Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti


Download 24 Kb.
Pdf ko'rish
bet15/30
Sana05.02.2018
Hajmi24 Kb.
#26036
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   30

132

FONETIKA
L / f .   Til  oldi  unlilari  berilgan 
javobni toping.
A) o, a
B) o, a, u
C) o, a, i
a, e, i
2.  Ochiq  bo‘g‘indan  birida 
faqat til undoshi berilgan so‘zni 
toping.
A)bahona_
<-B) щащпип
С) vafodor
3.  Y am -yashil—  s o ‘zida 
nechta  unli  va  nechta  undosh 
tovush bor?
A) 3 ta unli, 3 ta undosh
B) 5 ta unli, 5 ta undosh
C) 3 ta unli, 5 ta undosh
D) 4 ta unli, 4 ta undosh
4. 
Q aysi  q a to rd a   lab 
undoshlari berilgan?
A).x, g
B )j,k
C)Jh„ng
P ;  b, m
5.  Lab  undoshlari  ishtirok 
etgan yasama so‘zni toping.
A) savlat
B) gulzor
<(Z)
 ommabop
D) oshiq
6.  Q aysi  so ‘z  ta rk ib id a  
portlovchi undosh mavjud?
A) sababsiz
B) suvsiz
C) yuzsiz
D) foizsiz
7.  Qaysi jarangli undosh o‘z 
ja ra n g siz   ju fti  bilan   b irg a 
sirg‘aluvchi tovushlarga mansub 
boiadi?
A)b
B)d
C)k
D) z
8. —t— va —h— tovushlari 
qaysi  xususiyatlariga  ko‘ra  bir 
guruhga mansub boiadi?
A) jarangli va jarangsizligiga 
ko‘ra
B) lab yoki tish undoshlariga 
oidligiga  ko‘ra
p o rtlo v c h i 
yoki 
sirg aluvchiligiga  ko‘ra
D) 
tilning  qayerida  paydo 
boiishiga ko ‘ra
9. 
— f— 
u n d o sh i 
til 
u n d o sh la rin in g   qaysi  tu rig a 
mansub?
A) til oldi undosh
B) sayoz til oldi undoshi
C) chuqur til orqa undoshi
\P)
 lab-tish undoshi
133

10.  Qaysi jarangli  undoshlar 
sirg‘aluvchilarga mansub emas?
£ ) k , t
B)b, n
C) v, z
•  D ) j,g ‘
11.  Berilgan  jaran g li  un- 
doshlardan  qaysilari  sirg‘aluv- 
chilarga mansub?
A) k, q
B )f,s
C )j,b  
\V 6 r ,z
12.  Qaysi  so‘z  talaffuzida 
jarangsiz tovush o‘zidan keyingi 
ja ra n g li 
to v u sh n i 
o ‘ziga 
moslashtiradi?
A) ketdi  '
B)zarur
C )o ‘qi£di  ;
D) maqsad
13.  Ja ra n g siz   u n d o sh la r 
ishtirok etmagan yasama so‘zni 
toping.
A) bejirim
B) gulsiz
C) lolazor
D) yolg‘ondakam
14.  P o rtlovch i  u ndo sh lar 
y on m a-y on  kelgan  so ‘zni 
toping.
A) iqtisod
B) nashriyot
C) qing‘ir
D) hamfikr
15.  Q aysi  yasam a  so ‘z 
tarkibida  sirg‘aluvchi  tovush 
mavjud?
A) ulg‘aymoq
B) kechikmoq
C) shoshilmoq
D) changimoq
16.  b
  va 
к
  tovushlari  qaysi 
x u su siy a tla rig a  
k o ‘ra 
bir 
guruhga mansub bo‘ladi?
A )
 
ja ra n g li 
yoki 
jarangsizligiga  ko‘ra
B) lab yoki tish undoshlariga 
oidligiga  ko‘ra
C) 
p o rtlo v c h i 
yoki 
sirg‘aluvchiligiga  ko‘ra
D)  tilning  qayerida  paydo 
bo‘lishiga ko‘ra
17.  Metateza  hodisasi  qaysi 
qatordagi so‘zda kuzatiladi?
A)
 zarar-zaral
B) yurakka-yurakga
C) tuproq-turpoq
D) tuzsiz-tussiz
18.  Y onm a-yon  kelgan 
tovushlarning  o‘rin  almashishi 
tilshunoslikda qanday ataladi?
A)
 assimilatsiya
B) dissimilatsiya
C) metateza
D) tovush almashishi
19. 
F a q a t 
ja ra n g siz  
undoshlar  qatnashgan  so‘zlar 
qatorini toping.
A)
 daromad, jamoat, hushyor
B) muhabbat, vafo, sadoqat
C) taxta, soat, sukut, toqat
D) tosh, shikoyat, kitob, mulk
20.  Urg‘usi  oxirgi  bo‘g‘inga 
tu sh m ag an   so ‘zlar  q a to rin i 
toping.
A)
 bog‘lar, olma, novcha
B) qazilma, qotishma, burama
134

C)  y ang icha,  qish g ach a, 
o‘zgacha
D) qishloqcha, yigitcha, uycha
21.  Qaysi  jav obd a  tovush 
o ‘z g a rish la ri  yuz  bergan?
l.~ ulug‘;  2.~taroq;  3.~tirnoq;
4.~bilak;  5.~yurak;  6.~buyruq
A)  1,2, 4
B) 2,  3,  5
C) 2,  3, 4
D) 2,  3, 6
22.  Q aysi  ja v o b d a   so ‘z 
k o ‘ch irish   q o id asi  t o ‘g ‘ri 
ko‘rsatilmagan?
A) mu-do-faa
B) mat-ba-a
C) si-ngil
D) tran-sport
23.  Yigirmata  so‘zida  urg‘u 
qajfsi'bo‘g‘inga  qo‘yilgan?
(A M   ga
B )2 g a
C)3 ga
D) 4 ga
24.  Qaysi  qatordagi  so‘zlar- 
ning  m a’nosi  urg‘u  yordamida 
farqlanadi?
A) bolada, qo‘lla, ahil
B)  xiyla,  a riy a ,  belcha, 
beshala
C) bogiar, ishlar.. qishloqcha
D) burun, gajim, uylar
25. 
—a y ir— 
so ‘ziga 
quyidagi  qaysi  qo ‘shimchalar 
q o ‘shilsa  to v u sh   tu sh ish i 
vujudga keladi?
l.~-ish;  2.—il;  3.~-ma;  4.— 
i;  5.~-im
A)  1,2,4,5
B)  2,3,4,5
C) 2,4,5
D)  1,2,4
26.  R otalarni  zudlik  bilan 
o ‘rn id a n   k o ‘chirish  h aq id a 
og‘zaki buyruq berildi. Berilgan 
gap  tarkibidagi  necha  so‘zda 
tovush tushishi hodisasi mavjud?
A)  1  so‘zda
B) 2 so‘zda
C) 3 so‘zda
D) 4 so‘zda
27.  Alisher parvarish qilayot- 
gan  qushlarni  ko‘rgan  bolalar, 
unga  havas  qilishdi.  Ushbu gap­
dagi so‘zlar tarkibida qanday fo­
netik o‘zgarishlar vujudga kelgan?
A) tovush tushishi
B) tovush almashishi
C) tovush orttirilishi
D) tovush tushishi, orttirilishi 
va  almashishi
28.  Q aysi  so ‘z  ta rk ib id a  
portlovchi undosh mavjud?
A) sadoqat
B) suvsiz
C) yuzsiz
D) foizsiz
29.  Alisher parvarish qilayot- 
gan  sayroqi  qushlarni  ko‘rgan 
bolalar,  unga  havas  qilishdi. 
Ushbu  gapdagi  yasama  so‘zlar 
tarkibida  qanday  fonetik  o‘zga- 
rishlar vujudga kelgan?
A) tovush tushishi
B) tovush orttirilishi
C) tovush almashishi
D)  tovush  alm ashishi  va 
tushishi
135

30. Og‘zaki nutqda qaysi so‘z 
tarkibidagi  portlovchi  tovush 
b a ’zan  sirg ‘aluvchi  tovush 
tarzida talaffuz qilinadi?
