{Лингвистика тарийхы} п1нини4 18мийети 81м 7азыйпалары

§ 1.	Áyyemgi Jaqın Shıǵıs mádeniyatında til haqqında túsinikler………………………………………………………….
	5
§ 2.	Hind til bilimi………………………………………………….	7
§ 3.	Qıtay til bilimi…………………………………....................	9
§ 4.	Yapon til bilimi………………………………………………….	13
§ 5.	Tibet jazıwınıń qáliplesiwi……………………………….	16
§ 6.	Grek-rim til bilimi…………………………………………....	17
§ 7.	Aleksandriya grammatikalıq mektebi………………………..	19
II BAP. ORTA ÁSİRLERDEGİ TİL BİLİMİ…………………..		24
§ 8.	Arab til bilimi…………………………………………………..	24
§ 9.	Az-Zamaxshariy…………………………………………………….	32
§ 10.	Túrkiy til biliminiń tiykarları. Maxmud Qashǵariy dıń «Devanu-luǵat-it turk» miyneti……………………….
		34
§ 11.	XIII-XV ásirlerdegi qıpshaq-oǵuz estelikleri………….	37
§ 12.	Alisher Nawayınıń «Muxakamatu-l luǵatayn» miyneti .	43
III BAP. TİL BİLİMİNݨ İLİM SIPATINDA QÁLİPLESݲ݅……………………………………………………...		48
§ 13.	Orta ásirlerdegi Evropa lingvistikası ........................	48
§ 14.	Por-Royal grammatikası ..................................................	50
§ 15.	XVII-XVIII ásir til bilimindegi ratsionalizm hám empirizm…………………………………………………………..
		56
§ 16.	Tildiń payda bolıwı tuwralı teoriyalar .......................	58
IV BAP. SALISTIRMALI-TARİYXIY TİL BİLİMİ Nݨ QÁLİPLESݲ݅……………………………………………...		62
§ 17.	Salıstırmalı-tariyxıy til biliminiń derekleri…...	62
§ 18.	Salıstırmalı-tariyxıy til biliminiń birinshi basqıshı. Frants Bopp…………………………………...........
		66
§ 19.	Rasmus Rask………………………………………………………..	69
§ 20.	Yakob Grimm………………………………………………………...	71
§ 21.	Aleksandr Xristoforovich Vostokov…………………………	73
§ 22.	XIX ásirdiń ortasındaǵı salıstırmalı-tariyxıy til bilimi……………………………………………………………..
		75

V BAP. XIX ÁSİRDEGİ TİL FİLOSOFİYaSI………………		79
§ 23.	Romantizm aǵımı………………………………………………..	80
§ 24.	Naturalizm aǵımı………………………………………………	82
§ 25.	Ulıwma til bilimi kontseptsiyasınıń qáliplesiwi. V.Gumboldt ..........................................................................
		87
§ 26.	Psixologiyalıq aǵım. G. Shteyntal ................................	89
§ 27.	Vilgelm Vundttıń til filosofiyası ...........................	91
§ 28.	A.A. Potebnyanıń til filosofiyası ................................	92
VI BAP. XIX ÁSİRDݨ AQIRI XX ÁSİRDݨ BASINDAǴI LİNGVİSTİKALIQ MEKTEPLER ...............		98
§ 29.	Til bilimindegi jas grammatistler basqıshı. Leyptsig mektebi ..................................................................
		98
§ 30.	Qazan lingvistikalıq mektebi .........................................	103
§ 31.	Moskva lingvistikalıq mektebi ......................................	106
§ 32.	Jeneva lingvistikalıq mektebi. Ferdinand de Sossyur	110
§ 33	Sotsiologiyalıq aǵım ..........................................................	115
§ 34	Gugo Shuxardt. «Sózler hám zatlar» mektebi ...................	122
§ 35.	Til bilimindegi estetikalıq mektep...............................	125
§ 36.	Neolingvistika ..................................................................	127
§ 37	London lingvistikalıq mektebi…………………………….	131
VII BAP. XX ÁSİRDݨ 20-50-JILLARINDAǴI TİL BİLİMİ.................................................................................		136
§ 38.	N.Ya. Marrdıń yafetikalıq teoriyası ...............................	136
§ 39.	İ.İ. Meshaninov .................................................................	139
§ 40.	L.V. Sherba ...........................................................................	140
§ 41.	V.V. Vinogradov ...................................................................	141
VIII BAP. TİL BİLİMİNDEGİ STRUKTURALİZM AǴIMI ...........................................................................................................		145
§ 42.	Praga lingvistikalıq dógeregi ........................................	146
§ 43.	Kopengagen lingvistikalıq mektebi ................................	150
§ 44.	Amerika til bilimi ...........................................................	155
§ 45.	Transformatsiyalıq - generativlik grammatika ..............	164
§ 46.	Deskriptivizmniń krizisi Sotsiolingvistika..…………	166
§ 47.	Psixolingvistika ……………………………………………….	170
§ 48.	Neyrolingvistika…………………………………………….....	173
§ 49.	Frantsuz funktsional lingvistikası .............................	175

