М. X o d jit d in o V a, Л. Kizayev suv kimyosi va míkrobíologiya
Download 17.21 Kb. Pdf ko'rish
|
M. Xodjitdinova Suv kimyo va mikrobiologiya
|
1. 1 2. G alogcnlar
G a lo g e n la r kimyoviy e le m e n tla r davriy s iste m a sid a VII guruhning asosiy guruhchasini tashkil qiladi. Ularga F, C l, B rva At kiradi. F 9 Cl 17 Br 35 J 53 A 85 flor xlor b r o m yod astat 18,998 35,453 79,90 126,90 209,987 U larn in g galogenlar (tu z hosil q ilu v chilar) d e b a ta lish i xossalarning bir-biriga yaqinligidan kelib chiqqan. C h u n k i ular m etallar bilan reaksiyaga kirishganda tegishli tuzlar hosil b o ‘ladi. F i/ik -k in iy o v iy x o s s a la ri ni taq q o sla sh . G a lo g e n la m in g k o ‘pgina xossalari bir-biriga y a q in boMishiga q a ra m a y , u lard a fa rq la rn in g b o ‘lishi tabiiydir. M asalan, ftordan yodga tom on a to m la r yadro zaryadining ortib borishi bilan galogenlar hosil qiladigan oddiy m oddalarning fizik xossalari o'zgarib boradi. 1- jadval Galogenlarning fizik xossaiari E le m e n t ning nomi Element ning kimyoviy belgisi N isbiy atom massasi Oddiy moddalarning xossalari qaynash harorati odatdagi sharoitda agregat holati rangi va hidi Ftor F 19,0 - 1 8 3 gaz och- yashil X lor Cl 35,5 - 1 3 4 gaz sarg'ish- yashil, oHkir hidli Brom Br 80 59,2 suyuqlik qizil- q o ‘ng‘ir, b ad b o ‘y Yod J 127 185,5 kristall to ‘q- binafsha B archa galogenlar o ‘tk ir hidii va zaharli moddalar. U lar nafas yo ‘!i shüliq pardaiarini yal]ig‘lantiradi. Xiordan ko‘proq nafas olish kishi organizm iga halokatii t a ’sir elishi m umkin, bevosita brom b u g 'id an nafas olish ham zaharli ta’sir qiladi. G alogenlar orasida eng kuchli melallmas xossasiga ega ele m en t ftordir. Shuning u c h u n ftor qolgan barcha galogeniarni u larn in g birikm alaridan siqib chiqaradi (oksidlaydi). Qolgan galogenlarning har birl davriy sistemada o ‘zidan pastda joylashgan galogenni birikm asidan siqib chiqaradi: 2KCI + F cj = 2KF + Cl^ |
