«kimyo texnologiya» fakulteti «oziq-ovqat texnologiyasi» kafedrasi

K arp baliklar oilasi eng ko‘p tarkalgan va turlari eng ko‘p baliklardan xisoblanadi (rasm-2). Bu – karp, okcha, sazan, dungkallak, kizilko‘z, taran, rebets, muylov balik, lin, ko‘qbalik, tovon balik, tarasha balik, kizilparra, shovok balik, amur, okkayrok, kutum, korabalik, ko‘qcha va xokazolar
Karp baliklarining tangasi zich yopishib, yon chizigi anik ko‘rinib turadi. Ularning go‘shti ok, mayin, xushxur, sal shirinrok, yog‘liligi o‘rtacha, yokin mayda kiltanoklari ko‘p bo‘ladi. Tiriklayin, muzlagan, issik va sovo‘q dudlangan tarzda, konserva shaklida sotuvga chikariladi.


Go‘sht kombinatlariga Chorva mollarini kabul kilish oldidan semizlik darajasini aniklash
Mollarni semirtirish jarayonida xayvon tanasining ayrim kismlarida yog yig‘ila boshlaydi. Dastlab dumi tanaga birikkan erida, sungra dumgaza kismida, ikkita oxirgi kovurgasida, yog‘ining yukori kismida xamda ko‘qrak va elka kismida yog‘ yigiladi. Xayvonning semirish darajasiga karab, uning tanasidagi yog‘ to‘qimasi orta boradi. Shuningdek, teri ostidagi yog‘ katlami xam kalinlashadi.
Mollarning semizlik darajasi ularning tashki kiyofasiga karab, uning ko‘z bilan chamalash va kul bilan ayrim kismlarini ushlab ko‘rish yo‘li bilan aniklanadi. Shuningdek, xayvonning ko‘qragi, elka kismi, korin va son kismlariga aloxida etibor beriladi.
Kuy va echkilarning semizlik darajasini aniklashda asosiy etibor elka muskullari, dumgaza kismi va kovurg‘alariga, dumbali kuylar dumbasining massasiga va shakliga e’tibor beriladi.
Jadval – 1
Koramollarning orik-semizligiga ko‘ra go‘sht va Yog‘ chikimi (tirik massaga ko‘ra foiz xisobida)

№	Mollarning semizligi	Go‘sht	Yog‘
1.	Yukori semizlikda bo‘lganda	47,0-50,3	3,3-6,4
2.	O‘rtacha semizlikda bo‘lganda	44,2-48,4	2,3-4,4
3.	O‘rtachadan past semizlikda bo‘lganda	40,9-45,2	1,3-2,2
4.	Orik bo‘lganda	37,2-41,0	0,5-0,8
	1-katYog‘oriyadagi novvoslar	50,0	2,3
	2-katYog‘oriyadagi novvoslar	48,0	0,8
	1 va 2-katYog‘oriyadagi bo‘zoklar	52,3	0,68
	Orik bo‘zoklar	42,0	-

Go‘sht kombinatlarida va kushxonalarda suyilgan mollarning go‘sht sifatiga ko‘ra baxolanadi va savdo tashkilotlariga jo‘natiladi. Bunda barcha tur mol go‘shti xamda ‘yarim nimtali bo‘zok go‘shti asosida baxolanadi.

Mol go‘shtining semizlik darajasi (katyog‘oriyasi) ga ko‘ra ma’lum shaklda muxr bosish kabul kilingan. Bu muxrda viloyat nomi, korxona rakami va "veterinariya ko‘rigidan o‘tgan" so‘zi ifodalangan bo‘ladi. Muxrning diametri 40 mm bo‘lib, u asosan 1 katyog‘oriyadagi mol go‘shti va sutdan chikarilmagan bo‘zok go‘shtiga bosiladi. 2 katyog‘oriyadagi mol go‘shtiga va bo‘zok go‘shtiga xar tomoni 40mm bo‘lgan turt burchakli muxr bosiladi. Agar mol go‘shti va bo‘zok go‘shti nixoyatda orik bo‘lsa, u xolda xar bir tomoni 45-50 mm bo‘lgan uch burchakli muxr bosiladi. Maxsulot shu tarzda savdo tashkilotlariga jo‘natiladi.