз ишлатиш қоидаларини биладиган электр хавфсизлиги бўйича III гуруҳга эга бўлган, шу қурилмага бириктирилган шахс хизмат кўрсатиши шарт.