A) maktab
B) boribdi
C) taqsim
D) xohish
31.  Qaysi  ju m lad a   gap 
u rg ‘usi  —muzeyga—  so'ziga 
tushgan?
A) 
D am  
olish 
kuni 
o ‘qituvchimiz  bizni  muzeyga 
olib boradi.
B)  0 ‘qituvchim iz  bizni 
muzeyga  dam  olish  kuni  olib 
boradi.
C)  Bizni  dam   olish  kuni 
muzeyga  o ‘qituvchim iz  olib 
boradi.
D) Muzeyga bizni dam olish 
kuni 
0
‘qituvchimiz olib boradi.
32.  Qaysi  so‘z  talaffuzida 
jarangsiz tovush o'zidan keyingi 
jara n g li 
to v ush n i 
o ‘ziga 
moslashtiradi?
A) ketdi
B)zarur
C) o‘qibdi
D) maqsad
33.  U rg‘u  m a’no  farqlash 
vazifasini  bajargan  so ‘zlarni 
belgilang. 
1) 
~h o zir; 
2) 
-q u rilm a ;  3)  ~ y o ‘llar;  4) 
~ko‘chirma;  5)  ~yangi
A)  1, 2,  4,  5
B ) l,3 , 4,5
C)  1 ,3 ,4
D) 2,4
34.  Qaysi so‘zlarning  o‘zak- 
negizida tovush almashishi yuz 
bergan?
l.~ q iy n a ; 
2 .~ tuzum ;
3 .~ y uv u n d i; 
4.~uyum ; 
5.~unum; 6.~bo‘yoq
A)  1,2, 3,4,  5,6
B) 2, 4,  6
C)  1,4,  5,  6
D)  1,2,  4,  6
35.  Qaysi  so‘zlarda  u rg‘u 
yordam ida  m a’noni  farqlash 
mumkin?  l.~surm a;  2.~mexa- 
nik;  3 .~ y o ‘llar;  4.~ yangi;
5.~bog‘cha
A )
  1,2,  3,  4,5
B)  1,  3,  5
C) 3, 4, 5
D)  1,3,  4,  5
36.  Malika  opaning  ikkala 
o‘g ii  shaharda  o‘qib,  ulg‘ayib 
yana  bag‘riga  qaytdi.  Berilgan 
gap  tarkibidagi  necha  so‘zda 
tovush tushishi hodisasi mavjud?
A)
  1  so‘zda
B) 2 so‘zda
C) 3 so‘zda
D) 4 so‘zda
37.  Malika  opaning  ikkala 
o‘g‘li  shaharda  o‘qib,  ulg‘ayib 
yana  bag‘riga  qaytdi.  Ushbu 
gapdagi so‘zlar tarkibida qanday 
fonetik  o ‘zgarishlar  vujudga 
kelgan?
A)
 tovush tushishi
B) tovush almashishi
C) tovush orttirilishi
D)  tovush  tu sh ish i  va 
almashishi
136

38.  Malika  opaning  ikkala 
o‘g‘li  shaharda  o‘qib,  ulg‘ayib 
yana  bag‘riga  qaytdi.  Ushbu 
gapdagi  necha  so'zda  egalik 
qo‘shimchasi qo‘shilishi natijasida 
fonetik o‘zgarish vujudga kelgan?
A)  1  so‘zda
B) 2 so‘zda
C) 3 so‘zda
D) 4 so'zda
39.  Qaysi  so‘zdagi  til  oldi 
undoshi og‘zaki nutqda lab-lab 
u n d o sh i  sifa tid a   ta la ffu z  
qilinadi?
A) ichdim
B) shanba
C) borib
D) taqsim
40.  Qaysi  so‘zdagi  til  oldi 
undoshi og‘zaki nutqda boshqa 
til oldi undoshi sifatida talaffuz 
qilinadi?
A) to‘qson
B) uchta
C) tubsiz
D) tanob
41.  Negadir undagi  quvnoq 
davraga bo‘lgan e’tibor susaydi. 
Ushbu gap tarkibidagi so‘zlarda 
qanday  fonetik  o ‘zg arish lar 
kuzatiladi?
