{Лингвистика тарийхы} п1нини4 18мийети 81м 7азыйпалары

Bendjamen Li Uorf (1897-1941) qánigeligi boyınsha tilshi emes edi. Ol 1918-jılı Massachuset texnologiyalıq institutın tamamladı. Ómiriniń aqırına shekem Amerikadaǵı qamsızlandırıw kompaniyalarınıń birinde órt qáwipsizligi boyınsha injener lawazımında jumıs isledi. 1926-jıldan baslap jumıstan bos waqıtları atstekler hám mayyalardıń mádeniyatı, jazıwı hám arxeologiyası menen qızıqsınıp, onı izertley baslaydı. Ol indeetslerdiń tilleri,ásirese xopi tilin tereń úyrenedi. 1931-jılı E.Sepir Yel universitetiniń antropologiya boyınsha professorı bolıp saylanǵannan keyin B.Uorf onnan indeetslerdiń tili boyınsha kurstı tıńlaydı. 1937-1938-jılları onıń ózi de usı universitette antropologiya boyınsha lektsiyalar oqıdı. Ol 1941-jılı 44 jasında qaytıs boldı.
1925-1941-jılları ol mayyalardıń arxeologiyası hám jazıwına, Meksikadaǵı indeetslerdiń tariyxına baylanıslı jazılǵan kóplegen miynetlerin járiyaladı.
Onıń ilimiy miyrasları 1950-jılı «Metalingvistika boyınsha tórt maqala», 1952-jılı «Metalingvistika boyınsha miynetler jıynaǵı», 1956-jılı «Til, oylaw hám real turmıs» degen atamada úsh kitap túrinde járiyalandı.
Til bilimindegi Sepir-Uorf gipotezasınıń tiykarǵı mánisi-tillerdiń hár qıylı grammatikalıq qurılısqa iye bolıwı oylawdıń formaları hám minez-qulıq normalarınıń hár qıylı bolıwına tásir etedi, -dep esaplaydı. Oylaw normalarınıń hár qıylı bolıwı adamlardıń minez-qulıq normalarınıń hár qıylılıǵına alıp keletuǵın kórsetip B.Uorf bılay jazadı: «Egerde Nyuton inglis tilinde sóylemey, al xopi tilinde sóylegeninde edi, jerdiń tartılıw kúshi tuwralı Nyuton nızamı basqasha bolar edi». «Bir tilden basqa tilge ótiw»,-dep jazadı ol, -bir geometriyalıq qatnaslar sistemasınan basqasına ótiwine sáykes keledi».
Sepir jańa tipologiyalıq klassifikatsiyanı usındı. Tillerdi tipologiyalıq jaqtan flektiv, agglyutinativ, túbir hám polisintetikalıq tillerge ajıratatuǵın klassifikatsiyanı biykarlap, ol tillerdi hár qıylı tiptegi túsiniklerdi bere alıwı, qatnaslardı sáwlelendiriw texnikası, grammatikalıq sintezleniw dárejesine qarap klassifikatsiya jasawdı usınadı.