M. M. Aliyev 2019 raqamli texnika va mikroprotsessorlar

Nazorat savollari 
1. Raqamli komparatorlar nechta amalni bajarishda ishlatiladi? 
2. Komparatorning haqiqiy jadvalini koʻrsating? 
3. Bir razryadli komparatorning mantiqiy sxemasi qanaqa elemetlardan 
tashkil topgan? 
4. Bir koʻrinishdagi kodni boshqa bir koʻrinishga aylantiruvchi qurilma? 
5. Deshifrator yoki decoder nima? 
6. Shifrator nima uchun ishlatiladi? 
7. Indikator sxemasini koʻrsating? 
 

---

102 
 4. KETMA-KETLIK QURILMALAR 
4.1. Ketma-ket mantiqiy zanjirlar 
Muntazam mantiqiy qurilmalarning oʻziga xos xususiyati ˗ bu chiqindilarni 
sinchkovlik bilan ishlaydigan mantiqiy oʻzgaruvchilarga emas, balki bu 
qiymatlarga ham bog‘liqligidir. 
Oldingi nuqtalarda kiritilgan vaqtning oʻzgaruvchilari. 
Ushbu shartni bajarish uchun oʻzgaruvchan qiymatlarni mantiqiy qurilma 
tomonidan eslab qolishi kerak 
Raqamli sxemalarda mantiqiy oʻzgaruvchan qiymatlarni xotirlash funksiyasi 
triggerli elementlar tomonidan bajariladi. 
Trigger ˗ bu chiqish signalining ikki barqaror qiymatini ishlab chiqarishga 
va bu qiymatlarni tashqi nazorat signallarining ta’sirida bosqichma-bosqich 
oʻzgartirishga qodir boʻlgan qurilma. 
Bu xususiyat triggerning xotira elementi sifatida foydalanish imkonini 
beradi. 
Xotira asosiy qurilish bloklari bistabil ikki chidamli yacheyka hisoblanadi. 
4.1,a-rasmda halqa yopilgan bir juft invertorlardan iborat boʻlgan oddiy bistabil 
yacheyka koʻrsatilgan. Bu sxemani 4.1,b-rasm koʻrinishida oʻzgartirib chizish 
mumkin. Endi invertor toʻg‘ri ulanganini koʻrish mumkin ya’ni l1 kirish l2 
chiqishga va aksincha. Bu sxemada kirish yoʻq, lekin ikki chiqish Q va Q¯ bor. 
Bu sxema siklicheski boʻlgani uchun kombinatsion sxema tahlilidan farq qiladi, 
Q bogʻliq Q¯, a Q¯ bog‘liq Q dan.