Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc

epikurchilarning muqaddas dargohiga aylangan. Epikur umri davomida hech qachon 
o‘zgalarning fikriga tayanmaslikka harakat qilgan. Jami 300 ga yaqin asar yozgan, biroq 
ular bizga qadar yetib kelmagan. Epikurning ta’limoti asoslari bayon etilgan uchta 
maktubi va ba’zi qo‘lyozmalaridan parchalargina saqlanib qolgan. 
Donishmand umrining so‘nggi 14 kuni davomida buyragidagi toshdan qattiq azob 
chekkan. Rivoyatlarga qaraganda, u issiq suv to‘ldirilgan jomga yotib o‘tkir sharobni 
simirgan-da, do‘stlariga saboqlarini unutmaslikni vasiyat qilib, hayotdan ko‘z yumgan. 
* * * 
«Falsafa yoxud donishmandlikka mehr qo‘yish aqlni charxlash demakdir, — deb yozadi Epikur. — 
Bu mehr fikrlash va suhbatlashish yordamida baxtli hayotning mohiyatini ochib beradi. Zero, falsafa 
fanining boshqa ilmlardan farqi ham shundaki, bunda maqsadga mehnatning so‘nggida yetiladi va 
shu bilan qanoat hosil qilinadi». 
* * * 
Navqironlik chog‘larida falsafani bir chetga surib qo‘yishdan, keksayganda esa undan bezib 
qolishdan saqlaning. Axir qalb sihatligiga erishmoq uchun yoshning hech qanday ahamiyati yo‘q-ku. 
* * * 
Falsafa bilan shug‘ullanishga hali erta yoki buning vaqti o‘tdi deguvchilar xuddi baxtiyorlik onlari 
hali yetib kelmadi yoki u o‘tib ketdi deguvchilar kabidir. Shu bois falsafa keksalar uchun ham, 
o‘spirinlar uchun ham birdek zarur. Keksalarga shuning uchun zarurki, falsafa tufayli ular 
o‘tmishlaridan quvonadilar va ezgulikdan bahramand bo‘lishadi. O’spirinlar esa falsafa tufayli keksa 
donishmandlar sifatlariga erishib, kelajakdan cho‘chimaydilar. 
* * * 
Koinot cheksizdir. Aslida intihoga ega bo‘lgan narsalarning chegarasi bo‘ladi. Chegara esa chetdan 
turib kuzatish mumkin bo‘lgan narsadir. Koinot chegarasiz, demak, uning intihosi yo‘q. Intihosiz narsa 
esa bepoyon va cheksizdir. 
Olam qachon paydo bo‘lganidan qat’i nazar, yilning bahor kezlarida yaralganiga shubha yo‘q. 
Aynan bahorda hamma narsa ilk marta kurtak ochib gullagan va meva tukkan. 
* * * 
Epikur jon haqida shunday degandi: «Jon o‘ta darajada latif to‘qimalardan tarkib topgan. Ammo 
shunga qaramay, u to‘rt xil tabiatli narsalar aralashmasidan iboratdir. Uni bir ulush olov, bir ulush 
havo, bir ulush nafas va his etish qobiliyatiga ega bo‘lgan to‘rtinchi nomsiz ulush qo‘shilmasi sifatida 
tasavvur qilish lozim. So‘nggi nomsiz ulush jonning joniga o‘xshaydi. Chunki u tufayligina jon jonga 
aylanadi». 
* * * 
Jon o‘z holicha, jism o‘z holicha his etish qobiliyatidan mahrumdir. Ular ikkisi birgalikdagina his eta 
oladilar. 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf