Mavzular matni

Davolash:

• 
  Bemorga darhol shirin choy ichiriladi, qand, non, konfet yediriladi Shifokor chaqiriladi.
  
• 
  Bemor yotqizib qo‘yiladi.
  
• 
  Ekspress usulda qondagi qand miqdori aniqlanadi (3 mmol/l dan kam).
  
• 
  Shifokor ko‘rsatmasiga binoan:
  
• 
  Glukoza 40% – 40–80 ml vena ichiga yuboriladi, naf bermasa shu muolaja yana takrorlanadi.
  
• 
  Bemor hushiga kelmasa: glukoza 5% – 200 ml vena ichiga
  

tomchlab yuboriladi.

• 
  Prednizolon 30–60 nig glukozaga qo‘shib vena ichiga yubo- riladi.
  
• 
  Oksigenoterapiya.
  
• 
  Talvasada: seduksen 0,5% – 2 ml mushak orasiga inyeksiya qilinadi.
  
• 
  Arterial qon bosim pasayganda: Kordiamin 2 ml teri ostiga, mezaton 1% – 1 ml yuboriladi.
  
• 
  Bemor ahvoli muntazam kuzatib, baholab boriladi.
  

Jigar komasi

Jigar komasi – metabolik komaning shakllaridan biri bo‘lib, jigar funksiyalarining keskin buzilishi, intoksikatsiya tufayli rivojlanadi.
Gepatoserebral yetishmovchilikning 3 tipi farqlanadi.
Birinchi tip – jigar-hujayraviy, destruktiv koma. Aksariyat hollarda bemor komaga olib kelgan patologik holat bilan davo- lanayotganda shifoxonada yuzaga keladi.

U gepatotsitlarning total yoki subtotal nekrozi bilan bog‘liq bo‘lib, 80% dan ortiq holatlarda o‘limga olib keladi. Virusli ge­ patit В va С og‘ir kechganda, to‘rt xlorli uglerod, fosfor, rangpar poganka bilan zaharlanganda va ba’zi dori vositalari ta’sirida yu- zaga keladi.
Ikkinchi tip – portal tizimli aylanib o‘tuvchi koma. U jigar bo‘laklari arxitektonikasining turg‘un o‘zgarishi va portokaval venoz anastomozlarning hosil bo‘lishi bilan bog‘liq. Komaning bu tipi jigarning spirtli ichimliklar va virus ta’sirida yuzaga kel- gan sirrozida kuzatiladi.
Uchinchi tip – terminal holat yoki gipokaliemik jigar komasi, surunkali jigar kasalliklari natijasida yuzaga keladi. Bu holat ka- liy ionlarining o‘tkir yo‘qotilishi, kompensatsiyalanmagan va na- fas bilan bog‘liq bo‘lmagan alkaloz tufayli toksikligi oshib ketgan ammiak ta’sirida rivojlanadi.
Davolash tamoyili – bemor zudlik bilan yonbosh holatda shifoxonaning reanimatsiya bo‘limiga yotqiziladi.
Jigar komasi o‘tkir jigar kasalliklari va surunkali gepatit, ji- gar sirrozida yuzaga keladi. Modda almashinuvining buzilish jarayoni oqibatida rivojlanadi. Bundan tashqari jigar distrofiyasi, glukogenning kamayishi, intoksikatsiya, oqsil almashinuvining buzilishi kabi omillar ham komaning rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.
Klinikasi: bemorda umumiy darmonsizlik, ishtahaning pasa- yishi, jigar o‘lchamining kichrayishi, keskin sariqlik, uyqusiz- lik va qo‘zg‘alish paydo bo‘ladi. Teri osti qon quyilishi, burun- dan, buyrakdan qon oqishi mumkin, najas rangsizlanadi. Og‘ir holatdagi komada hushidan ketish, axilik najas paydo bo‘ladi. Jigar o‘lchami juda kichrayadi. Siydikda oqsil va silindrlar paydo bo‘ladi.
davolash: bemorga 50 ml 40% li glukoza vena ichiga, 5%– 400 ml glukoza vena ichiga, 1 ml 20% li kofein teri ostiga, 2 ml kordiamin, 1 ml vitamin B₁₂, askorbin kislotasi 5% ligidan 5 ml vena ichiga kiritiladi.
Kortikosteroidlardan prednizolon, kortizon yuboriladi. Ovqat moddalaridan oqsil va yog‘ miqdori chegaralanadi.