ShAMShETDİN ABDİNAZİMOV
TİL BİLİMİ TARİYXI

Joqarı oqıw orınlarınıń filologiya

fakultetleri talabaları ushın oqıw qollanba
Qaraqalpaq tilinde
«Qaraqalpaqstan» baspası Nókis-2013

Redaktorı:

Xudojnigi: Operatorı:

Teriwge berilgen waqtı . Basıwǵa ruxsat etilgen waqtı . Qaǵaz formatı

. Ofset usılında basıldı. Garniturası- «Times KRKP». Kólemi baspa tabaq. shártli baspa tabaq. esap baspa tabaq. Jámi nusqada. Bahası shártnama boyınsha
.Buyırtpa
Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti tárepinen baspa xızmeti menen shuǵıllanıі ushın 2008-jıl 30-sentyabrde A1 №114 litsenziyası berilgen.
«Qaraqalpaqstan» baspası: 230100 Nókis qalası, Qaraqalpaqstan kóshesi, 9
«Nókis poligrafkombinatı» JShJ
MЎnzil: NЈkis qalası, Qaraqalpaqstan kóshesi, 9
Abdinazimov Shamshetdin 1961-jılı 21-avgustta Shımbay rayonında tuіılǵan. 1984-jılı јaraqalpaq mЎmleketlik universitetin ayrıqsha bahalarǵa tamamlaǵan. 1992-jılı kandidatlıq, 2001-jılı doktorlıq dissertatsiyaların jaqladı. 1995-jılı dotsent, 2010-jılı professor ilimiy ataqların aldı.
Sh.Abdinazimovtıń 100 den aslam ilimiy jumısları jЎriyalandı. Olardıń ishindegi eń tiykarǵıları tЈmendegiler: ««јırıq qız»dЎstanınıń leksikası» (kandidatlıq dissertatsiya, 1992), «Berdaq dЈretpeleriniń fonetikası» (1994), Berdaq hЎm qaraqalpaq jazba Ўdebiy tili» (1997), «SЈzlerim merіertdur aytılǵan hЎr bir» (1997), «Berdaq shıǵarmalarınıń tili» (doktorlıq dissertatsiya ,2001),
«јaraqalpaq tili tariyxı» (2002, oqıі qollanba), «Berdaq» (2003), «Berdaq shıǵarmaları tiliniń morfemalıq qurılısı» (2003), «јaraqalpaq tili» (2004,2008, 3- klasslar ushın sabaqlıq), «јaraqalpaq tili tariyxı» (2006,sabaqlıq), «Til bilimi tariyxı» (2006,oqıі qollanba), «Berdaq shıǵarmalarınıń tili» (2006,monografiya).