Mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti fitrat o’zbek adabiyoti namunalari 1 –jild Toshkent «mumtoz so‘Z»
Download 390.19 Kb.
|
Fitrat adabiyot namunalari
- Bu sahifa navigatsiya:
- O’zbekchasi
- Ayrim so’zlar
|
Ayrim so’zlar: 1. Borubon – bormoq, “kelmak”ning bu orada munosib ma’nosi yo’q. Mahmud Qoshg’ariyning bu misra tarjimasida “inbalaxa subhu al-ribi’” deganiga ko’ra, buning to’g’risi: “yorubon“ bo’lsa kerak.
Arkuz - bahorda erigan qor, muz suvi. 3. Munduz - ongsiz, telba. Eskarma: misra oxirlaridag’i (ى- y )lar i emas, ma’nog’a daxli bo’lmay, ohang uchun aytilaturg’an (ye)dir. Turluk jajak yarildi1 Barjin2 yazim3 karildi4 Ujmoq yari ko’ruldi Tumlug’ yana kalgu so’z O’zbekchasi: Turli chechaklar ochildi Har tomonda ko’katlardan ipak to’shaklar yoyildi Jannat yeri ko’rildi Sovuqlar qaytib kelmaslik(ka) ketdilar. Ayrim so’zlar: 1. Yarilmak - yarmakning majhul shakli. Mahmud Qoshg’ariyning so’ziga ko’ra, bir narsani yorish (yog’ochni bolta bilan yorish kabi) jabriy suratda esa unga “yormoq” der ekanlar (bir gul qobug’ini yorish kabi); yaxshilik, sekinlik bilan bo’lsa, unga “yarmak” der ekanlar. 2. Barjin - ipak, tovar. 3. Yazim — yoyim, to’shak. 4. Karilmak - har tomondan tortib yoymoq, kirmakning majhuli. 5. Tumlug’ - sovuq. Og’di1 bulit ko’krayu2 Yag’mur, to’li3 sakrayu Qaliq4 ani o’krayu3 Qancha barir bilgu so’z O’zbekchasi: Bulut guldurab paydo bo’ldi Yog’mur ham do’llar sakrab tusha berdi Havo bulutni har tomong’a sudraydir Qayoqqa borishi ma’lum emas! Ayrim so’zlar: 1. Og’moq - “oqarmoq”, “chiqmoq”, “paydo bo’lmoq” ma’nolarida ishlatiladir. Munda “paydo bo’lmoq” ma’nosidadir. 2. Ko’kramak - qichqirmoq. 3. To’li – do’l. 4. Qaliq - havo, shamol. 5. O’kramak - harakat etdirmak. Qush, qurt qamug’ tizildi Arlik1 tishi terildi2 Ugur3 olib tarildi Yinqa4 yana kirgu so’z O’zbekchasi: Butun qush-qurtlar tirildilar Erkak-urg’ochi yig’ilishib Uyur olib har tomong’a tarqaldilar, yoyildilar. Ular emdi qaytadan inlariga kirmaslar! Ayrim so’zlar: 1. Arlik – to’g’risi, “arkak” (erkak) bo’lsa kerak. 2. Tirilmak – to’g’risi: “to’planmoq” ma’nosida “tarilmak” (terilmak) bo’lsa kerak. 3.Ugur - uyur. 4. Yinqa - ? Yoy qo’rqinga inanma1 Suvlar uza tayanma Asizligik anunma2 Tilda chiqar adgu so’z O’zbekchasi: Bahorning chiroyiga ishonma Suvga tayanib bo’lmaydir Yomonliqqa tayyorlanma Tilingda har vaqt yaxshi so’z bo’lsun. Download 390.19 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|