Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki
-§. Tijorat bank kapitali va uning tarkibi
Download 5.53 Mb. Pdf ko'rish
|
bank ishi (2) (1) (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- «O„z mablag„i»
- Bankning o„z kapitali
|
4-§. Tijorat bank kapitali va uning tarkibi Bank o‗z kapitali tushunchasini keng ochib berish uchun shuni aytib o‗tish kerakki, bank nazariyasida bank o‗z mablag‗i va o‗z kapitali tushunchalari farq qiladi. Yuqorida ta‘kidlab o‗tilgan «O„z mablag„i» tushunchasi keng ma‘noga ega bo‗lib, u bankning ichki faoliyati jarayonida tashkil topgan barcha passivlarni (bankning ustav, zaxira va boshqa fondlari, bank tashkil qilingandagi zaxiralarni, taqsimlanmagan foyda va joriy yil foydasini) o‗z ichiga oladi. Bankning o„z kapitali deganda, bankning iqtisodiy barqarorligini ta‘minlashga, ko‗rilishi mumkin bo‗lgan zararlarni qoplashga qaratilgan, maxsus tashkil qilinadigan fond va zaxiralarni tushunimiz kerak. Bank kapitaliga ustav kapitali, zaxira kapitali, ta‘sis foydasi, bank ixtiyorida qoldirilgan o‗tgan va joriy yilda taqsimlanmagan foydasi, turli risklarni qoplash uchun tashkil qilingan zaxiralar kiradi va u bank faoliyatida muhim funksiyalarni bajaradi. 116 Bankning o‗z kapitali – hisob-kitob yo‗li bilan aniqlanadigan kattalik. U iqtisodiy ma‘nosiga ko‗ra bank kapitali funksiyalarini bajaradigan o‗zlik mablag‗larni ichiga oladi. Bankning o‗z kapitali – bank vaqtincha jalb qilgan qarz mablag‗laridan farqli o‗laroq, bevosita bankning o‗ziga tegishli bo‗lgan mablag‗lardir. Bank kapitalining boshqa korxonalar kapitalidan farqi shundaki, bankning o‗z kapitali aylanma mablag‗larining 10 foizini, korxonalarda esa u taxminan 40-50 va undan ortiq foizni tashkil qiladi. Bank kapitaliga bankning o‗z mablag‗larining asosiy elementlari kiradi, ya‘ni qonunchilikka muvofiq tashkil topgan asosiy fondlar, bank faoliyatini ta‘minlash maqsadida ichki manbalar hisobiga tashkil topgan zaxiralar kiradi. Ular quyidagi shartlarga javob berishi kerak. - bank faoliyatining barqarorligi; - kreditor huquqlari bo‗yicha subordinatsiyalanganlik; - qayd qilib yozilgan daromadlarning yo‗qligi. Tijorat banklari kapitalining minimal miqdori xalqaro Bazel qo‗mitasining talablariga ko‗ra asosiy (birinchi darajali) va Download 5.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|