Keselliktiń kelip shiǵiwinda uzatiwshi faktor xizmet etedi, kesellik deregi bolsa bakteriyalar, viruslar, rikkeciyalar, ápiwayi haywanlar esaplanadi

Awqattan záhárleniw klassifikaciyasi
Awqattan záhárleniw uliwma 3 gruppaǵa bo‘linedi:
A. Mikrobli awqattan záhárleniw
B. Mikrobqa baylanisli bolmaǵan awqattan záhárleniw
V. Sebebi aniqlanbaǵan awqattan záhárleniw.
Awqattan záhárleniwler sipatlamasi 1- Sxemada kórsetilgen.
A. mikrobli awqattan záhárleniw bo‘linedi :
- toksikoinfeksiyalar,
- toksikozlar,
- mikstlar (aralas etiologiyali):
B. mikrobqa baylanisli bolmaǵan záhárleniw :
- o‘z tábiyatina ko‘re ziyanli bolǵan zatlardan
- belgili shárayatta ziyanli bolǵan zatlardan záhárleniw
- ximiyaliq zatlardiń qaldiqlarinan.


A 1. Toksikoinfeksiyalarǵa tómendegiler kiredi:
1.1. E coIi awladina kiriwshi shártli patogen bakteriyalar
1.2. Proteus semyasina kiriwshi bakteriyalar
1.3. Enterokkoklar
1.4. Sporali anaeroblar
1.5. Sporali aeroblar
1.6. Patogen gallofiller
1.7. Kem u’yrenilgen mikroorganizmlar
A.2. Toksikozlar
2.1. Bakterial toksikozlar :
a) Enterotoksigen stafilakokklar
b) Botulizm
2.2. Mikotoksikozlar (zamarriqlar)
a) Aspargelius semyasi zamarriqlari
b) Fusarium semyasi zamarriqlari
v) Claviceps purpurea semyasi zamarriqlari
2.3. Mikstlar (aralas etiologiyali):
a) Bac.cereus hám enterotoksigen stafilakokk
b) Bac.proteus hám enterotoksigen stafilakokk


B-1.O‘z tabiyatina ko‘re ziyanli bolǵan zatlardan záhárleniw bólinedi:
1.1. Ósimlik ónimleri:
a) Ziyanli zamarriqlar (oq poganka, muxomor, bujur zamarriǵi)
b) Jabayi hám mádeniy ósimlikler(durman, belena, krasavka)
v) Ajiriqlar, zarpeshekler (trixodesma, iliotrop, sassiq alaf, mińdiywana).
1.2. Haywan ónimleri:
a) baliq ikrasi hám su’ti ( marinka, sivanskiy xromul, usach, iglobruk h.t.b)
b) Ayirim ishki bezler sekreciyasi (bu’yrek u’sti, asqazan asti bezleri)