Microsoft Word shaytanat4 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
211
Bankning ishonchsiz ekani Xongireyning o‘ziga ham yaxshi ma’lum. Shu paytga qadar 
omonat kassaga sariq chaqa ham qo‘ymagan. Changaliga tushgan odamlarning
uyidan jamg‘arma daftarchalarini olganda ularning laqmaligidan kulardi. Yarim yilcha 
muqaddam bir iqtisodchi bankdan olinishi mumkin bo‘lgan foydaning miqdorini aytganda 
Xongirey bu ishga qiziqib qoldi. Mo‘ljalicha, uzog‘i bilan ikki oy ichida hal etilishi lozim 
bo‘lgan ishning yarim yilga cho‘zilishiga boshqa toqat qilolmadi. Ayniqsa har bir 
hujjatdagi imzo uchun haq to‘lash uning izzat-nafsiga tegardi. «Kuch bilan bitadigan ish 
uchun haq to‘lash ahmoqlikdir», deb so‘kinardi. So‘kinardi-yu, kuch hamisha ham natija 
beravermasligiga aqli yetib, o‘zini tiyardi. Oqim asosiy to‘g‘onlardan biriga kelib 
to‘xtaganda uning toqati toq bo‘ldi. Mamatbey xo‘jayinining kallasiga qanday shumlik 
kelganini bilmasdi, bilganida ham to‘xtatishga qurbi yetmasdi. Chunki Xongirey xuddi 
Hosilboyvachcha kabi yonidagilardan maslahat so‘rardi-yu, lekin o‘z bilganidan qolmas 
edi. Baygildin — ustoz, Mamat- bey — yaqin yordamchi hisoblanganlari bilan 
vazifalari buyruqni bajarish, amrga so‘zsiz itoat etishdan iborat ekanini yaxshi bilardilar. 
Mamatbey xo‘jayinining amri bilan tug‘ilgan kun nishonlanadigan joyni aniqlagach, 
belgilangan vaqtdan yarim soat avval «Praga» restoraniga keldilar. Xongirey yigirma 
kishiga mo‘ljallangan dasturxonga ko‘z yugurtirib, yana o‘n stul qo‘yishni, dasturxon 
ustini yanada to‘kinroq bezashni buyurdi. 
— Ha, gapimga tushunmadingmi? — dedi Xongirey buyruqni bajarishga 
shoshilmayotgan restoran xo‘jayiniga qarab. 
— Tushundim, — dedi restoran xo‘jayini, — lekin... egalari norozi bo‘lisharmikin? 
— Egalari deganing bankdagilarmi? 
— Ular mehmonlar. Dasturxonni «Orxideya» buyurgan. — Restoran, xo‘jayini «shuni 
ham bilmaysizmi?» deganday qarab oldi. Xongirey o‘z navbatida xuddi shu savol nazari 
bilan Mamatbeyga qaradi. Mamatbey «xabarim yo‘q edi», degan ma’noda yelkasini qisdi. 
Temir buyumlar sotish bilan shug‘ullanadigan bu firma Xongireyga ma’lum edi. Bugay 
laqabli o‘g‘riboshi kasbini o‘zgartirib, savdo firmasi tashkil etayotganida Xongireyning 
maslahatini, aniqroq aytilsa, roziligini olgan edi. To‘da kichikroq, kuchsizroq bo‘lgani 
sababli Xongirey ularga to‘siq yasamadi. «Praga» restorani ko‘p yillardan beri Bugay 
ixtiyorida ekani, unga cho‘tal to‘lab turishini ham yaxshi bilardi. Mamatbey tug‘ilgan kun 
«Praga»da nishonlanishini aytganda «bu tasodifmi yo Bugay bilan aloqasi bormi 
bularning» deb o‘ylagandi. Restoran xo‘jayinining gapidan keyin buyrug‘ini bekor qilib, 
o‘zi uchun hozirlab qo‘yilgan joyga borib o‘tirdi. 
— Bugayning bular bilan qanday oldi-berdisi bor?— dedi Xongirey Mamatbeyga o‘tli 
nigohini qadab. Xo‘jayinining g‘azablanganini sezgan Mamatbey nimadir deyishga 
majbur edi. Shu sababli haqiqatni emas, taxminini ayta qoldi: 
— Balki Bankdan qarz olmoqchidir? 
Xongireyga bunaqa mujmal javob kerak emasdi. U o‘t oldirgan sigaretini ro‘parasida 
o‘tirgan Mamatbeyga qarab otdi-da: 
— Shu ziyofat tugaguncha aniq bilib ol, ahmoq! — deb amr etdi. 
Mamatbey sigaretni kuldonga astalik bilan qo‘yib, o‘rnidan turdi. Tashqarida qolgan 
yigitlarning biriga amrni yetkazib, joyiga qaytdi. 
Shodiyonaga aytilganlar birin-sirin kelib, ziyofat boshlangach, Xongirey ularga qarab 
turib: 
— Maoshga yashaydigan halol odamlar shularmi? — dedi piching bilan. 
— Ha, bu bechoralarga qiyin, — dedi Mamatbey bu piching ohangini quvvatlab. 
— Biz muttahamlarmiz, bular esa halol odamlar. Qara, xotini menbop ekanmi? 
— Sal qarilik qiladi. 
— Bugun uyiga mehmon bo‘laman. 

---

Shaytanat (4-kitob). Tohir Malik