A)  tovush  tu sh ish i  va 
almashishi
B)  to v ush  alm ash ish i  va 
orttirilishi
C)  to vu sh  tu sh ish i  va 
orttirilishi
D) tovush tushishi, orttirilishi 
va  almashishi
42.  Negadir undagi  quvnoq 
davraga bo‘lgan e’tibor susaydi. 
Ushbu gapdagi so‘zlarda fonetik 
o ‘z g a rish la rn in g   qaysi  biri 
kuzatilmaydi?
A) tovush tushishi
B) tovush almashishi
C) tovush orttirilishi
D)  fonetik  o‘zgarishlarning 
uchala turi kuzatiladi
43.  Y onm a-yon  kelgan 
tovushlarning  o‘rin  almashishi 
tilshunoslikda qanday ataladi?
A) assimilatsiya
B) dissimilatsiya
C) metateza
D) tovush almashishi
44.  So‘z tarkibidagi tovush­
larning  ajratib yoki cho‘ziqroq 
talaffuz qilinishini ko‘rsatuvchi 
ishora qanday ataladi?
A) vergul
B) urg‘u
C) tutuq belgisi
D )so ‘zurg ‘usi
45.  Adabiy  me’yorga  ko‘ra
о 
tovushining  qanday  hollarda 
torroq,  qanday  hollarda  keng 
aytilishi haqida tilshunoslikning 
qaysi bo‘limi bahs yuritadi?
A) fonetika
B) grafika
C) orfoepiya
D) orfografiya
46.  Og‘zaki nutqning tovush 
tizimini  yozma  nutqda  qanday 
berilishini o‘rganuvchi tilshunos- 
lik bo‘limi qanday nomlanadi?'
A) orfoepiya
137

B) orfografiya
C) grafika
D) fonetika
47.  Q aysi  h a rf   til  oldi, 
portlovchi,  jarangsiz  undoshni 
ifodalaydi?
A) Sh
B)Ch
C )J
D) К
48.  Quyidagi  juftliklarning 
qaysi biridagi ikkinchi so’z imlo 
qoidasiga ko’ra xato yozilgan?
A)  ch iq av erm o q   -  chiqa 
berinoq
B) shoxsupa - shosupa
C) tazyiq - tayziq
D) chiqazmoq - chiqarmoq
ORFOGRAFIYA
1.  Im lo  q oid asig a  k o ‘ra 
to‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini 
toping.
A) hazil-mutoiba, udaburo
B) hazil-huzil, uzliksiz
C) haftafaxm, unittirmoq
D) hiqildoq, unumdor
2.  Qaysi  qatordagi  so‘zlar 
xato yozilgan?
A) dukillamoq, shuursiz
B)  dukurlamcq,  shug‘ullan- 
moq
C) duddudlamoq, yassilik
D) dupullamoq, shovillamoq
3. Imlo qoidasiga ko‘ra qaysi 
qatordagi so‘zlarning ikkinchisi 
xato yozilgan?
A) ahl-ahil
B) qism-qisim
C) adl-adil
D) aks-akis
4. 
Qaysi  so‘zlarda  q o ‘sh 
undosh xato qo‘llangan?
A )
 uvvos, uddaburon
B) yallig‘lanish, horittirmoq
C) tirqirramoq, ushshatmoq
D) himmatli, haqqoniyat
5. Qaysi so‘zlarda qo‘sh unli 
xato  qoilanilgan?
A )
 shuursiz, taajjub
B) taassuf, inshoot
C) taalluqli, vakuum
D) taaqib, tajoovuz
6.  Im lo  q o id asig a  k o ‘ra 
to‘g‘ri yozilgan so‘zni belgilang.
A )
 hazil-mutoiba
B) tayziq
C) tasaduq
D) tavoze
7. Quyidagi so‘zlarning qaysi 
birida  nuqtalar  o‘rnida  bo‘g‘iz 
tovushi  ishlatiladi?  l.~ x o   ... 
-lovchi,  2.~sa  ...  ~ifa,  3.~mi  ... 
