Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiy
Jismoniy mashqlar ta’sir o‘tkazishini aniqlovchi
Download 165.78 Kb.
|
Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiy-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3.6. Jismoniy mashqlar texnikasi
|
3.5. Jismoniy mashqlar ta’sir o‘tkazishini aniqlovchi
omillar Ma’lumki, ayni bir xil jismoniy mashq turli xil samaraga olib kelishi mumkin va aksincha, har xil jismoniy mashq bir xil natijaga olib kela oladi. Bu jismoniy mashq o‘z-o‘ziga qandaydir xususiyatlarga bo‘linmaganligidan dalolat beradi. 17
bilish pedagogik jarayonning boshqaruvchanligini oshirishga imkon beradi. Barcha xilma - xil omillarni quyidagi tarzda guruhlashtirish mumkin: 1. O‘quvchilar va o‘qituvchining shaxsiy tavsifi muhim omildir. Ikki tomonlama o‘qitish jarayoni – o‘qituvchi o‘rgatadi, o‘quvchi o‘rganadi, shuning uchun jismoniy mashqlar teng darajada ta’sir o‘tkazishi o‘rgatayotgan va o‘rganayotgan tomonining axloqiy sifatlari, aql-idroki bilimlari, ko‘nikma va malakasi, jismoniy rivojlanish darajasi, manfaatdorligi, faolligi va boshqalarga bog‘liq. 2. Jismoniy tarbiya qonunlarining ilmiy omillari insonning bilish darajasini xarakterlaydi. Jismoniy mashqning pedagogik, fiziologik fazilatlari qanchalik chuqur ishlab chiqilgan bo‘lsa, u shu qadar samaralidir. Ulardan pedagogik vazifalarni yechishda foydalanish mumkin. 3. Uslubiy omili jismoniy mashqlardan foydalanish vaqtida amalga oshirishga tegishli talablarning keng guruhlarini birlashtiradi. 4. Meteorologik omillari (havo harorati, namligi va hokazolar) ta’sir o‘tkazishni bilish guruhlarini tashkil etadi. 5. Moddiy omillar (sport inshootlari, anjom-jihozlar, kiyimlar) sport vazifalarini yechishga ko‘proq va kam darajada – umumta’lim, sog‘lomlashtirish vazifalarini yechishga ta’sir qiladi. 3.6. Jismoniy mashqlar texnikasi Texnika to‘g‘risidagi tushunchani pedagogik yoki biomexanik nuqtayi nazardan o‘rgansa bo‘ladi. Pedagogik nuqtai nazardan jismoniy mashq texnikasi deyilganda harakatlartiruvchi ta’sirni bajarishning eng samarali usuli tushuniladi. 18
o‘tkazishi bilan ifodalanadi. Ammo ulardan eng oqilonasi texnikaviy bajarilish deb ataladi. Masalan, har xil usullar bilan suzish mumkin (krolli, chalqancha va boshqalar), biroq ba’zilar klassik usullarning birortasidan ham foydalanmasdan suzadilar. Jismoniy mashqlar texnikasi muntazam rivojlanadi: odatlangan texnika takomillashtiriladi, ba’zida esa usullar barham topadi, yangilari tuziladi. Bu jarayon qator sabablar bilan belgilanadi: 1. Sport tayyorligi darajasiga talablarning muntazam o‘sayotganligi. 2. Harakatlar bajarilishning ko‘proq mukammallashgan usullarini uzluksiz izlash muvofiq tekshirishlar natijasi va rolining oshishi. 3. Yangi sport jihozlarining yuzaga kelishi. Jismoniy mashq texnikasi yetakchi sportchilar (ushbu vaqt uchun) harakati bajarilish usullarini amaliyotda tekshirish va ilmiy tahlilning izlanish natijasidir. Bunday zamonaviy texnika harakatni bajaruvchilarning barchasi uchun teng darajada eng oqilona asosni aks ettiradi va shu sababli andozali texnika deb ataladi. Harakatlarga ta’sir etuvchi harakatlarning ahamiyatliligi bir xil emas. Shuning uchun texnika detallarga ajratish qabul qilingan. Harakatning ajralib turuvchi belgilarini aks ettiruvchi harakat texnikaning asosini tashkil etadi. U belgilangan harakatni bajarish uchun mutlaqo majburiydir. Texnika asosining harakatlardan birini bajarishga qaratilgani umuman harakatni buzib ko‘rsatishga olib keladi. (masalan, gavda va oyoqlar harakatining xarakteri yugurib kelish bilan uzunlikka sakrashni bajarishdagi uchishning bir-biridan farqi texnikasini ajratishga imkon beradi). Texnika asosida yetakchi harakat ajraladi, ya’ni harakat 19
Masalan, suyanib sakrash vaqtida qo‘llar bilan siltanish. Harakat faqat bitta harakat uchun xos emas. Masalan, sakrashda har xil usullar bilan uzunlikka yugurib borish bilan sakrash. Masalan, yuqoriga sakrash vaqtida oyoq bilan siltash harakati detallarining o‘zgargan shakli – texnikani individuallashtirishning asosiy yo‘lidir. Download 165.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|