Muqaddima

YOG’LARNING SO’RILISHI 

---

202 
Neytral yoglar parchalanishi natijasida hosil bo`lgan glitserin va kalta hamda o
‘
rta 
zanjirli yog
‘
kislotalarning so
‘
rilishi uchun maxsus mexanizmlar kerak emas. Ulаr 
enterotsit membranasi orqali diffuziyalanib o
‘
tadi. Uzun zanjirda yog
‘
kislotalar va 
xolesterinni so
‘
rilish ro
‘
y beradigan yuzaga (enterositlarning apikal membranasiga) 
aralash mitsellalar yetkazadi. 
Aralash mitsellalar o
‘
t-safro mitsellalari asosida ularga uzun zanjirli yog
`
kistotalar, 
xolesterin va lizoletsitin so'rilishi natijasida hosil bo`ladi Aralash mitsella enterotsit 
membranasiga to
‘
qnashganida tarkibidagi yog
‘
kislotasi maxsus tashuvchi oqsil 
molekulasi bilan birikadi va enterotsit ichiga o
‘
tkaziladi. 
Enterotsitlarning endopmazmatik retikulumida yoglar parchalanishi mahsulotlaridan 
neytral yog' va fosfolipidlar qayta sintezlanadi. Sintezlangan yog‘ Goldji aparati sohasida 
oqsillar bilan birikib,xilomikronlar va zichligi juda past bo`lgan, lipoproteinlar hosil 
qiladi. Bu zarrachalar lateral va bazal membranalar orqali enterotsitdan chiqib, 
vorsinkaning markaziy limfa tomiriga o'tadi. 
Yoglar so'rilishini boshqaruvchi mexanizmlar uglevodlar so'rilishini boshqaruvchi 
mexanizmlardan,deyarli farq qilmaydi. Binobarin, ichak gormonlari sekretin va 
xolesistokmin-pankreozimin yog‘ so
‘
rilishini tezlashtiradi, deyish mumkin. Limfa bilan 
umumiy qon aylanishiga tushgan yoglar asosan yog‘ zahiralariga o'ladi va zaruriyatga 
qarab energiya manbai hamda plastik material sifatida ishlatiladi. 
Yog‘da eriydigan vitamin (A,D,E,K) va boshqa moddalarning sorilishi yog'ning 
so'rilishiga bog`liq. Yog
‘
yaxshi so
‘
rilmasa, bularning o
‘
zlashtirilishi kamayib ketadi.