Agar jumlani bir so‘z bilan almashtirib bo‘lmasa (ta’vil qilib bo‘lmasa) yoki ta’vil qilinsa ham الجر ,الﻨصب ,الرﻓع yoki الجزﻡ larda o‘zgaruvchan bo‘lsa, ya’ni biror bir gap bo‘lagiga tobe bo‘lib, u o‘zgarsa, buning ham to’ldiruvchisi
singari
nomlaydilar. Bu jumla ham so‘zma so‘z
tarjima qilinganda, “e’rob pillapoyasida o‘zining muqim, o‘zgarmas o‘rniga ega bo‘lmagan jumla” deb
tarjima qilinsa ham “gap bo‘lagi bo‘la olmaydigan jumla” deb nomlash qabul qilingan.
9
Ba’zi bir toifa jumlalar o‘rniga
mufrad, yagona so‘zni joylashtirib bo‘lmaydi, ya’ni jumla ma’nosini bir jumla orqali ta’vil qilib bo‘lmaydi. Bunday jumlalar e’rob pillapoyasida muqim bir o‘ringa joylasha olmaydi. Shu nuqtai nazardan kelib chiqib arab nahvshunoslaridan biri الﻐالﻳﻴﻨي مصطفي o‘zining ."الﻌرﺑﻴة الﺪﺭﻭس جﺎمع" nomli kitobida jumlalarni quyidagi to‘rt turga bo‘lgan:
الجمل
ة اﻻﺴمﻴة 1
الجملة
الفﻌلﻴة 2
الجمل
ة التﻰ لهﺎ محﻞ مﻥ اﻹﻋﺭاب .
Do'stlaringiz bilan baham: