M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

Kerakli jihozlar: kolbalar, silkitib - aralashtiruvchi asbob, filtr qog‘oz, 
voronka. 
Kerakli reaktivlar:distillangan suv. 

---

21 
Ishni bajarish tartibi.25 g bug‘doy yoki arpa, yoki suli uni olib 
kolbaga solinadi, uni ustiga 100 ml distillangan suv qo‘shib 1 soat 
davomida yaxshilab aralashtiriladi. Aralashtirish jarayonini samarali 
bo‘lishini ta’minlash uchun kolbadagi aralashmani silkitib - aralashtiruvchi 
asbobga o‘tkaziladi. So‘ng aralashmani sentrifugalanadi. Cho‘kma tashlab 
yuboriladi, cho‘kma usti suyuqligi esa filtr qog‘oz orqali filtrlanadi. 
Filtrlangan tiniq eritma nisbatan toza holdabo‘lgan albumin hisoblanadi. 
Chunki bunda globulin, prolamin va glutelinlar suvda erimaganligi sababli 
cho‘kmaga tushadi. 
6-ish.Oqsillarni eruvchanligini aniqlash 
Oqsillar har xil eruvchanlikka ega. Ba’zi oqsillar distillangan suvda 
eriydi, boshqalari unda erimaydi-yu, tuzlarning juda kuchsiz eritmalarida 
erib, konsentrlangan eritmalarida cho‘kmaga tushadi. Uchinchi xil oqsillar, 
masalan prolaminlar (o‘simlik oqsillari), 60-80% li spirt eritmasida eriydi. 
Bundan tashqari shunday oqsillar ham bor-ki, ular boshqa oqsillar uchun 
maxsus erituvchi sifatida xizmat qiladigan eritmalar (distillangan suv, 
tuzlarning suyultirilgan eritmalari, kuchsiz kilotalar)da erimaydi. 
Erimaydigan oqsillar jumlasiga albuminoid (keratin, elastin, kollagen)lar - 
hayvonlarning tashqi qoplami, skeleti va biriktiruvchi to‘qimalari oqsillari 
kiradi. Oqsillar suvda kolloid eritma hosil qiladi. Kolloid eritmalar chin 
eritmalardan farqli o‘laroq, ularning dispersion zarrachalarini kattaligi 
ancha yirik (1millimikrondan 0,1 mikrongacha) bo‘ladi. Bu moddalar 
odatdagi qog‘oz filtrlardan o‘tib ketadi, lekin yarim o‘tkazgich membrana 
(ho‘kizning siydik pufagi, pergament, hayvon va o‘simlik membranasi) 
lardan o‘taolmaydi, ularni oddiy mikroskopda ko‘rib bo‘lmasa-da, 
ultramikroskopda ko‘rish mumkin bo‘ladi.