-lam oq, 4.~xush  ...  ~ol
A)
  1,2,  3,4
B)  1 ,2 ,4
C) 2, 4
D )3 ,4
8.  Qaysi  qatordagi  so‘zning 
ik k in ch i  b o ‘g‘inida 
и
  unlisi 
yoziladi?
A)
 matb ... ot
B) muq ... m
C) m u r... d
D) m u jr... m
9.  Qaysi  qatordagi  so‘zlar 
to‘g‘ri yozilgan?
A )  
m u q arrar,  ham suhan, 
elektravoz
138

B)  istehzomuz,  diqinafas, 
doktarant
C)  islohat,  behuzir,  telemi- 
natyura
D) taraddud, masalliq, fede- 
rativ
10.  Imlo  qoidasiga  k o ‘ra 
to ‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini
{
  topiag.
A) injiner, hayifsan
B) indiks, hayxot
C) integral, hoshiya
D) demokratik, fahimli
11.  Im lo  qoidasiga  k o ‘ra 
berilgan so‘zlarning qaysi birida 
ikki  undosh  orasidagi  —i— 
tovushi  ortiqcha  qoilan g an ?
1.~m atin,  2.~xiroj,  3.~faqir,
4.~jazim,  5.~zig‘ir,  6.~muhir
A)  1,2,  3,4,  5,6
B) 2, 4,  5
C)  1, 5,  6
D)  1, 4,  6
12.  Qaysi  so‘z  tarkibidagi 
qo‘sh  udoshlardan  birini  tushrib 
qoldirish  mumkin?  1.~tilli;
2.~nonning;  3,~ellar;  4.~qissa;
5.~yoiladi; 6.~ushshoq; 7.~karra
A)  1,2,  3,  5,6
B) 2,  3,  5,  6
C)  1, 3,  6
D)  3,  5,  6,  7
13. Yangi imlo qoidasiga ko‘ra 
qaysi qatordagi so‘zlarga I, II shaxs 
egalik qo'shimchasi qo‘shilganda 
o‘zakdan  so‘ng  tovush  qo'shib 
aytiladi va yoziladi?
A) parvo, obro‘, mavqe
B) tilak, bek, tayoq
C) qorin, o‘g‘il, singil
D)  Barcha  so‘zlarga  egalik 
qo‘shimchasi  to ‘g‘ridan-to‘g‘ri 
'q o ‘shiladi.
14.  Ot  yasovchi------indi—
q o ‘shim chasi  q a c h o n ------
undi— shaklida yoziladi?
A)  So‘z  tark ib id a  fonetik 
o‘zgarish boigandA )
B)  0 ‘zag ida  u  tovushi 
boigan feilarga qo‘shilgandA)
C  )  
indi—  qo‘shimchasi
faqat shu shaklda ishlatiladi.
D)  Bir  b o ‘g ‘inli  so‘zlarga 
qo‘shilgandA)
15.  “0 ‘zbek  tilining  asosiy 
im lo -q o id a la ri”  (1995)  ga 
asosan  har  bir  so‘zi  bosh  harf 
b ilan   yozilu vchi  b irlik la r 
qatorini belgilang.
A) Mustaqillik kuni
B) Xotira va qadrlash kuni
C) 0 ‘zbekiston qahramoni
D) Barchasidagi so‘zlar bosh 
h arf bilan yoziladi
16.  N oto‘g‘ri  yozilgan  so‘z- 
lar qatorini toping.
A) abstrakt, aksioner, arbitr
B)  v a ly u ta ,  in fly a tsiy a , 
byudjet
C)  litsenzjya,  shosse  kom- 
pensatsiya
D) byurokrat, broker, biznes
17.  Qaysi  juftlikda  so‘zlar 
xato yozilgan?
A) tana, ta ’na
B) nasha, nash’a
C) surat, sur’at
D) mo‘’tadil, mo‘4abar
139

18.  Qaysi qatorda chiziqcha 
bilan yozish qoidasi buzilgan?
A) kecha-yu kunduz
B) qiy-chuvlashmoq
C)  1991-yil
D)  Berilgan  barcha  birlik- 
larda chiziqcha to‘g‘ri qo‘yilgan.
