М. А.Ҳамроев она тилидан маърузалар


Download 1.58 Mb.
bet103/149
Sana15.06.2023
Hajmi1.58 Mb.
#1486497
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   149
Bog'liq
М. А. амроев она тилидан маърузалар

4) миқдор ҳоли қанча?, қанчалаб?, нечалаб?, неча марта? каби сўроқларга жавоб бўлади ва кўпинча миқдор-даража равишлари, сон, сифат ва миқдор-даража маъносини билдирган сўз бирикмалари билан ифодаланади: Мен жуда кўп қайғурдим. Ўн марта эшитгандан, бир марта кўрган афзал. Бир онда ўз кучининг ўлчовсиз даражада ўсга-нини сезди. Сиз қанча тердингиз? Булар қоп-қоп териб қўйишди. Мен ўйлаган даражада қилишармикан?
5) сабаб ҳоли нима сабабдан? нима сабабли? нима учун? нимага? нега? каби сўроқларга жавоб бўлади ва қуйидагича ифодаланади:
а) сабаб равиши билан: Отаси ноилож кўнди.
б) -лик, -сиз+лик, -ган+лик қўшимчали чиқиш келишигидаги отлар, сифатдошдан кейин -дан қўшимчасини келтириш билан: Салима опа қувонганидан ҳеч гапира олмас эди.
в) -гани, -ганлиги қўшимчали сўзлардан кейин сабабли, туфайли, учун сўзларидан бирини келтириш билан: У ўқимагани учун билмади.
6) мақсад ҳоли нима мақсадда? нима учун? нима қилгани? нима қилгали? нега? сўроқларига жавоб бўлиб, қуйидагича ифодаланади:
а) мақсад равиши билан: Мен атайин гапирмадим.
б) жўналиш келишигидаги ҳаракат номи ёки ҳаракат номидан кейин учун кўмакчисини келтириш билан: У ўқиш учун келди.
в) мақсад равишдоши билан: У ўқигани келди.
г) феълдан сўнг учун, деб сўзларини келтириш билан: Ўқийман деб келди.
г) ҳаракат номидан кейин мақсадида, мақсадда, мақсади билан сўзларини келтириш ёрдамида: Гулнор опа бафуржа гаплашиш мақсадида келди.
7) шарт ҳоли нима қилса(-м , -нг, -к , -нгиз) сўроғига жавоб бўлади ва бир ҳаракатнинг бажарилиши учун шарт бўлган иш-ҳаракатни билдиради: Эксанг ўрасан. Қайтариш шарти билан олди.

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling