Maruza matni
Download 396.42 Kb. Pdf ko'rish
|
5-мавзу - маруза матни - копия
|
Andisha. Andisha - bu oqibatini o‘ylab yoki yuz-xotir qilib
24 yuritilgan mulohaza, ehtiyotkorlik hissidir. Andishali odam deganda, oqibatini o‘ylab ish qiladigan, yuz-xotirni biladigan, or- nomusli, sharm-hayoli, iboli insonni tushunamiz. Odatda andishali odam betgachoparlik qilmaydi, farosat bilan ish tutadi. Nomus. Nomus - bu iffat, bokiralik ma’nolaridan tashqari kishining o‘z mavqeini saqlash, ulug‘lash va ardoqlash, xijolat tortish tuyg‘ularini, oila va ajdodlar sha’niga dog‘ tushirmaslik ma’nosini ham ifodalaydi. Odatda, nomusli odam ma’naviy qadriyatni moddiy boylikka alishishni o‘ziga ep ko‘rmaydi. Qonun taqiqlay olmagan narsalarni goho nomus taqiqlay oladi, degan naql ham bor halqimizda. Vijdon. Vijdon - bu kishining kundalik faoliyati, qilmishi, 25 fe’l-atvori uchun oila, jamoat, jamiyat va Vatan, millat oldida ma’naviy mas’uliyat his etishidir. Vijdon tug‘ma hislat deyuvchilar ham bor. Vijdon - kishilarning yashab turgan sharoitiga, olgan ta’lim-tarbiyasiga bog‘liq, deb hisoblovchilar ham mavjud. Vijdon ko‘p yoki oz bilimlilikka, boy yoki kambag‘al bo‘lishlikka, oddiylik yoki mashhurlik bilangina bog‘liq emas. Insof. Insof - bu adolat va vijdon amri bilan ish tutish tuyg‘usi va qobiliyati, ishda, kishilarga munosabatda halollik, to‘g‘rilik, barobarlik, tenglik, sofdillik va haqiqatgo‘ylikdir. O‘zgani o‘z o‘rniga va shuningdek, o‘z o‘rniga o‘zgani xayolan qo‘yib ko‘rish ham insofga kiradi. To‘q ochni, boy kambag‘alni, baxtli baxtsizni, tolei baland tolei zabunni, omadli omadsizni, sog‘lom 26 bemorni o‘z o‘rniga qo‘yib ko‘rolsa, va aksincha, ham xuddi shunday bo‘lsa, insoflilar safi kengayib boradi. Insof tushunchasi Sharq falsafasida shunday talqin etiladi. Insof - bu kishining ijtimoiy axloq me’yori nuqtai nazaridan o‘z hulq-odobini tartibga solishi va axloqiy baholashidir. Insof vijdonli odamning yoki ma’lum jamoatning jamiyatga yoki boshqa kishilarga nisbatan o‘z xulq-atvori uchun ma’naviy javobgarlik hissidir. Agar kishi biror ishni to‘g‘ri bajarsa, unda ichki qoniqish paydo bo‘ladi, vijdon pok bo‘ladi, atayin noto‘g‘ri bajarsa, insofdan chiqqan bo‘ladi. Insof kishini biror ishni qilishga undasa yoki qilishdan tortsa, bunda u qalb amri tarzida bo‘ladi. 27 Xullas, insof kishining jamiyat oldida, tevarak-atrofidagi kishilar oldida o‘z xatti-harakati bilan ma’naviy mas’uliyatini his etishining ifodasidir. Download 396.42 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|