19.  Berilgan  qaysi  so‘zlarda 
qo‘sh undosh bir undosh sifatida 
talaffuz qilinadi? 1. chaqqon; 2. 
million;  3.  metall
A)  1 , 2 , 3
B) 2,  3
C) 3
D) 2
20.  Qaysi  qatordagi  so‘zlar 
to‘g‘ri yozilgan?
A) oybaldoq, surinkali
B) tajavuzkor, xushsuhan
C) hovirlanmoq, xoynahoy
D) hoyhoylamoq, xushmuo- 
mala
21.  Qaysi  q a to rd a g i  so ‘z 
to‘g‘ri yozilgan?
A) ma’sul
B) ma’sud
C) ta’lat
D) ma’yus
22. Qaysi qatordagi nuqtalar 
o‘rnida —i— yoziladi?
A) xushm uom ... la
B )x u sh n...d
C) fu s ... n
D) m u j... moq
23. 
T a rk ib id a  
— ng— 
tov u sh i  b o ‘lgan  so ‘zlarn i 
bo‘g‘inlarga  ajratish  haqidagi 
qaysi fikr to‘g‘ri?
A) 
—ng— tovushidan oldin 
unli undan keyin undosh kelsa,
— ng—  ik kin chi  b o ‘g ‘ind a 
qoladi.
B) —ng— tovushi har doim 
oldingi  bo‘g‘inda  qolib  keyingi 
bo‘g‘inga  qo‘shilmaydi.
C) —ng— ikki unli o‘rtasida 
kelgan  b o isa ,  u  birinchi  yoki 
ikkinchi unli bilan bo‘g‘in hosil 
qilishi mumkin.
D) —ng— ikki unli o'rtasida 
kelgan  bo‘lsa,  —ng—  ikkinchi 
unli  bilan   b irg a  b o ‘g‘inga 
ajratiladi.
FONETIKA  (DAVOM I)
1.  1995 yilda qabul qilingan 
imlo qoidasiga ko‘ra qaysi so‘z- 
larga jo‘nalish kelishigi qo‘shim- 
chasi  q o‘shilsa,  u  m orfologik 
qoida asosida yoziladi?
A) eshik, teshik
B)so‘roq, qarmoq
C) barg, tog1
D) eshik, so‘roq, barg, bog1
2.  1995  yilda qabul qilingan 
im lo  q oid asig a  k o ‘ra  qaysi 
so 'z la rg a   j o ‘nalish  kelishigi 
qo‘shimchasi qo'shilsa, u fonetik 
qoida asosida yoziladi?
A) faqat —g— undoshi bilan 
tugagan so‘zlarga
B) faqat —g‘— undoshi bilan 
tugagan so'zlarga
C) 
— g— 
va 
—g 1— 
u n d o sh la ri  bilan  tu g ag a n  
so'zlarga
D)  —к—  undoshlari  bilan 
tugagan so‘zlarga
140

3.  Quyidagi fe’l so‘z qo‘shil- 
malarining qaysi qoida (yozuB) 
asosida  yozilishini  belgilang.
l.~yoza  beramiz,  2.~boroladi,
3.~ketaver.
A)  1,  2  -  m orfologik,  3  - 
fonetik qoida asosida
B)  2,  3  -  m orfologik,  1  - 
fonetik qoida asosida
C)  3  -  m orfologik,  1,  2  - 
fonetik qoida asosida
D)  1  -  m orfologik,  2,  3  - 
fonetik qoida asosida
4.  S ovuqd an   q u lo g ‘im, 
burnim   qizarib  ketdi.  U shbu 
gapdagi  fonetik  yozuv  qoidasi 
asosida  yozilgan  so‘zlar  miq- 
dorini aniqlang.
A)  1 ta
B) 2 ta
C) 3 ta
D) 4 ta
5.  Sovuqdan  o‘rto g ‘imning 
qulog‘i, burni qizarib ketgan edi. 
U shbu   g ap d a  qaysi  so ‘zlar 
m orfologik  yozuv  qoidasiga 
ko‘ra yozilgan?
