Mashg‘ulot o‘tkazishdan maqsad : Tuproqqa asosiy ishlov beradigan innovatsion pluglarni o‘rganish. Kerakli jixozlar

---

1 
AMALIY MASHG‘ULOT №1 
Mavzu: Tuproqqa asosiy ishlov beradigan innovatsion va an’anviy 
pluglarning o‘ziga xos jihatlarini o‘rganish (6-soat) 
Mashg‘ulot o‘tkazishdan maqsad
: Tuproqqa asosiy ishlov beradigan 
innovatsion pluglarni o‘rganish. 
Kerakli jixozlar: “Lemken” kompaniyasining EurOpal to‘ntarma plugi. 
Tuproqqa asosiy ishlov berish usullari, texnika vositalari va ularga 
qo‘yiladigan agrotexnika talablari
Dehqonchilik tizimi tadbirlari majmuasi orasida erga asosiy ishlov berish 
tizimi bosh o‘rinni egallaydi. 
Erga asosiy ishlov berishning eng maqbul tizimi tuproqni eroziyadan himoya 
qilishi, uning unumdorligini oshirishi, etishtiriladigan mahsulot birligiga kam 
mehnat va mablag‘ sarflagan holda qishloq xo‘jaligi ekinlaridan yuqori va 
muntazam hosil olishni ta’minlashi kerak. 
Asosiy ishlov berish turlaridan biri bo‘lgan shudgorlash tuproqqa kichik 
kesakli, donador tuzilish beradi, atmosferadan tushadigan yog‘inlar va 
o‘tkaziladigan sug‘orishlar hisobidan suv miqdorini saqlashga yordam beradi, dalani 
begona o‘tlardan va o‘simliklar zararkunandalaridan tozalaydi, foydali tuproq 
bakteriyalarining hayot faoliyati uchun qulay sharoitlar yaratadi. 
SHudgorlash samarasi asosan uning o‘z vaqtida o‘tkazilishi, sifati va haydov 
chuqurligiga bog‘liq. 
O‘tkazilgan izlanishlar natijalariga ko‘ra, haydash chuqurligini - tuproqning 
turi, zichligi, tuproq unumdor qatlamining qalinligi, etishtiriladigan ekinning 
xususiyatlari va boshqa omillarni hisobga olgan holda tanlash lozim. 
Ko‘llaniladigan barcha texnologiyalar zamonaviy agrotexnik talablarga javob 
berishi kerak. Aks holda ularning samaradorligi past bo‘ladi. Hozirgi vaqtda erga 
asosiy ishlov berishga qo‘yidagi agrotexnik talablar qo‘yiladi: 
- shudgor chuqurligi belgilangan haydash chuqurligiga mos kelishi kerak. 
O‘rtacha haydash chuqurligidan yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan chetlashishlar tekis 
dalalarda 1 sm, tekis bo‘lmagan o‘nqir-cho‘nqirli may-donlarda 2 sm dan 
oshmasligi lozim; 
- tuproq palaxsasi to‘liq ag‘darilishi va o‘simlik qoldiqlari butunlay ko‘milishi 
kerak; 
- shudgorlangan dala yuzasi tekis va tutash bo‘lishi, chala hamda haydalmay 
qolgan erlar bo‘lmasligi kerak; 
- shudgor yuzasidagi marzalarning balandligi va egatlarning chuqurligi 5-7 
sm gacha ruxsat etiladi; 
- maqbul namlikli dalalarni shudgorlaganda 10 sm dan katta kesaklarning 
miqdori 15-20% dan oshmasligi kerak; 
- palaxsaning maydalanishini va tuproq qatlamining yumshatilishini 
ta’minlash lozim. 
YUqorida keltirilgan agrotexnik talablarni bajarish uchun shudgorlashning bir 
necha usullari qo‘llaniladi. Ulardan eng ko‘p tarqalganlari quyidagilardir (1.1-rasm): 

---

2