Mavzu: Arab tilida to'ldiruvchi ergash gapning qiyosiy tahlili

ega bo‘lgan jumlalar” ni, ya’ni mazmunan e’robga tushadigan so‘z bilan almashtirish mumkin bo‘lgan jumla turlari haqida ikki hil fikr bildiradilar. Ba’zilar bunday jumlalarni yetti turga ajratsalar, boshqalari to‘qqiz turi haqida yozadilar.²⁰
Bu turdagi jumlalarni qanday harakatga mos kelishini aniqlash uchun ularning kesimi quyidagi uch so‘z turkumidan biriga aylantiriladi:

حﻴﻦ ت^َق^ُو _ُﻡ ٭)²¹ ﺴﻭﺭﺓ الﻃوﺭ ( masalan: – المصﺪﺭ1.
_ِّﺑك ﺭ
ْ^{م ِﺪ ح}
_ِّﺒح ﺳ
ﻭ ٭ (Ey Muhammad),

siz Parvardigoringizning hukmiga (ya’ni mushriklarni darhol azobga duchor qilmaganiga va sizni turli mashaqqatli sinovlar bilan imtihon qilishiga) sabr qiling. – Zotan siz shak-shubhasiz Bizning ko‘z o‘ngimizda (ya’ni hifzi- himoyamizda)dirsiz. – Va (tongda uyqudan) turgan paytingizda Parvardigoringizga hamdu sano aytish bilan (U zotni barcha yab nuqsonlardan) poklang!²² “Tur surasi” 48-oyat.

Oyatdagi
_ُﻡ ت^َق^ُو jumlasi o‘rniga uning fe’lidan yasalgan masdar القﻴﺎﻡ ni qo‘yib,

jumla qanday gap bo‘lagi o‘rnida kelayotgani aniqlanadi - _ِﻡ القﻴﺎ حﻴﻦ
Bunda “ al-qiyami” so‘zi kasra bilan harakatlangani uchun e’robdagi o‘rni “al- jar” hisoblanadi. Ya’ni “hiyna taqumu” jumlasi “fi mahalli jarri mudof ilayhi” deb ataladi, ya’ni ushbu jumla qaratqich kelishigidagi izofaning ikkinchi bo‘lagi vazifasida kelmoqda deb talqin qilinadi.

2. 
   المﺸتﻖ- ya’ni, fe’ldan yasaladigan aniq va majhul daraja sifatdoshi va sifatlar.