A) sovuqdan, o‘rtog‘imning, 
qulog‘i, burni
B) sovuqdan, o‘rtog‘imning, 
qulog‘i, burni, qizarib, ketgan
C) sovuqdan, qizarib, ketgan
D) qizarib, ketgan
6. Ekinlar sovuqdan qovjirab 
q o lg an   edi.  U sh b u   g ap dagi 
fonetik  yozuv  qoidasi  asosida 
yozilgan 
yasam a 
s o ‘z la r 
miqdorini aniqlang.
A) 1 ta
B) 2 ta
C) 3 ta
D)  U shbu  gapda  fo n etik  
yozuv  qoidasi  asosida yozilgan 
yasama so‘z mavjud emas
7. Direktoryoshlarning teatr 
tashkil  qilish  haqidagi  fikrini 
q ollad i.  Ushbu  gapda  shakliy 
yozuv  asosida  yozilgan  so‘zlar 
miqdorini  belgilang.
A)
 1  ta
B) 2 ta
C) 3 ta
D) 4 ta
8.  F o n etik  yozuv  qoidasi 
s o ‘zga  qaysi  q o ‘shim ch alar 
qo'shilganda kuzatiladi?
A )
 so‘z yasovchi
B) shakl yasovchi
C) so‘z o‘zgartiruvchi
D)  so ‘z  yasovchi,  sh akl 
yasovchi va so‘z o‘zgartiruvchi
9   .  
ib—  q o ‘shim chasi
bilan yasalgan ravishdoshlarga
------di—  zamon  hosil  qiluvchi
qo‘shimchasi  qo‘shilganda  so‘z 
qaysi  yozuv  qoidasi  asosida 
yoziladi?
A )
 fonetik yozuv
B) morfologik yozuv
C) shakliy yozuv
D)  fonetik  va  m orfologik 
yozuv
10.  Y evropaliklar  0 ‘rxun 
Enasoy  yodgorliklari  yozuvini 
nima deb atashgan?
A )
 “runik” (sirli)
B) “manixizm”  (moniylikka
oid
141

C)  “elegiyalar”  (qabr  toshi 
yozuvlari)
D) “epistolyarxatlar” (nom- 
alar)
11.  Arab  raqamlaridan yoki 
alifbo  harflaridan  keyin  yarim 
qavs  belgisi qo‘yilganda,  undan 
keyin  kelgan  gapning  birinchi 
so'zi qay tarzda yoziladi?
A) arab raqamlaridan so‘ng 
yarim  qavs  belgisi  qo‘yilganda, 
undan  keyin  bosh  harf,  alifbo 
harflaridan  keyin  yarim  qavs 
belgisi  qo‘yilganda  kichik  harf 
bilan  yoziladi
B)  a ra b   raq am lari  yarim  
qavs bilan ishlatilganda, undan 
keyin  kichik  h arf,  alifbo 
harflaridan  keyin  yarim  qavs 
belgisi  qo ‘yilganda  bosh  harf 
bilan  yoziladi
C) arab raqamlari yoki alifbo 
h a rfla ri  yarim   qavs  belgisi 
ishlatilganda undan keyin kichik 
harf bilan yoziladi
D)  a ra b   ra q a m la ri  yoki 
alifbo harflari yarim qavs belgisi 
ishlatilganda undan keyin bosh 
harf bilan yoziladi
12. So‘zlarni to‘g‘ri yozishga 
q a ra tilg a n   m axsus  qonun- 
qoidalar m ajm ui...  {—
A)  o rfo epiy a  q o id a la ri 
deyiladi
B)  o rfo g ra fiy a   q o id a la ri 
deyiladi
C)  g ram m atik   q o id a la r 
deyiladi
D) fonetik qoidalar deyiladi
13.  So‘zlarni  to‘g‘ri  talaffuz 
qilishga  q a ra tilg a n   m axsus 
qonun-qoidalar m ajm ui...
A )
  o rfoepiya  q o id ala ri 
deyiladi
B)  o rfo g ra fiy a   q o id ala ri 
deyiladi
C)  g ram m atik  q o id a la r 
deyiladi
D) fonetik q o id alar deyiladi
14.  —q—  u ndosh i  bilan 
tu gag an 
o ‘zakka 
qaysi 
q o ‘shim cha  q o ‘shilsa,  so ‘z 
fonetik yozuv qoidasiga binoan 
yoziladi?
