Жиноят ҳУҚУҚИ Ўқув қўлланма

 
14.4. Енгилроқ жазо тайинлаш 
Суд содир этилган жиноятнинг ижтимоий хавфлилик 
даражасини жиддий камайтирувчи ҳолатларни ҳисобга олиб, 
қонунда кўрсатилганидан ҳам енгилроқ жазо тайинлаши 
мумкин.
Енгилроқ жазо тайинлашнинг шаклларига: 
- 
ЖК Махсус қисмининг моддасида назарда тутилган 
мазкур жиноят учун белгиланган жазонинг энг кам қисмидан 
ҳам камроқ жазо тайинланиши; 
- 
ЖК Махсус қисмининг моддасида назарда тутилмаган 
бошқа енгилроқ турдаги жазонинг тайинланиши; 
- 
ЖК Махсус қисмининг моддасида қўлланилиши шарт деб 
кўрсатилган қўшимча жазони тайинланмаслиги киради. 
Суд ЖК 57-моддаси 3-қисмида кўрсатилган ҳолатларни 
жиноятнинг ижтимоий хавфлилик даражасини жиддий 
камайтирувчи ҳолатлар деб топиши мумкин. 
 
14.5. Айбдор ўз қилмишига амалда пушаймон
бўлганида жазо тайинлаш 
Айбдор ўз қилмишига амалда пушаймон бўлганида жазо 
тайинлашда жазо муддати ёки миқдори ЖК Махсус қисмининг 
тегишли моддасида назарда тутилган энг кўп жазонинг учдан 
икки қисмидан ошмаслиги керак. Ушбу ҳолатда мазкур қоида 

---

112 
ЖК Махсус қисмида назарда тутилган модда санкциясидаги 
барча жазо турларига тааллуқли ҳисобланади. 
Бунинг учун қуйидаги шартлар бир пайтнинг ўзида 
мавжуд бўлиши талаб этилади: 
1) ЖК 55-моддаси биринчи қисмининг "а" (айбни бўйнига 
олиш тўғрисида арз қилиш, чин кўнгилдан пушаймон бўлиш ёки 
жиноятни очиш учун фаол ёрдам бериш) ва "б" бандларида 
(етказилган зарарни ихтиёрий равишда бартараф қилиш) 
назарда тутилган жазони енгиллаштирувчи ҳолатлар мавжуд 
бўлиши; 
2) ЖК 56-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган 
жазони оғирлаштирувчи ҳолатлар мавжуд бўлмаслиги.
Мазкур қоида жавобгарликни оғирлаштирадиган ҳолат-
ларда қасддан одам ўлдириш (97-модданинг иккинчи қисми) ва 
терроризм (155-модданинг учинчи қисми) билан боғлиқ 
жиноятларни содир этган шахсларга татбиқ этилмайди.