M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

3-tajriba. Har xil vaqt birliklarida o‘tkazilgan gidroliz 
natijalariga ko‘ra oqsillarni parchalanish darajasini aniqlash 
 
Yuqorida keltirilganidek oqsil gidrolizining nihoyasiga yetishi 
gidrolizat tarkibidagi amin va karboksil guruhlarning oshishini to‘xtashiga 
bog‘liq. Buni aniqlashda biuret reaksiyasidan foydalaniladi. Bu reaksiya 
natijasida oqsil ko‘k-binafsha, albumoz-pepton fragmentlar gulobi yoki 
qizil ranga bo‘yalsa, erkin aminokislotalar hech qanday rangga 
bo‘yalmaydi. Demak,yuqoridagi tajribalar namunalari, ya’ni: 
1) 
gidrolizni boshlamasdan oldingi; 
2) 
gidroliz boshlangandan 1 soat o‘tgandan keyingi; 
3) 
gidroliz boshlangandan 2 soat o‘tgandan keyingi;
4)
gidroliz boshlangandan 3 soat o‘tgandan keyingi; 
5) gidroliz boshlangandan 5 soat o‘tgandan keyingi namunalar bilan 
biuret reaksiyasi o‘tkaziladi. 
Bu ishlarni bajargandan keyin 1, 2 va 3 –tajribalar natijalari bilvosita 
yo‘l bilan o‘tkazilgan hisob-kitoblar yordamida chuqur tahlil qilinadi, 
tegishli mulohazalar yuritiladi va rasmiylashtiriladi.
Tajriba natijalarini tahlil qilish va rasmiylashtirish.
Ma’lumki, azotning atom massasi 14 ga teng. Tajriba uchun 
ishlatilgan ishqorning 1 litri 14 g azotga yoki 1 ml 14 mg (
1molekula
aminoguruh 1 molekula ishqorga ekvivalent) azotga mos kelishini 
e’tiborga olsak, bundan 1 ml 0,005 N ishqor eritmasiga 0,07 mg azotga 
mos keladi. Umuman 1, 2 va 3-tajribalar natijalari sarhisob asosida olingan 
ma’lumotlar 7-jadvalda keltirilgan tarzda umumlashtiriladi va tegishli 
xulosalarga kelinadi. 
7-jadval. 
Gidroliz jarayonida oqsillarni parchalanishi darajasini aniqlash 
 
T/r Tajriba namunalari 
Titrlash uchun 
sarflangan 
0,005 N NaOH 
miqdori 
Titr