A)
  jo ‘nalish  kelishigi  q o ‘- 
shimchasi qo‘shilsa
B)  egalik  q o ‘shim chasi 
qo'shilsa
C)  j o ‘nalish  kelishigi  va 
egalik  qo‘shimchalari qo‘shilsa
D)  —q—  u n d o sh i  bilan  
tugagan o‘zakka qo‘shimchalar 
q o 'sh ilg a c h . 
so ‘z 
doim  
m o rfo log ik   yozuv  qoidasi 
asosida  yoziladi.
15. 
—m o ‘jiz a — , 
— 
m o4abar— kabi so‘zlarda tutiq 
belgisining  tushirib  qoldirilishi 
tilshunoslikning qaysi bo‘limida 
o‘rganiladi?
A) fonetikada
B)
  grafikada
C)
 orfoepiyada
D) orfografiyada
16.  —teatr—,  —tank—,  — 
soldat—  so‘zlari  imlo  qoida- 
larining  qaysi  biriga  asoslanib 
yozilgan?
142

A) fonetik yozuvga
B) morfologik yozuvga
C) shakliy yozuvga
D)  fo n etik   va  shakliy 
yozuvlarga
17.  l.~husnbuzar 2.~husnxat
3.~husnjam ol  4.~husnsoqol 
Ushbu qo'shma so‘zlaming qaysi 
birida  imlo  qoidasiga  ko‘ra  — 
husn— so‘zidan so‘ng —i— unlisi 
yoziladi?
A)  1,2,  3,4
B) 2,  3, 4
C) 2, 4 
© 2 , 3
18.  Qaysi  qatordagi  so‘zda 
qo‘sh undosh xato qo‘llangan?
A) qo‘qqisdan
B) muqaddam
C) g‘ovvak
D) mutaassib
19.  Berilgan  so‘zlardan  qaysi 
biri  b o ‘g‘iz  undoshi  bilan 
boshlanishi  kerak?  l.~xivich,
2.~xorg‘in, 3.~xurram, 4.~xovuch
A)  1,2, 4
B) 2,  3, 4
C) 2, 4
D)  1,  3
20.  Qaysi  qatordagi  so‘zlar 
to‘g‘ri yozilgan?
A)  m u q arrar,  ham suhan, 
elektravoz
B)  istehzomuz,  diqinafas, 
doktarant
C)  islo h at,  behuzir,  tele- 
minatyura
D)  ta ra d d u d ,  m asalliq, 
federativ
21.  M ening  bu  voqeadan 
x a b a rd o rlig im n i  u nga  ayta 
ko’rmA) Ushbu gapdagi so’zlar 
ta rk ib id a   q an d ay   fonetik 
o’zgarishlar kuzatiladi?
A)  Tovush  alm ashishi  va 
tushishi
B) Tovush tushishi
C) Tovush orttirilishi
D)  T ovush  o rttirilish i, 
tushishi va almashinishi.
22.  Y ashil  b o ’yoq  bilan  
bo’yalgan, ust tomoni qayrilgan 
o ’ym akor  panjarali,  katta  va 
og’ir  darvozaga  u  yetganda, 
yigitning  yuragi  biroz  o ’ynab 
ketdi.  G ap d a  fonetik  yozuv 
qoidasi asosida yozilgan so’zlar 
soni nechta?
A) 2 ta
B) 4 ta
C) 5 ta
D) 3 ta
23.  O g’zaki  nu tq i  yaxshi 
b o ’lg an i 
uch u n  
dav rag a 
b o sh lo v ch ilik   qilish  unga 
to p sh irild i.  B erilgan  gap d a 
nechta so’z fonetik qoida asosida 
yozilgan?
A) 2 ta
B)  1 ta
C) 4 ta
D) 3 ta
24. 
Q uyidagi  q o ’shm a 
so’zlarning  qaysi  biri  ajratib 
yoziladi?
A) kam//hosil
B) osh//qozon
C) osma//ko’prik
Download 24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling