Microsoft Word +++Jinoyat huquqi Umum. Rustambayev 2006. doc

dispozitsiya 
Oddiy 
Havolaki 
Aralash 
Blanket 
Tasvirlov 

---

55 
Oddiy dispozitsiyada jinoyat tarkibining belgilari ifodalanmasdan, 
jinoyatning umum etirof etilgan nomi ko‘rsatiladi. Masalan, ozodlikdan 
mahrum qilish joylaridan qochish jinoyati (222-modda 1-qism). Bunday 
dispozitsiyada jinoyatning belgilari ochib ko‘rsatilmaydi. Ba’zan bunday 
dispozitsiyalar «nomlanuvchi dispozitsiya» deb ham ataladi. 
Tasvirlovchi dispozitsiyada muayyan jinoyat turining belgilari 
ko‘rsatiladi. Masalan, firibgarlik jinoyatini ifodalovchi 168-moddada 
jinoyatning nomi ko‘rsatilmasdan, uning asosiy belgilari ham ko‘rsatib 
berilgan: firibgralik, ya’ni aldash yoki ishonchni suiistexmol qilish yo‘li 
bilan o‘zganing mulkini yoki mulkiy huquqini qo‘lga kiritish. 
Blanket dispozitsiyada muayyan jinoyatning belgilari boshqa huquq 
sohasiga oid qonunlar yoki me’riy hujjatlar asosida aniqlanadi. Masalan, 
Jinoyat kodeksi 200-moddasi dispozitsiyasi, unda veterinariya yoki 
zootexnika qoidalarini buzish xayvon yoki parrandalar epidemiyasi 
(epizotiyasi) tarqalishiga, ularning yalpi qirilib ketishiga yoki boshqa og‘ir 
oqibatlar kelib chiqishiga sabab bo‘lsa ushbu modda bilan javobgarlikka 
tortishga asos bo‘ladi, deyilgan. Veterinariya qoidalari va zootexnika 
qoidalari O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qonunlari va Vazirlar 
Mahkamasining qarorlari yoki tegishli vazirliklarning yo‘riqnomalarida 
belgilab qo‘yilishi mumkin. Jinoyatning obyektiv tomonini aniqlashda 
ushbu qoidalar ko‘rsatilgan hujjatlarga murojaat qilinadi va qaysi qoidalar 
buzilganligi aniqlanadi. Blanket dispozitsiya qonunlarni ixchamlashtirish 
va amalda qo‘llanishini osonlashtirishda katta ahamiyatga ega.