iqtisodchi M. Fridmendir. Bu nazariya keynschilik ta’limotiga muqobil sifatida
ajralib turadi. Uning asosiy g‘oyasi- iqtisodiy o ‘sishni bozor mexanizmi
orqali ta’minlashdir, bu mexanizmning harakatlantiruvchi kuchi esa puldir.
Iqtisodiy о ‘sis lining ahamiyati haqida gapirilib, u inflyatsiyani bartaraf
etadi, pul muomalasini yaxshilaydi, deyiladi. Monetarizm davlatning
iqtisodiy siyosati cheklangan bo‘lishi kerak, ya’ni faqat pul muomalasini
tartibga solib tursa bo‘ladi, qolgan iqtisodiy muammolarni bozor hal
qilaoladi, deb ta’lim beradi. Ushbu ta’limot Markaziy bank vazifalarini
pul-kredit siyosatida davlatga yordam berishida, deb qaraydi.
Bandlik va iqtisodiy o ‘sish. Ma’lumki, keynschilik ta’limotiga ko‘ra
to‘la ish bilan bandlik mamlakatda iqtisodiy o ‘sishga ohb keladi. Bu o ‘z-
o'zidan barqarorlikka xizmat qiladi. Monetarizm esa bu muammoni pul va
uning harakatini o ‘zgartirish orqali hal qilish tarafdori bo‘lgan dunyo-
qarashdir. Unga ko‘ra, to‘la bandlik iqtisodiy o‘sishga ta’sir etmaydi, aksincha
narx orqah iqtisodiyotni tartiblashtirish mumkin. Iqtisodiyotni tartibga
solishda muomaladagi pulmiqdorini o ‘zgartirib turish maqsadga muvofiq.
Shu ma’noda monetaristlar muomaladagi pul massasini 3-5 foiz atrofida
oshirib turishni tavsiya etadilar. Fridmenning ilmiy qarashlari real
iqtisodiyotga bevosita o‘zi tomonidan tatbiq etilgan va ayrim mamlakatlarda
iqtisodiy o'sish masalasini hal etishda ijobiy ahamiyat kasb etgan.
Institutsionalizm ta’limoti. Ushbu ta’limotning asosiy g'oyasi iqtiso
diyotni tartiblashtirish, uning barqaror rivojlanishini ta’minlashda institut-
larga ya’ni jamiyatdagi turli muassasa, tashkilot, idoralar (oila, davlat,
monopoliya kasaba uyushmalari Jam g‘armalar) asoslanishdan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |