Microsoft Word al fiqh al absat ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
Savol: — Bir odam amri ma’ruf va nahyi munkar qilib yursa va odamlar unga ergashsa, 
so‘ngra u jamoatga qarshi chiqsa, bunday odam to‘g‘ri qilgan bo‘ladimi? 
Javob: — Yo‘q. 
Savol: — Nega? Axir Alloh va Uning payg‘ambari amri ma’ruf va nahyi munkarga 
buyurganlar va bu mutlaqo farz-ku. 
Javob: — Shunday. Lekin ularning buzadigan narsalari qon to‘kish, halolni harom 
deyish, mollarni o‘g‘irlash kabi narsalarni isloh qilishlaridan ko‘p bo‘ladi. 
Alloh taolo: «Agar mo‘‘minlardan ikki toifa o‘zaro urushib qolsalar, darhol ular o‘rtasini 
isloh etinglar. Bas, agar ulardan biri, ikkinchisining ustiga tajovuzkorlik qilsa, bas, to 
(tajovuzkor toifa) Allohning amriga qaytgunicha, sizlar tajovuz qilgan (toifa) bilan 
urushinglar!..» (Hujurot, 9, mazmuni), degan. 
Savol: - Tajovuzkor, haddan oshgan toifaga qarshi qilich bilan kurashamizmi? 
Javob: -- Amri ma’ruf va nahyi munkar qilasan, qabul etmasalar, ularga qarshi jang 
qilasan. Payg‘ambarimiz alayhissalomning: «Sizga jabr qiluvchining zulmi, odil odamning 
adolati zarar qilmaydi. Sizga o‘z ajringiz, ularga o‘z gunohlari», degan so‘zlariga binoan 
sen, agar imom sitamkor bo‘lsa, adolatli toifa bilan birga bo‘lasan. 
Savol: — Ochiq xavorij bo‘lganlar to‘g‘risida nima deysiz? 
Javob: — Ular xavorijlarning eng ifloslaridir. 
Savol: — Ularni kofirlar deymizmi? 
Javob: - Yo‘q, Lekin ularga qarshi peshvolarimiz kurashganiday, ezgulik sohiblari 
Hazrati Ali va Umar ibn Abdulazizlar kabi kurashamiz. 
Savol: - Xavorijlar biz kabi takbir aytadilar, namoz o‘qiydilar, Qur’on tilovat qiladilar. 
Abu Amomaning qissasini eslang-chi! U Damashq masjidiga kirganida, unda 
xavorijlardan birtalayining kallalari dumalab yotar edi. U Abu G’olib al-Hummusiyga: Ey 
Abu G’olib, ular odam bolalari, hamshaharlaringdan-ku, dedi. Senga ularni 
tanishtiraman, deb Abu G’olib: Ey ahli do‘zaxning laychalari, ey ahli do‘zaxning 
kuchuklari, ey osmon tagidagi eng razil murdalar, dedi. Abu Amoma o‘zini to‘xtatolmay 
ko‘z yosh to‘kardi. Bu holatni ko‘rgan Abu G’olib: Ey Abu Amoma, seni yig‘latayotgan 
narsa nima, dedi. Abu Amoma unga dedi: ular musulmon edilar, sen ular to‘g‘risida 
nimalar deyapsan, men nimalarni eshityapman, avvalambor Alloh taolo Qur’onda: «Ba’zi 
yuzlar oqaradigan va ba’zi yuzlar qorayadigan Kun (qiyomat)ni eslang: yuzi 
qorayganlarga: «Imon keltirgandan keyin yana kufrga qaytgan edingizlarmi? Kufringiz 
tufayli mana shu azoblarni totib ko‘ring endi», - deyilur» (Oli Imron, 106, mazmuni); 
«Yuzlari oqargan zotlar esa Allohning rahmati (jannati)dadirlar. Ular u yerda abadiy 
qoluvchilardir» (O’sha sura, 107, mazmuni) degan-ku. 
Ikkinchidan, Paykambarimiz alayhissalom, «Subhanalloh»ni yetti marta aytib: 
«Xavorijlarning kufri kufroni ne’matdir, Allohning ularga bergan in’omlariga kufr 
qilganlar», deb aytmaganmilar? 

---

Al-fiqh al-absat. Imomi A'zam Abu Hanifa