N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a

Omonqo‘ton g‘or makoni-Samarqand viloyati Urgut tumanining 
Omonqo‘ton qishlog‘i yaqinida, Samarqanddan 43-44 km janubda 
joylashgan. Makon 1947 yilda D.N.Lev rahbarligidagi SamDU 
ekspeditsiyasi tomonidan topildi va 1957 yillargacha tadqiqot ishlari olib 
borildi. Tadqiqotlar jarayonida qalinligi 25smdan 1,5 mgacha boMgan 
madaniy qatlam aniqlanib, undan 220 ta tosh buyumlar topildi. Ularning 
asosiy qismi chaqmoqtoshdan yasalgan. 30 ga yaqin turli xildagi 
nukleuslar boMib, ular orasida gardishsimon va prizma shaklidagi 
nukleuslar ham bor. Paraqalar levallua-muste texnika madaniyatini 
eslatadi. Kertish texnikasi asosida toshning ikkala tomoniga ham ishlov 
berish natijasida qurol tigMari arrasimon va toMqinsimon boMib chiqqan. 
Bu erda bargsimon paraqalar ham bor. Bunday qurol namunalari 
Ko‘tirbuloq va Zirabuloq makonlaridan ham topilgan.
Omonqo‘ton g‘oridan hayvonlarning suyak qoldiqlari ham topilgan. 
Arxeolog D.N.Levning tadqiqoticha, makon ilk va rivojlangan muste 
davriga oiddir.
Takalisoy g‘ori - Omonqo‘ton g‘origa yaqin joylashgan muste davri 
yodgorligidir. Uni 1952 yilda D.N.Lev tadqiq qilgan. Bu erdan 
chaqmoqtosh siniqlari, uchburchaksimon uzun paraqa, kertish usulida 
ishlangan pichoqsimon qurol, gulxan izlari va hayvon suyaklari topilgan. 
Toshning ishlanish texnikasi asosida uni D.N.Lev mustening so‘nggi 
bosqichiga oid deb ko‘rsatadi, chunki bu erdan topilgan paraqalar va 
otsheplar gardishsimon va prizmaga o‘xshash nukleuslardan ajratib 
olingan. Bu makonda neandertal odamlar vaqtincha yashaganlar.
Takalisoy makonidan topilgan ashyolar Qo'tirbuloq makonidan 
topilgan ashyolarga o ‘xshash boMib, bu neandertal odamlarning 
Zarafshon vohasida muste davri boshidan to oxirgi bosqichigacha 
uzluksiz yashaganlaridan darak beradi.
28

---